Kategorie biegłych w postępowaniu karnym

• Authors: Marcin Jachimowicz

Title variants

EN

Categories of expertsin criminal proceedings

Abstracts

EN

An expert in criminal proceedings is an assistant to the trial authority. It provides special evidentiary information and assists the procedural authority conducting the proceedings at a given stage in resolving the case. In a small number of cases, the Code of Criminal Procedure indicates the specialty of experts to determine certain circumstances that require resolution in criminal proceedings. It defines procedural activities, the correct performance of which depends on the participation of an expert.The expert’s opinion is a special, selfcontained source of evidence, and the special knowledge of this participant in the criminal proceedings is necessary for its issuance. In the article, the author leaned into the issue of the categories of experts appearing in the criminal process. He discussed the position of court experts, ad hoc experts, as well as expert witnesses and expert consultants. The paper also focused on the issue of the procedural standing of a scientific institution and a specialized institution. A significant part of the study is a consideration of the procedural position of private experts.

PL

Biegły w postępowaniu karnym jest pomocnikiem organu procesowego. Udziela specjalnych informacji dowodowych i pomaga organowi procesowemu prowadzącemu postępowanie na danym jego etapie w rozstrzygnięciu sprawy. W nielicznych przypadkach Kodeks postępowania karnego wskazuje specjalność biegłych w celu stwierdzenia określonych okoliczności wymagających rozstrzygnięcia w postępowaniu karnym. Określa czynności procesowe, których prawidłowość wykonania uzależniona jest od udziału w nich biegłego. Opinia biegłego stanowi szczególne, samoistne źródło dowodowe, a do jej wydania niezbędne są wiadomości specjalne, jakimi dysponuje ten uczestnik postępowania karnego. W artykule autor pochylił się nad zagadnieniem kategorii biegłych występujących w procesie karnym. Omówił pozycję biegłych sądowych, biegłych ad hoc, a także biegłych opiniodawców i biegłych konsultantów. W pracy skoncentrował się również na zagadnieniu pozycji procesowej instytucji naukowej oraz instytucji specjalistycznej. Znaczącą część opracowania stanowią rozważania dotyczące pozycji procesowej biegłych prywatnych.

Keywords

PL

biegły; biegły sądowy; biegły ad hoc; instytucja naukowa; instytucja specjalistyczna; biegły prywatny; Kodeks Postepowania Karnego

EN

expert; court expert; ad hoc expert; scientific institution; specialized institution; private expert; Code of Criminal Procedure

• Publisher: Polskie Towarzystwo Kryminalistyczne
• Journal: Problemy Współczesnej Kryminalistyki
• Year: 2024
• Volume: Tom
• Issue: XXVIII

