Bitwa pod Konstantynowem, 26–28 lipca 1648 roku

• Authors: Marek Rogowicz

Title variants

EN

Battle of Konsttiantyniv, 26–28 July 1648

RU

Битва под Константиновом, 26–28 июля 1648 года

Abstracts

EN

In 1648 during the Cossack Khmelnytsky Uprising one of the major battles took place near Kostiantyniv. The 40 thousand people Cossack forces of Kryvonis increased up to 50 thousand after conquering Polonne and headed south to Kostiantyniv, where at that time 1200 or 1500 soldiers of the voivode of Sandomierz Voivodeship Władysław Dominik Zasławski gathered under Krzysztof Korycki’s command, accompanied by the infantry regiment of Samuel Osiński (1200 troops). Nearby, in Rosolovce, there stood Jeremi Wiśniewiecki’s units (4000 people) retreating because of the approach of Maksym Kryvonis’ forces, as well as Janusz Tyszkiewicz’s units (1200 people). Hearing that Kostiantyniv is in danger they came to Korycki’s and Osiński’s aid. In the battle of 26th July the Cossacks were defeated on the crossing and chased up to the convoy of military vehicles. On the 28th July, reinforced up to 60 thousand people, they struck again. Wiśniowiecki, who had sent the military vehicles away with the infantry before the attack, faced the enemy with the cavalry and dragoons. The Poles defeated the Cossack left wing and their center and then they left to the west. The Cossacks did not dare to march further following the Polish forces and crossed Kostiantyniv heading south-west, from where they sent troops to Podolia.

RU

В 1648 г. во время казацкого восстания Хмельницкого под Константиновом (Староконстантиновом) произошла крупная битва. Казацкие силы Кривоноса в количестве 40 тысяч человек после захвата Полонного возросли до 50 тысяч человек и отправились под Константинов, где в то же время собралось 1200–1500 солдат сандомирского воеводы Заславского под руководством Корицкого и полк пехоты Осинского – 1200 человек. Рядом, в Росоловцах, стояли отступающие ранее перед Кривоносом отряды Иеремии Вишневецкого – 4 тысячи человек и Януша Тышкевича – 1,2 тысяч. Узнав об угрозе Константинову, они пошли на помощь Корицкому и Осинскому. В битве 26 июля казаки потерпели поражение на переправе и сгонялись в табор. 28 июля был нанесен еще один удар группой в количестве уже 60 тысяч человек. Вишневецки, который перед этой атакой отправил табор с пехотой, держал удар с кавалерией и драгунами. Поляки разгромили левое казацкое крыло и центр, затем отошли на запад. Казаки не решились продолжать движение за польскими силами и переправились через Константинов на юго-восток, откуда выслали отряды на Подолье.

PL

W 1648 r. podczas rebelii kozackiej Chmielnickiego pod Konstantynowem doszło do jednej z większych bitew. Siły kozackie Krzywonosa w liczbie 40 tys. ludzi po zdobyciu Połonnego wzrosły do 50 tys. i skierowały się na południe pod Konstantynów, gdzie w tym czasie zebrało się 1200 lub 1500 żołnierzy wojewody sandomierskiego Władysława Dominika Zasławskiego pod wodzą Krzysztofa Koryckiego i regiment pieszy Samuela Osińskiego w sile 1200 osób. Obok, w Rosołowcach, stały cofające się wcześniej przed Maksymem Krzywonosem oddziały Jeremiego Wiśniowieckiego – 4 tys. i Janusza Tyszkiewicza 1,2 tys. Te na wieść o zagrożeniu Konstantynowa poszły na pomoc Koryckiemu i Osińskiemu. W bitwie 26 lipca Kozacy zostali pobici nad przeprawą i ścigani do taboru. 28 lipca wzmocnieni do 60 tys. ludzi uderzyli ponownie. Wiśniowiecki, który przed tym atakiem odesłał tabory z piechotą, stawił czoła z jazdą i dragonami. Polacy rozbili lewe skrzydło kozackie i centrum, po czym odeszli na zachód. Kozacy nie odważyli się na dalszy marsz za siłami polskimi i przeprawili się przez Konstantynów na południowy wschód, skąd wysłali zagony na Podole.

Keywords

PL

bitwa pod Konstantynowem; powstanie Chmielnickiego; Rzeczpospolita Obojga Narodów

EN

Battle of Konstiantyiniv; Khmelnytsky Uprising; Polish-Lithuanian Commonwealth

RU

битва под Константиновом; Восстание Хмельницкого; Речь Посполитая

• Publisher: Wojskowe Biuro Historyczne
• Journal: Przegląd Historyczno-Wojskowy
• Year: 2017
• Volume: XVIII (LXIX)
• Issue: 2 (260)
• Pages: 13-44

