Kpt. rez. Władysław Józef Sieroszewski „Paweł”, „Sabała” (30 grudnia 1900 – 13 sierpnia 1996 roku)

• Authors: Bartłomiej Szyprowski

Title variants

EN

Captain Władysław Józef Sieroszewski „Paweł”, „Sabała” (30th December 1900 – 13th August 1996)

RU

Капитан Владислав Юзеф Серошевски „Павел”, „Сабала” (30 декабря 1900 – 13 августа 1996 года)

Abstracts

EN

The article sketches a portrait of Władysław Sieroszewski. Before the war he was a prosecutor as well as a scout activist and a reserve officer. During the occupation he worked as an attorney. At the same time he was a soldier of the Union of Armed Struggle-Home Army. As a member of the Kangaroo Court and then of the Home Army Special Military Court of the Warsaw Area, he contributed to the military judiciary of the Polish Underground State. He also fought in the Warsaw Uprising and became a prisoner of war after its fall. After the World War II he worked as an attorney in Warsaw and was a legal advisor as well as the author of many publications concerning the judiciary and monument preservation.

RU

Статья посвящена личности Владислава Серошевского. До войны он был прокурором, а также деятелем харцерского (скаутовского) движения и офицером запаса. Во время оккупации работал адвокатом и одновременно – солдатом Союза вооруженной борьбы Армии Крайовой. В качестве члена каптурового суда, а затем военного специального суда варшавского района АК осуществлял военную юрисдикцию в рамках Польского подпольного государства. Он также сражался в Варшавском восстании, а после его окончания был военнопленным. После Второй Мировой войны работал адвокатом в Варшаве, а кроме того, был юридическим советником и автором ряда публикаций о правосудии и охране значимых объектов.

PL

Prezentowany artykuł przedstawia sylwetkę Władysława Sieroszewskiego. Był przedwojennym prokuratorem, a także działaczem harcerskim i oficerem rezerwy. W czasie okupacji wykonywał zawód adwokata. Jednocześnie był żołnierzem ZWZ-AK. Jako członek Sądu Kapturowego, a następnie Wojskowego Sądu Specjalnego Obszaru Warszawskiego AK współtworzył wojskowy wymiar sprawiedliwości w ramach Polskiego Państwa Podziemnego. Walczył również w powstaniu warszawskim, a po jego upadku był jeńcem wojennym. Po II wojnie światowej wykonywał zawód adwokata w Warszawie, a nadto był radcą prawnym oraz autorem wielu publikacji z zakresu wymiaru sprawiedliwości oraz ochrony zabytków.

Keywords

PL

Władysław Sieroszewski; Związek Harcerstwa Polskiego; sądownictwo; Armia Krajowa; sąd kapturowy; Wojskowy Sąd Specjalny

EN

Władysław Sieroszewski; The Polish Scouting and Guiding Association; judiciary; Home Army; kangaroo court; Special Military Court

RU

Владислав Серошевски; Союз польских харцеров; судебная власть; Армия Крайова; Каптуровый суд; Военный специальный суд

• Publisher: Wojskowe Biuro Historyczne
• Journal: Przegląd Historyczno-Wojskowy
• Year: 2017
• Volume: XVIII (LXIX)
• Issue: 3 (261)
• Pages: 143-180

