Podatki bezpośrednie czy pośrednie, liniowe czy progresywne, z ulgami czy bez ulg - argumenty do dyskusji

• Authors: Jerzy Żyżyński

Title variants

EN

Direct vs. indirect taxes, linear vs. progressive ones, taxes with or without relief - arguments for discussion

Abstracts

EN

Politicians seeking respect from their electors and donors formulate a range of proposals for reforms with the following key features: general reduction of taxes, replacing progressive system with tax relief and immunity. The author takes up an analysis of the fundamental problems in these postulates. In the first part of the article he discusses the structure of tax income from natural persons and the basic issues of the process of tax redistribution. The second part involves the discussion of economic effects of high VAT. In the third part of the article, the author analyses the problem of progression, showing that it is an inevitable property of the system of taxation of at least the income of natural persons. The fourth part is concerned with Laffer's theory, where the author points to its basic simplifications and errors, and offers modification of the Laffer's curve, so it realistically presents actual dependency of state income and the level of taxes. The fifth part of the article takes on primary economic issues related to the taxation of economic activity. In the sixth part, the article discusses the functions of tax relief, opposing to the policy of their liquidation. As he concludes, taxes are such significant an issue that taxation issues should not be entrusted to politics. They require a thorough and reliable economic analysis. We, the economists, should therefore seek wide argumentation and investigate mechanisms, avoiding any generalizations.

PL

Politycy starający się znaleźć uznanie u wyborców i donatorów formułują różne propozycje reform, których główne elementy to: ogólne zmniejszenie podatków, zastąpienie systemu progresywnego podatkiem liniowym, przesunięcie akcentu w systemie podatkowym z podatków bezpośrednich na pośrednie, likwidacja ulg i zwolnień. Autor podejmuje się analizy podstawowych problemów związanych z tymi postulatami. W pierwszej części artykułu omawia strukturę wpływów podatkowych od osób fizycznych i podstawowe kwestie procesu redystrybucji podatkowej. W drugiej rozważa ekonomiczne skutki wysokiego poziomu podatku VAT. W trzeciej części analizuje problem progresji, wykazując, że stanowi ona niezbędna własność systemu opodatkowania przynajmniej dochodów osób fizycznych. Przedmiotem rozważań w czwartej części jest tzw. teoria Laffera. Autor artykułu wskazuje na jej podstawowe uproszczenia i błędy, i proponuje modyfikacje tzw. krzywej Laffera, tak aby realistycznie przedstawiała rzeczywistą zależność między dochodami państwa a poziomem podatków. W piątej część opisane zostały podstawowe ekonomiczne kwestie związane z opodatkowaniem działalności gospodarczej. W szóstej części autor omawia funkcje ulg podatkowych, przeciwstawiając się polityce ich likwidacji. Jak stwierdza w konkluzji, podatki są na tyle poważną sprawą, że nie powinno się kwestii podatkowych powierzać politykom. Wymagają one rzetelnej, głębokiej analizy ekonomicznej. A my, ekonomiści, musimy szukać zawsze szerokiej argumentacji i badać mechanizmy, unikając wszelkiej powierzchowności.

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
• Journal: Problemy Zarządzania
• Year: 2005
• Volume: 3
• Issue: 4(10)
• Pages: 123-174

Dates

published

2005

Contributors

author

Jerzy Żyżyński

• Wydział Zarządzania, Uniwersytet Warszawski

References

• Acocella, N. 2002. Zasady polityki gospodarczej, Warszawa: PWN.
• Aksman, E. 2002. Redystrybucyjny efekt podatku dochodowego w Polsce. Ekonomista, nr 4/2002.
• Atkinson, A. B. i J. E. Stiglitz. 1976. The Design of Tax Structure: Direct versus Indirect Taxation. Journal of Public Economics, t. 6, s. 55-75.
• Barro, R.J. 1997. Makroekonomia, Warszawa: PWE.
• Bartosiewicz, A. i R. Kubacki. 2003. Likwidacja wszystkich ulg i zwolnień? Rzeczpospolita, nr 16.04.2003.
• Brzeziński, B., J. Głuchowski i C. Kosikowski. 1998. Harmonizacja prawa podatkowego Unii Europejskiej i Polski, Warszawa: PWE.
• Burak, A., J. Leśniak i J. Bielecki. 2002. Kosztowne różnice w podatkach Polska - UE Fiskus może stracić część wpływów z VAT po wejściu do Unii. Rzeczpospolita, nr 20.09.2002, s. B5.
• Burda, M. i Ch. Wypłosz .. 2000. Makroekonomia Podręcznik europejski, Warszawa: PWE.
• Gaudemet, P.M. i J. Molinier. 2000. Finanse publiczne, Warszawa: PWE.
• Grądalski, F. 2004. Wstęp do teorii opodatkowania, Warszawa: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.
• Hall R.E. i J. R. Taylor. 1995. Makroekonomia - Teoria, funkcjonowanie i polityka, Warszawa: PWN.
• Jendroszczyk, P. 2002. Rekord plajt -korespondencja z Berlina. Rzeczpospolita, nr 19 III 2002.
• Kamerschen, D.R., R.B. McKenzie i C. Nardinelli. 1991. Ekonomia, Gdańsk: "Bernardinum" Pelplin.
• Kidront M. i R. Segal. 1987. The Book of Business Money & Power, Londyn.
• Mickiewicz, T. 2001. Wpływ prywatyzacji i polityki fiskalnej na rozmiary bezrobocia. Ekonomista, nr 6/2001.
• Owsiak, S. 2002. Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Warszawa: PWN.
• Pakiet reform - komentarz redakcyjny i wywiad z Hansem Eichelem, ministrem finansów RFN; Deutschland Niemcy, nr 4/2000, s. 17.
• Ramsey, F.P. 1927. A Contribution to the Theory of Taxation. Economic Journal, t. 37. 1927.
• Simpson, G.R. 2005. As Europe Cuts Cuts Corporate Tax, Pressure Rises on U.S. to Follow. The Wall Street Journal, nr 01/28/2005.
• Spencer, M.H. 1997. Contemporary Macroeconomics, New York.
• Stiglitz, J. 2004. Ekonomia sektora publicznego, Warszawa: PWN.
• Szczodrowski, G. 2003. Jeśli zmieniać, to cały system. Rzeczpospolita, nr 14.01.2003.
• Thurow, L.C. 1971. The Impact of Taxes on the American Economy, New York: Praeger Publishers.
• Weizsacker, E. U., A.B. Lovins i L.H. Lovins L. H. 1999. Mnożnik cztery Podwojony dobrobyt -dwukrotnie mniejsze zużycie zasobów naturalnych, Nowy raport dla Klubu Rzymskiego, Toruń: Polskie Towarzystwo Współpracy z Klubem Rzymskim, Wydawnictwo Rolewski.
• Winiarski, B. 1999. Polityk.a gospodarcza, Warszawa: PWN.
• Ziółkowska, W. 2000. Finanse publiczne. Teoria i zastosowanie, Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej.
• Żyżyński, J. 1998. Pieniądz a transformacja gospodarki, Warszawa: Wydawnictwa UW.
• Żyżyński, J. 2003. Sytuacja dochodowa pracowników i jej skutki dla rynku i finansów publicznych. Problemy Zarządzania, nr 2/2003.

Identifiers

Biblioteka Nauki

32762579