Dates

published

2024

Contributors

author

Marcin Jachimowicz

• Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury

• https://orcid.org/0000000300095751

References

• Bieńkowska B.T., Opinia prywatnego biegłego w świetle nowelizacji kodeksu postępowania karnego ustawą z dnia 27 września 2013 r., w: B.T. Bieńkowska (red.), Wokół gwarancji współczesnego procesu karnego. Księga jubileuszowa profesora Piotra Kruszyńskiego, Wolters Kluwer, Warszawa 2015.
• Błoch B., Charakter prawny tzw. opinii prywatnych w procesie karnym, „Zeszyty Prawnicze” 2018, nr 2.
• Dunaj B. (red.), Słownik współczesnego języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
• Dzierżanowska J., w: J. Dzierżanowska, J. Studzińska, Biegli w postępowaniu sądowym cywilnym i karnym. Praktyczne omówienie regulacji z orzecznictwem, Wolters Kluwer, Warszawa 2019.
• Girdwoyń P., Opinia biegłego w sprawach karnych w europejskim systemie prawnym. Perspektywy harmonizacji, Stowarzyszenie Absolwentów Wydziału Prawa i Administracji UW, Warszawa 2011.
• Grzegorczyk T., Obrońca w postępowaniu przygotowawczym, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1988.
• Hanausek T., Ekspertyza kryminalistyczna, „Zeszyty Naukowe Akademii Spraw Wewnętrznych” 1973, nr 1.
• Hofmański P., Zgryzek K., Sadzik E., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. I, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2007.
• Kala D., Opiniowanie prywatne w świetle unormowań znowelizowanego Kodeksu postępowania karnego, „Kwartalnik Sądowy Apelacji Gdańskiej” 2016, nr 1.
• Kegel A., Kegel Z., Przepisy o biegłych sądowych, tłumaczach i specjalistach. Komentarz, Zakamycze, Kraków 2004.
• Kmiecik R., Kontrowersyjne unormowania w znowelizowanym kodeksie postępowania karnego, „Prokuratura i Prawo” 2015, nr 1–2.
• Kwiatkowski Z., Problem wykorzystania „opinii prywatnych” w polskim procesie karnym, w: M. Nowak, M. Golec (red.), Współczesne problemy procedury karnej – Ogólnopolska Konferencja Naukowa, 11–12 maj 2004 rok, Uniwersytet Śląski, Katowice 2005.
• Piasecki K., System dowodów i postępowanie dowodowe w sprawach cywilnych, LexisNexis, Warszawa 2010.
• Sobol E. (red.), Mały słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• Sobol E. (red.), Słownik 1000 potrzebnych słów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• Szalewska M., Masternak M., Rola eksperta i jego opinii w postępowaniu administracyjnym, w: J. Niczyporuk (red.), Kodyfikacja postępowania administracyjnego: na 50-lecie KPA, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji, Lublin 2010.
• Szymczak M. (red.), Słownik języka polskiego, t. I, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1978.
• Śliwiński S., Polski proces karny przed sądem powszechnym, Zasady ogólne, Gebethner i Wolff, Warszawa 1948.
• Tomaszewski T., Dowód z opinii biegłego w procesie karnym, Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych, Kraków 1998.
• Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2003.
• Widacki J., Instytucja naukowa lub specjalistyczna w rozumieniu art. 193 § 2 k.p.k., „Państwo i Prawo” 2013, nr 9.
• Widła T., Ocena dowodu z opinii biegłego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1992.
• Zagrodnik J., Opinia prywatna w procesie karnym, w: M. Nowak, M. Golec (red.), Dowody w procesie karnym. Nowe rozwiązania i niewykorzystane możliwości, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2005.
• Akty normatywne
• Ustawa z dnia 21 lutego 2019 r. o Sieci Badawczej Łukasiewicz, tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 534, ze zm.
• Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 742, ze zm.
• Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych, tekst jedn. Dz. U. z 2022 r., poz. 498, ze zm.
• Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych, tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 217.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 17.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 37.
• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych do wydania opinii w sprawach karnych, tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 2049, ze zm.
• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych, Dz. U. z 2005 r., nr 15, poz. 133.
• Orzecznictwo
• Postanowienie SN z dnia 14 kwietnia 2021 r., CSKP 32/21, LEX nr 3219797.
• Postanowienie SN z dnia 30 stycznia 2014 r., II KK 1/14, LEX nr 1427458.
• Postanowienie SN z dnia 3 listopada 2010 r., II KK 118/10, LEX nr 688672.
• Postanowienie SN z dnia 23 sierpnia 2007 r., IV KK 222/07, OSNwSK 2007, nr 1, poz. 1864.
• Postanowienie SN z dnia 17 maja 2007 r., II KK 331/06, LEX nr 301131.
• Postanowienie SN z dnia 5 grudnia 2006 r., II K 196/06, OSNwSK 2006, nr 1, poz. 2351.
• Postanowienie SN z dnia 15 listopada 2002 r., II CK 488/03, LEX nr 589961.
• Postanowienie SN z 11 kwietnia 1996 r., I PRN 30/96, OSNP 1997, nr 2, poz. 28.
• Wyrok SA w Katowicach z dnia 7 czerwca 2017 r., II AKa 167/17, LEX nr 2343433.
• Wyrok SA w Katowicach z dnia 20 listopada 2003r., II AKa 392/03, LEX nr 120346.
• Wyrok SA w Warszawie z dnia 6 maja 2015 r., II AKa 59/15, LEX nr 1771507.
• Wyrok WSA w Warszawie z dnia 18 października 2006 r., VI Sa/Wa/1553/06, LEX nr 264553.
• Wyrok SA w Warszawie z dnia 4 stycznia 2002 r., II AKz 779/01, OSA 2002, nr 8, poz. 63.
• Wyrok SA we Wrocławiu z dnia 31 sierpnia 2017 r., II AKa 22/17, LEX nr 2402355.
• Wyrok SN z dnia 2 lutego 2011 r., II CSK 323/10, LEX nr 738542.
• Wyrok SN z dnia 26 kwietnia 2006 r., WA 15/06, OSNwSK 2006, nr 1, poz. 910.
• Wyrok SN z dnia 15 listopada 2002 r., V CKN 1354/00, LEX nr 77046.
• Wyrok SN z dnia 24 listopada 1999 r., I CKN 223/98, LEX nr 39411.
• Wyrok SN z dnia 3 maja 1982 r., I KR 319/81, OSNPG 1982, nr 11, poz. 149.
• Wyrok SN z dnia 24 czerwca 1981 r., IV CR 215/81, OSPiKA 1982, nr 78, poz. 121.
• Wyrok SN z dnia 19 czerwca 1980 r., I KR 118/80, niepublikowany.
• Wyrok SN z dnia 5 lutego 1974 r., III KR 371/73, OSNKW 1974, nr 6, poz. 117.
• Wyrok SN z dnia 28 września 1965 r., II PR 321/65, OSNPC 1966, nr 5, poz. 84.
• Wyrok WSA w Opolu z dnia 4 grudnia 2013 r., I SA/Op 487/13, LEX nr 1404368.
• Wyrok WSA w Warszawie z dnia 26 sierpnia 2009 r., III SA/Wa 114/09, LEX nr 527267.
• Wyrok WSA w Warszawie z dnia 26 czerwca 2007 r., VI SA/Wa 1548/06, LEX nr 352767.
• Wyrok WSA w Warszawie z dnia 30 marca 2007 r., VI SA/Wa 119/07, LEX nr 335193.
• Wyrok WSA w Warszawie z dnia 11 stycznia 2006 r., VI SA/Wa 1976/05, LEX nr 206569.
• Źródła internetowe
• J. Wojtasik, Konsultant w postępowaniu karnym, strona internetowa Prokuratury Okręgowej w Zielonej Górze, http://www.zielona–gora.po.gov.pl/index.php? id=36&ida= 3895 (dostęp: 28.11.2023).

Identifiers

Biblioteka Nauki

59715796