Dates

published

2017

Contributors

author

Bartłomiej Szyprowski

• https://orcid.org/0000000340778709

References

• Ajnenkiel A., Przyczynek do działalności Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej w Lublinie, „Rocznik Lubelski” 1960, nr 3.
• Armia Krajowa 1939–1945. Wybór źródeł, oprac. nauk. A. Chmielarz, G. Jasiński, A. K. Kunert, Warszawa 2013.
• Barbara Sieroszewska, http://www.1944.pl/powstancze-biogramy/barbara-sieroszewska,40073.html (dostęp 22 IX 2017 r.).
• Bartelski L., Pieśń niepodległa. Pisarze i wydarzenia 1939–1942, Kraków 1998.
• Bartoszewski W., 1859 dni Warszawy, Kraków 1974.
• Bartoszewski W., Dni walczącej stolicy. Kronika Powstania warszawskiego, Warszawa 2004.
• Bartoszewski W., Warszawski pierścień śmierci 1939–1944, Warszawa 1970.
• Bieńkowski K., Sieroszewski W., Wzory pism procesowych w sprawach karnych, Warszawa 1961.
• Błażejewski K., Z ziemi obcej na Pomorze, http://www.expressbydgoski.pl/archiwum/a/z-ziemi-obcej-na-pomorze,11017371/ (dostęp 13 II 2017 r.).
• Błażejewski W., Historia harcerstwa polskiego. Zarys ogólny, Warszawa 1935.
• Błażejewski W., Z dziejów harcerstwa polskiego (1910–1939), Warszawa 1985.
• Borkiewicz A., Powstanie Warszawskie 1944. Zarys działań natury wojskowej, Warszawa 1957.
• Bułhak W., Kunert A. K., Kontrwywiad podziemnej Warszawy. Struktura, zadania i obsada personalna kontrwywiadu Komendy Głównej obszaru Warszawa i Okręgu Warszawa ZWZ-AK w latach 1939–1944 [w:] Wywiad i kontrwywiad Armii Krajowej, red. W. Bułhak, Warszawa 2008.
• Domańska R., Pawiak więzienie gestapo, Warszawa 1978.
• Gajkowska C., Barbara Sieroszewska z Wrzosków, http://ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/barbara-sieroszewska-z-wrzoskow, dostęp: 22 IX 2017.
• Gondek L., Polska karząca 1939–1945. Polski podziemny wymiar sprawiedliwości w czasie okupacji niemieckiej, Warszawa 1988.
• Gozdawa-Gołębiowski J., Obszar warszawski Armii Krajowej. Studium wojskowe, Lublin 1992.
• Grabowski W., Delegatura Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Kraj, Warszawa 1995.
• Grabowski W., Polska Tajna Administracja Cywilna 1940–1945, Warszawa 2003.
• Grabowski W., Struktury organizacyjne służb bezpieczeństwa i wymiaru sprawiedliwości Polskiego Państwa Podziemnego [w:] Organy bezpieczeństwa i wymiar sprawiedliwości Polskiego Państwa Podziemnego, red. W. Grabowski, Warszawa 2005.
• H. Markiewicz, Warszawa 1996. http://www.polskatradycja.pl/piesni/patriotyczne/360-marsz-polonia-v1.html (dostęp 27 IX 2017 r.).
• Jakubiak M. B., Tadeusz Kotarbiński – filozof, nauczyciel, poeta, Warszawa 1987.
• Jarosińska I., Karolina Beylin [w:] Polska literatura XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny, t. 1, red. nauk. A. Hutniewicz, A. Lam, Warszawa 2000.
• Kalendarz sądowy na rok 1929, oprac. J. Kirkiczenko, M. Kraczkiewicz, Warszawa b.d.
• Kalendarz sądowy na rok 1933, oprac. J. Kirkiczenko, M. Kraczkiewicz, Warszawa, b.d.
• Kalendarz sądowy na rok 1936, oprac. J. Kirkiczenko, M. Kraczkiewicz, K. Rudzisz, Warszawa, b.d.
• Kalendarz sądowy na rok 1937, oprac. J. Kirkiczenko, M. Kraczkiewicz, K. Rudzisz, Warszawa, b.d.
• Kalendarz sądowy na rok 1939, oprac. J. Kirkiczenko, M. Kraczkiewicz, K. Rudzisz, Warszawa, b.d.
• Kania L., Przestępstwa przeciwko obowiązkowi wojskowemu i dyscyplinie w polskim prawie karnym i praktyce sądów wojskowych w latach 1795–1945, Sulechów 2010.
• Kania L., Słownik biograficzny oficerów-audytorów Służby Sprawiedliwości Wojska Polskiego, cz. 2, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2003, nr 3.
• Kania L., Słownik biograficzny oficerów–audytorów Służby Sprawiedliwości Wojska Polskiego 1914–1945 (cz. 1), „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2003, nr 4.
• Kempfi W., Przyczynki do publikacji Palestry o adwokaturze polskiej i jej stratach w latach 1939–1945, „Palestra” 1976, nr 11.
• Kik M., Leona Petrażyckiego filozofia prawa, „Czasopismo filozoficzne” 2006, nr 1.
• Kowalski J., Psychologiczna teoria prawa i państwa Leona Petrażyckiego, Warszawa 1963.
