Polityka historyczna sąsiadów. Pamięć II wojny światowej jako postawa tożsamości państwowo-politycznej we współczesnej Białorusi

• Authors: Zdzisław Julian Winnicki

Title variants

EN

The Historical Politics of Neighbours. The Memory of World War II as a Base of State-Political Identity in Contemporary Belarus

Abstracts

EN

In the conditions of shaping the contemporary Belarusian state nationality, a special ideological role is played by the memory of the collective experience of the realities of World War II. In Belarus (as in the Russian Federation) it is a memory of the Great Patriotic War (1941–1945). This memory is much more important for Belarusians than for other neighboring nations. This is due to many years of Soviet propaganda, significant human losses during the war and the relatively short practice of Belarusian statehood. Thus, the most important identity elements related to the war include: the myth of the victory over fascism, the myth of the unification of "Western Belarus" with the Belarusian Soviet Socialist Republic and the myth of the Belarusian guerrilla at the time of German occupation during the World War II. The myths developed during the Soviet times are still extremely persistent in the consciousness of contemporary Belarusians and they are treated as important ideological and identity foundations of the nation both by the state authorities and by circles independent of these authorities. Additionally, the persistence and social significance of these myths are overlaid by the belief in the cultural and civilization closeness with the Russians, along with whom, under the Soviet statehood, Belarusians participated in the military struggles that ended in victory.

PL

W warunkach kształtowania się współczesnej państwowej narodowości białoruskiej szczególną rolę ideową odgrywa pamięć zbiorowego doświadczenia realiów II wojny światowej. Na Białorusi (podobnie jak w Federacji Rosyjskiej) jest to pamięć Wielkiej Wojny Ojczyźnianej (1941–1945). Pamięć ta jest znacznie ważniejsza dla Białorusinów aniżeli dla innych, sąsiednich narodów. Wynika to z wieloletniej propagandy czasów sowieckich, znacznych strat ludzkich w okresie wojny oraz z faktu stosunkowo krótkiej praktyki białoruskiej państwowości. Do najistotniejszych elementów tożsamościowych związanych z wojną należą zatem : Mit zwycięstwa nad faszyzmem, mit zjednoczenia „Zachodniej Białorusi” z Białoruską Socjalistyczną Republiką Sowiecką oraz Mit białoruskiej partyzantki okresu niemieckiej okupacji z czasów II wojny. Ukształtowane w czasach sowieckich mity są nadal niezwykle trwałe w świadomości współczesnych Białorusinów i traktowane jako ważne fundamenty ideowo – tożsamościowe narodu zarówno przez władze państwowe jak i środowiska od tych władz niezależne. Dodatkowo nakłada się na trwałość i znaczenie społeczne tych mitów przekonanie o bliskości kulturowo – cywilizacyjnej z Rosjanami wraz z którymi w ramach państwowości sowieckiej Białorusini uczestniczyli w zmaganiach militarnych zakończonych zwycięstwem.

Keywords

PL

Białoruś; polityka historyczna; mit; pamięć; tożsamość

EN

Belarus; historical policy; myth; memory; identity

• Publisher: Muzeum Pamięci Sybiru ; Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Białymstoku
• Journal: Biuletyn Historii Pogranicza
• Year: 2022
• Issue: 22
• Pages: 34-43

Dates

published

2022

Contributors

author

Zdzisław Julian Winnicki

• Instytut Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Wrocławski

• https://orcid.org/0000000286362373

References

• Grzybowski J., Pogoń między Orłem Białym, Swastyką i Czerwoną Gwiazdą. Białoruski ruch niepodległościowy w latach 1939–1956, Warszawa 2011;
• Musiał B., Sowieccy partyzanci 1941–1944. Mity i rzeczywistość, Warszawa 2014;
• Szadurski V., Przełomowe etapy i tendencje rozwoju polityki historycznej w Republice Białoruś [w:] Polska i Białoruś we współczesnej Europie, red. Tymanowski J., Daniluk A., Bryll J., Warszawa 2015;
• Szybieka Z., Historia Białorusi 1795–2000, Lublin 2002;
• Turonak J., Biełaruś pad niamieckaj akupacyjaj, Minsk 1993;
• Winnicki Z.J., Białoruskie remanenty etnograficzno-historyczne. Postacie historyczne z terenu ziem dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego – wprowadzanie do etnosu i kultury białoruskiej [w:] Winnicki Z.J., Współczesna doktryna i historiografia białoruska (po roku 1989) wobec Polski i polskości, Wrocław 2003;
• Winnicki Z.J., Ideologia państwowa Republiki Białoruś – teoria i praktyka projektu. Analiza politologiczna, Wrocław 2013;
• Winnicki Z.J., „Narodowa koncepcja historii” jako doktrynalne założenie metodologiczne współczesnej historiografii białoruskiej [w:] Nadzieje, złudzenia, rzeczywistość. Studia z historii Polski XX wieku. Księga dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Wyrwie, red. Hładkiewicz W., Szczerbiński M., Gorzów Wlkp. 2004;
• Winnicki Z.J., Sprawiedliwe spełnienie odwiecznych marzeń narodu białoruskiego. Stosunek do sowieckiej agresji na Polskę we wrześniu 1939 r. i jej skutków [w:] Winnicki Z. J., Współczesna doktryna i historiografia białoruska (po roku 1989) wobec Polski i polskości, Wrocław 2003;
• Winnicki Z.J., Współczesna białoruska percepcja znaczenia wydarzeń 17 września 1939 r. [w:] „Wschodnioznawstwo” 2010, nr 4, Wrocław 2010.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2177363