Indywidualizm w średniowieczu wobec faktów językowych

• Authors: Dorota Mika

Title variants

EN

Individualism in the Middle Ages Towards the Linguistic Facts

Abstracts

EN

The article raises the multifaceted issue of individualism which can be perceived as positive in some social groups, or negative in others. The paper presents the traditional ways of defining this concept contained in lexicographical descriptions. It also discusses the contradictory tendencies in understanding the phenomenon of individualism. Taking a historical perspective in the discussion about individualism leads to the conclusion that its symptoms existed in the fifteenth-century language. The article aims to present the medieval vocabulary used to describe individual attitudes (the examples of the meanings of lexemes and the semantic changes they underwent). Particular attention is paid to the Old Polish words describing man as an independent individual endowed with free will. 

PL

Artykuł porusza wieloaspektowe zagadnienie indywidualizmu, przez niektóre grupy społeczne odbieranego jako zjawisko pozytywne, przez inne zaś jako negatywne. Przedstawiono w nim tradycyjne sposoby definiowania tego pojęcia zawarte w opisach leksykograficznych. W artykule omówiono również sprzeczne tendencje w rozumieniu tego zjawiska. Przyjęcie perspektywy historycznej w badaniach nad indywidualizmem pozwala stwierdzić, że jego przejawy były obecne już w okresie średniowiecza. Artykuł ma na celu przedstawienie staropolskiego słownictwa służącego do wyrażania postaw indywidualnych (przykłady znaczeń leksemów oraz zmian semantycznych, jakim podlegały). Szczególną uwagę zwrócono na słownictwo ukazujące człowieka jako niezależną jednostkę obdarzoną wolną wolą.

Keywords

PL

indywidualizm; średniowiecze; językoznawstwo; semantyka

EN

loneliness; sense of loneliness; old age; activity; volunteering

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Horyzonty Wychowania
• Year: 2013
• Volume: 12
• Issue: 24
• Pages: 129-140

Dates

published

2013

Contributors

author

Dorota Mika

• Instytut Języka Polskiego PAN w Krakowie

References

• Buttler D., Rozwój semantyczny wyrazów polskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1978.
• Człowiek w społeczeństwie średniowiecznym, red. R. Michałowski, Wydawnictwo DiG, Warszawa 1997.
• Elias N., Społeczeństwo jednostek, przekł. J. Stawiński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• Gieysztor A., Homo mediaevalis, w: Człowiek w społeczeństwie średniowiecznym, red. R. Michałowski, Wydawnictwo DiG, Warszawa 1997.
• Jougan A., Słownik kościelny łacińsko-polski, Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, Warszawa 1992.
• Knapik K., Myśliciel i myśliwy. Myśl i namysł. Dawne nominacje w polu pojęć epistemicznych, „Kwartalnik Językoznawczy” 2011/2 (6).
• Michałowska T., Średniowiecze, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
• Reber A.S., Reber E.S., Słownik psychologii, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2008.
• Renaut A., Era jednostki. Przyczynek do historii podmiotowości, przekł. D. Leszczyński, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 2001.
• Skoczek A., Wprowadzenie, w: Średniowiecze. Historia literatury polskiej, Wydawnictwo SMS, red. A. Skoczek, Bochnia – Kraków – Warszawa 2006.
• Średniowiecze. Historia literatury polskiej, red. A. Skoczek, Wydawnictwo SMS, Bochnia – Kraków – Warszawa 2006.
• Ulewicz T., Wstęp, w: Średniowiecze. Historia literatury polskiej, red. A. Skoczek, Wydawnictwo SMS, Bochnia – Kraków – Warszawa 2006.
• Waśkiewicz A., Obcy z wyboru. Studium filozofii aspołecznej, Prószyński i S-ka, Warszawa 2008.

Identifiers

Biblioteka Nauki

1198879