• Kronika z życia Izb Adwokackich, „Palestra” 1959, nr 3–6.
• Krzemiński Z., Kartki z dziejów warszawskiej adwokatury, Warszawa 2008.
• Krzemiński Z., Sylwetki sławnych adwokatów, Kraków 2000.
• Księga pamiątkowa gimnazjum im. Mikołaja Reja utrzymywanego przez Zbór Ewangelicko-Augsburski w Warszawie 1906–1926, Warszawa 1927.
• Kunert A. K., Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1944, t. 1, Warszawa 1987.
• Kunert A. K., Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1944, t. 2, Warszawa 1987.
• Kunert A. K., Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1944, t. 3, Warszawa 1991.
• Kunert A. K., Z dziejów konspiracyjnego kontrwywiadu, cz. 3, „Kierunki” 1983, nr 44 (1412).
• Lam A., Wacław Kajetan Sieroszewski [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXXVII, red. nacz.
• Listy W. Sieroszewskiego do G. Daniłowskiego z 27 V 1911 r. i 15 XII 1911 r. [w:] Bojownicy polskiej sprawy. Wacław Sieroszewski i Gustaw Daniłowski wobec myśli i czynu Józefa Piłsudskiego, oprac. G. Legutko, I. Sadowska, Kielce 2007.
• Łazarowicz S., Sieroszewski W., Przepisy prawne dotyczące ochrony dóbr kultury oraz muzeów, Warszawa 1970.
• Łukawy J., Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek, „Nasza Służba” 2015, nr 10.
• Margules J., Przyczółki warszawskie, Warszawa 1962.
• Marszalec J., Ochrona porządku i bezpieczeństwa publicznego w Powstaniu Warszawskim, Warszawa 1999.
• Meldunek organizacyjny nr 79 za czas od 1 III 1941 r. do 1 IX 1941 r., 1 X 1941 r. [w:] Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, t. II, czerwiec 1941 – kwiecień 1943, oprac. H. Czarnocka, i in, Wrocław 1990.
• Moniewski T., Straż Przednia w świetle dotychczasowych doświadczeń działalności zespołów organizacji na terenie Lubelszczyzny, „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lubelskiego” 1933, nr 2(50).
• Muszyński W., Mali piłsudczycy, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2008, nr 5–6.
• Nekrolog Barbary Sieroszewskiej z d. Wrzosek, „Życie Warszawy”, 8–9 IV 1989.
• Okruchy tamtego świata, http://www.newsweek.pl/powstanie-warszawskie/okruchy-tamtego-swiata,19536,1,1.html (dostęp 27 IX 2017 r.).
• Petrażycki L., O ideale społecznym i odrodzeniu prawa naturalnego, Warszawa 1925.
• Petrażycki L., O pobudkach postępowania i o istocie moralności i prawa, Warszawa 1924.
• Petrażycki L., Wstęp do nauki prawa i moralności. Podstawy psychologii emocjonalnej, Warszawa 1930.
• Posiedzenie Plenarne Naczelnej Rady Adwokackiej, „Palestra” 1957, nr 1.
• Przepisy prawne dotyczące planowania przestrzennego. Stan prawny na 1 VII 1977 r., t. 1–2, red. W. Sieroszewski, Warszawa 1978.
• Puchała S., Poczet harcmistrzyń i harcmistrzów, t. II, Warszawa 2014.
• R. Szawłowski, Rafał Lemkin warszawski adwokat (1934–1939). Twórca pojęcia „genocyd” i główny architekt konwencji z 9 grudnia 1948 r. („Konwencji Lemkina”). W 55-lecie śmierci, „Palestra” 2014, nr 9.
• Rocznik oficerski rezerw, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1934.
• Rosłoniec W., Wymiar sprawiedliwości Polskiego Państwa podziemnego (1939–1945), „Palestra” 1989, nr 8–10.
• Rybka R., Stepan K., Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939, Kraków 2003.
• Sanojca A., Zarys struktury organizacyjnej Okręgu Warszawa ZWZ-AK wrzesień 1939–lipiec 1944 (wybrane zagadnienia) [w:] Warszawa lat wojny i okupacji 1939–1944, Warszawa 1973.
• Sieroszewski A., Wacław Sieroszewski w kręgu rodziny i przyjaciół [w:] Wacław Sieroszewski zesłaniec – etnograf – literat – polityk, red. A. Kuczyński, M. Marczyk, Wrocław 2011.
• Sieroszewski A., Wacława Sieroszewskiego żywot niespokojny, Warszawa 2015.
• Sieroszewski W., Kanałami z Ochoty do Śródmieścia, „Biuletyn Wewnętrzny Oddziału ZBoWiD Warszawa-Ochota” 1970, nr 4.
• Sieroszewski W., Kanałami z Ochoty do Śródmieścia, „Biuletyn Wewnętrzny Zarządu ZBoWiD Ochota” 1970, nr 2(14).
• Sieroszewski W., Krąg wokół Komendanta, „Karta” 2009, nr 58.
• Sieroszewski W., Ochrona dóbr kultury w ustawodawstwie UNESCO, Warszawa 1978.
