Kilka spostrzeżeń o prawie rzymskim w Gimnazjum i Liceum w Krzemieńcu

• Authors: Sławomir Godek

Title variants

EN

Some remarks upon Roman law in Krzemieniec Middle and High School

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Założone w 1805 r. Gimnazjum w Krzemieńcu (przekształcone w 1819 r. w Liceum)słynęło z wysokiego poziomu nauczania i szerokiej oferty dydaktycznej, której istotną część stanowiły przedmioty prawnicze. W Krzemieńcu wykładano mianowicieprawo natury, polityczne, prawo graniczne (polskie i osobno rosyjskie), prawo krajowe (czyli polsko-litewskie) oraz rzymskie. Te dwa ostatnie przedmioty były wykładane naprzemiennie (rok po roku) przez absolwentów Uniwersytetu Wileńskiego,kolejno – Ignacego Ołdakowskiego, Józefa Jaroszewicza, Aleksandra Mickiewicza.Wymienieni profesorowie nie ograniczali się tylko do wykonywania obowiązkówdydaktycznych, ale stawiali sobie także ambitne cele naukowe. Ołdakowski był jednym z pierwszych Polaków, zajmujących się naukowo filozofią prawa. Ponadto, tenwykładowca prowadził badania porównawcze nad prawem krajowym (polsko-litewskim) i francuskim (Kodeksem Napoleona). Jaroszewicz śledził najnowsze trendyw romanistyce, a w szczególności z wielkim zainteresowaniem przyjął odkrycie i wydanie Instytucji Gaiusa. Badał też problem wpływu prawa rzymskiego na dawne prawo polskie. Tym ostatnim zagadnieniem naukowo zajmował się także Mickiewicz.Zachowane źródła rękopiśmienne pozwalają na odtworzenie, przynajmniej zarysu,problematyki wykładów z dziedziny prawa. Umożliwiają także identyfikację bibliografii wykorzystywanej do zajęć, a nawet ustalenie liczby uczniów, uczestniczącychw wykładach.

EN

Krzmieniec Middle (est. 1805) and later on High School (est. 1819) in Volhynia wasfamous for its high educational standards and wide curriculum, whose importantpart constituted legal courses. The following subjects were lectured in Krzemieniec:natural law, political system, Polish as well as Russian border law, Polish-Lithuanianlaw (domestic law), and Roman law. The last two were lectured alternately bythe graduates of Vilnius University – Ignacy Oładkowski, Józef Jaroszewicz, andAleksander Mickiewicz. The teaching staff did not confine themselves solely todidactic activity, but they pursued ambitious scientific goals as well. Ołdakowski wasone of the first Poles to deal with the philosophy of law. He was also comparing Polishlaw with the Napoleonic Code. Jaroszewicz, who was following the newest scientifictrends, excitedly received the discovery and publication of the Institutes of Gaius.He was exploring the influence of Roman law on Old-Polish law. This very scientificproblem was also within Mickiewicz’s field of interest. Some preserved manuscriptsenable us to recreate the main outline of the lectures, as well as bibliography used bythe professors, or even the number of listeners attending the courses.

Keywords

PL

prawo rzymskie, Krzemieniec, XIX w.

EN

Roman Law, Krzemieniec, XIX century,

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: Miscellanea Historico-Iuridica
• Year: 2018
• Volume: 17
• Issue: 2
• Pages: 189-213

Dates

published

2020-01-30

Contributors

author

Sławomir Godek