Dates

published

2017

Contributors

author

Marek Rogowicz

References

• Biernacki W., Łojów 1649. Działania wojenne na Litwie w latach 1648–1649, Zabrze–Tarnowskie Góry 2014.
• Borowiak A., Powstanie kozackie 1638, Zabrze 2010.
• Ciągnienie x. iego m. Koributa Wiśniowieckiego obozem [w:] Архив Юго-Западной России, издаваемый Комиссией для разбора древних актов, состоящей при Киевском, Подольском и Волынском Генерал-Губернаторе, ч. 3., т. 4: Акты, относящиеся к эпохе Богдана Хмельницкого, Kiev 1914.
• Dec Ł., Bitwa pod Konstantynowem, „Teka Historyka” 1998, z. 12.
• Diariusz obozowy od 1 do 13 września 1648 roku [w:] Relacje wojenne z pierwszych lat walk polsko-kozackich powstania Bohdana Chmielnickiego okresu „Ogniem i mieczem” (1648–1651), red. M. Nagielski, Warszawa 1999.
• Dyjaryjusz Bogusława Kazimierza Maskiewicza początek swoj bierze od roku 1643 w lata po sobie następujące [w:] Pamiętniki Samuela i Bogusława Kazimierza Maskiewiczow, oprac. A. Sajkowski, Wrocław 1961.
• Gavryliuk I., Żołnierz swawolny w XVII w. (na przykładzie nadwornych wojsk księcia Władysława Dominika Zasławskiego w ciągu pierwszych lat powstania Bohdana Chmielnickiego) [w:] Studia nad staropolską sztuką wojenną, t. III, Oświęcim 2014.
• Jakuba Michałowskiego wojskiego lubelskiego, a później kasztelana bieckiego Księga Pamiętnicza, Kraków 1864.
• Jawein Mecula t. j. Bagno głębokie, Kronika zdarzeń z lat 1648–1652 napisana przez Natana Hanowera [w:] F. Rawita-Gawroński, Sprawy i rzeczy ukraińskie, Lwów 1914.
• Katafalk Rycerski Wielmożnemu Jego Mośći Panu Mikołaiowi z Dambrowice Firleiowi Starościcowi Trembowelskiemu, Rotmistrzowi I. K. M, b.m., b.d.
• Kochowski W., Historya panowania Jana Kazimierza przez nieznajomego autora wydana z rękopisu przez Edwarda Raczyńskiego, t. 1, Poznań 1840.
• Laudum ziemian wojewodztwa ruskiego, Lwow 4 VI 1648 [w:] Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z archiwum tzw. bernardyńskiego we Lwowie, t. XXI, Lwów 1911.
• Nagielski M., Gwardia przyboczna Władysława IV (1632–1648), „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1984, t. XXVII.
• Nagielski M., Liczebność i organizacja gwardii przybocznej i komputowej za ostatniego Wazy (1648–1668), Warszawa 1989.
• Pamiętniki Albrychta Stanisława X. Radziwiłła, kanclerza w. litewskiego, t. II, Poznań 1839.
• Pochodnia Woienney Sławy Jaśnie Oświeconego Książęcia J. M. Ieremia Michała Korybuta Na Wiśniowcu y Łubniach Wiśniowieckiego, WOIEWODY RUSKIEGO, KANIOWSKIEGO &c. STAROSTY. Ze Czterech Części w Roku 1648. złożona, y Przez Urodzonego Jana Białobockiego, J. K. M. Sekretarza wydana. A teraz nowo Klarem Męstwa tegoż Jaśnie Oświeconego Xiążęcia J. M. Wiśniowieckiego obiaśniona/y pod Zacnym Imieniem Wielmożnego Jego Mości P. P. IANA Na Zamościu ZAMOYSKIEGO, STAROSTY KAŁUSKIEGO, &c. wyprawiona y wydrukowana, Kraków 1649.
• Relacja Zasławskiego o klęsce piławieckiej [w:] Документы об освободительной войне украинского народа. 1648–1654 г.г., Kiev 1965.
• Rogowicz M., Bitwa pod Zbarażem 1649, Oświęcim 2013.
• Rogowicz M., Skład sił polskich nad Żółtymi Wodami i pod Korsuniem w 1648 roku, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2015, nr 2.
• Szlezynger P., Umocnienia zamku i miasta Połonne na Wołyniu w XVII i XVIII wieku, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” 1994, t. XXXIX, z. 1.
• Tomkiewicz W., Jeremi Wiśniowiecki (1612–1651), Warszawa 1933.
• Woyna domowa z Kozaki i Tatary, Moskwą, potym Szwedami i z Węgry, przez lat dwanaście za panowania nayjasnieyszego Iana Kazimierza krola polskiego tocząca się, na cztery podzielona xięgi oyczystą muzą od Samuela z Skrzypny Twardowskiego opus posthumum, Kalisz 1681.
• Z Warszawy 2 aug(usti) [w:] Dżierieła z istorii nacional’no-wyzwol’noji wijny ukrainśkoho narodu 1648–1658 gg, t. 1: 1648–1649 gg, Kijow 2012.
• Краткая Летопись о вайнах Поляков с Казаками 1647–1656 гг. [w:] Памятники, изданные Киевскою Временной комиссиею для разбора древних актов, t. I, Kiev 1898.

Identifiers

Biblioteka Nauki

1925801