• Sieroszewski W., Ochrona prawna dóbr kultury w Polsce, Warszawa 1973.
• Sieroszewski W., Odpowiedzialność karna na podstawie przepisów ustawy o ochronie dóbr kultury i o muzeach, „Palestra” 1962, nr 3–4.
• Sieroszewski W., Odwrót pod ziemią, „Za i przeciw” 1974, nr 34(909).
• Sieroszewski W., Odwrót pod ziemią, „Za i przeciw” 1974, nr 35(910).
• Sieroszewski W., Organizacja wymiaru sprawiedliwości w powstaniu warszawskim i udział w niej adwokatów, „Palestra” 1977, nr 7.
• Sieroszewski W., Polski i hitlerowski wymiar sprawiedliwości, „Za i przeciw” 1972, nr 40(810).
• Sieroszewski W., Prowokator, „Za i przeciw” 1972, nr 47.
• Sieroszewski W., Prowokator, „Za i przeciw” 1972, nr 48.
• Sieroszewski W., Służba Sprawiedliwości w powstaniu warszawskim, „Prawo i Życie” 1956, nr 7.
• Sieroszewski W., Z działalności Wojskowego Sądu Specjalnego Okręgu a następnie Obszaru Warszawskiego ZWZ (1940–1944), Warszawa 1964.
• Sieroszewski W., Zbiór przepisów dotyczących ochrony i konserwacji zabytków, Warszawa 1960.
• Sieroszewski W., Ze wspomnień prokuratora. Adwokat przed sądem, „Przekrój” 1969, nr 1267.
• Sieroszewski W., Ze wspomnień prokuratora. Crime passionel, „Przekrój” 1969, nr 1287.
• Sieroszewski W., Ze wspomnień prokuratora. Sprawa drożdżowa, „Przekrój” 1968, nr 1229.
• Sieroszewski W., Ze wspomnień prokuratora. Zabójstwo sobowtóra, „Przekrój” 1968, nr 1235.
• Sieroszewski Władysław Józef [w:] Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny, red. L. Becela, Warszawa 1984.
• Skrzyński T., Wacław Sieroszewski w Paryżu (1910–1941) [w:] Wacław Sieroszewski zesłaniec – etnograf – literat – polityk, red. A. Kuczyński, M. Marczyk, Wrocław 2011.
• Sprawozdanie Rady Adwokackiej w Warszawie za rok 1947, Warszawa 1948.
• Stołeczna ZHP, http://pl.wikipedia.org/wiki/Chor%C4%85giew_Sto%C5%82eczna_ZHP (dostęp 21 VIII 2013 r.).
• Szyprowski B., Antoni Opęchowski przed sądem podziemnym, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2013, nr 1.
• Szyprowski B., Archiwum Wojskowego Sądu Specjalnego przy Komendzie Głównej Armii Krajowej jako „środek walki”. Sprawa karna płk. Konrada Zielińskiego, „Zeszyty Historyczne WiN-u” 2015, nr 42.
• Szyprowski B., Sąd Kapturowy przy Komendzie Głównej Związku Walki Zbrojnej w Warszawie (sierpień 1940 r. – listopad 1941 r.). Podziemie w walce ze zdrajcami Rzeczypospolitej, Warszawa 2017.
• Szyprowski B., Tragiczna misja kuriera ZWZ Włodzimierza Marcyniuka, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2013, nr 3.
• Szyszkowski W., Adwokat Władysław Sieroszewski (1900–1996), „Palestra” 1996, nr 11–12.
• Szyszkowski W., Władysław Sieroszewski „Sabała”, „Gazeta Wyborcza”, 12 IX 1996.
• Tochowicz S., Psychologiczna teoria prawa Leona Petrażyckiego, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. Studia Psychologiczne” 1990, z. 7.
• Towarzystwo Urbanistów Polskich, http://www.tup.org.pl/index.php?option=com_alphacontent&section=12&ordering=10&limitstart=0&limit=10&Itemid=90&lang=en (dostęp 22 IX 2017 r.).
• Utracka K., Archiwum Komendy Okręgu Warszawa ZWZ-AK, 1940–1943, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2012, nr 1 (239).
• Wanat L., Za murami Pawiaka, Warszawa 1985.
• Warszawskie Termopile 1944. Powstanie na Mokotowie. Relacje dowódców, red. J. Kłoczkowski, Warszawa 2009.
• Węcowski P., Marceli Handelsman (1882–1945) [w:] M. Handelsman, Historyka, oprac. P. Węcowski, Warszawa 2010.
• Wierzbicki J., Żołnierze „Baszty” na Ochocie, „Biuletyn Wewnętrzny Oddziału ZBoWiD Warszawa-Ochota” 1969, nr 3.
• Władysław Sieroszewski, http://zapisyterroru.pl/dlibra/publication/1450/edition/ 1433/content?navq=aHR0cDovL3phcGlzeXRlcnJvcnUucGwvZGxpYnJhL2xhdGVzdD9hY3Rpb249U2ltcGxlU2VhcmNoQWN0aW9uJnR5cGU9LTYmcD0w&navref=MTQ1MDsxNDMzIDE0NDg7MTQzMSAxNDUxOzE0MzQ (dostęp 27 IX 2019 r.).
• Woleński J., Kotarbiński, Warszawa 1990.
• Wroniszewski J. K., IV Obwód Armii Krajowej Ochota Okręg Warszawa, Warszawa 1997.
• Wysocki W. J., Konterfekt religijny Marszałka, „Periodyk Naukowy Akademii Polonijnej” 2015, nr 2.

Identifiers

Biblioteka Nauki

1923884