Profesor Stanisław Płaza – badacz sejmików. O Mistrzu

• Authors: Adam Lityński

Title variants

EN

Professor Stanisław Płaza – Researcher of Noble Parliamentary Assemblies. About the Master

Abstracts

EN

Stanisław Płaza (1927–2006) is a leading figure among scholars writing about local noble parliamentary assemblies. Stanisław Płaza created a synthesis of our knowledge about Crown local noble parliamentary assemblies. The author introduces the reader to the figure of the scholar, his life. Before Płaza finished school he found himself (in 1940) with his whole family in a Soviet Gulag, like many Poles, as a result of the Soviet occupation of over half of Poland after the Hitler-Stalin pact of 1939. After the war he returned to Poland, completed his studies and became a researcher at the Jagiellonian University. He obtained the title of professor. Stanisław Płaza placed the local noble parliamentary assembly in an original way in the whole complicated system of state and self-government bodies. Stanisław Płaza put in order our ideas and our knowledge about the system of the former Republic of Poland, and especially about the parliamentary system, fundamental in the system of noble democracy. The author himself wrote a lot about the local noble parliamentary assemblies of the former Republic of Poland, and was a friend and collaborator of Professor Stanisław Płaza. In spite of the high recognition of Professor Stanisław Płaza’s mastery, the author often argued with him academically. Currently, the author recalls the scientific achievements of Professor Stanisław Płaza and old polemics, which were closely observed in scholarly circles.

PL

Stanisław Płaza (1927–2006) to postać pierwszoplanowa wśród uczonych piszących o sejmikach. już pierwsza książka zaskakiwała samą konstrukcją. Stanisław Płaza stworzył syntezę naszej wiedzy o sejmikach koronnych. Autor przybliża czytelnikowi postać Uczonego, jego życie. Zanim ukończył szkoły znalazł się (w 1940 r.) z całą rodziną w sowieckim łagrze, jak wielu Polaków w wyniku sowieckiej okupacji ponad połowy Polski po pakcie Hitler-Stalin (z 1939 r.). Po wojnie powrócił do Polski, ukończył studia i został pracownikiem naukowym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uzyskał tytuł profesora. Sejmik został przez Stanisława Płazę oryginalnie umieszczony w całym skomplikowanym systemie organów państwowych oraz samorządowych. Stanisław Płaza uporządkował nasze wyobrażenia i naszą wiedzę o ustroju dawnej Rzeczypospolitej, a zwłaszcza o systemie parlamentarnym, fundamentalnym w ustroju demokracji szlacheckiej. Autor też dużo pisywał o sejmikach dawnej Rzeczypospolitej, przyjaźnił się i współpracował z Profesorem Stanisławem Płazą. Mimo wysokiego uznania mistrzostwa Profesora Stanisława Płazy, piszący te słowa nieraz z Nim polemizował naukowo. Obecnie autor przypomina naukowe osiągnięcia Profesora Stanisława Płazy i dawne polemiki, które były z uwagą obserwowane w środowisku.

Keywords

EN

Professor Stanisław Płaza; Jagiellonian University; local noble parliamentary assemblies

PL

Profesor Stanisław Płaza; Uniwersytet Jagielloński; sejmiki

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: Miscellanea Historico-Iuridica
• Year: 2022
• Volume: 21
• Issue: 1
• Pages: 305-317

Dates

published

2022

Contributors

author

Adam Lityński

• Wyższa Szkoła Humanitas w Sosnowcu

• https://orcid.org/0000000308999130

References

• Diariusz sejmików województwa lubelskiego, to jest ziemi lubelskiej i powiatu urzędo[wskiego] roku 1792, Lublin 1792.
• Lityński A., O modelu monografii sejmiku. W związku z książką Stanisława Płazy Sejmiki i zjazdy szlacheckie województw poznańskiego i kaliskiego. Ustrój i funkcjonowanie (1572–1632), Warszawa–Kraków 1984, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1985, z. 1.
• Lityński A., Sejmik jako instytucja demokracji szlacheckiej 1764–1793. Tradycje – mity – nowości – utopie, [w:] Parlamentaryzm i prawodawstwo przez wieki. Prace dedykowane Prof. Stanisławowi Płazie w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. J. Malec, W. Uruszczak, Kraków 1999.
• Lityński A., Sejmiki ziemskie 1764–1793. Dzieje reformy, Katowice 1988.
• Lityński A., Szlachecka doktryna na sejmikach, czyli między mitem a utopią. Zagadnienia wybrane, [w:] Parlament, prawo, ludzie. Studia ofiarowane Juliuszowi Bardachowi w sześćdziesięciolecie pracy twórczej, red. S. Russocki i in., Warszawa 1996.
• Lityński A., Uczony, nauczyciel, przyjaciel. Stanisław Płaza zapisany w mojej pamięci, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2017, nr 10 (4).
• Lityński A., W kwestii suwerenności wewnętrznej Rzeczypospolitej w epoce oligarchii, „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Prace Prawnicze” 1971, t. 2, nr 21.
• Malec D., Głos w dyskusji, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2017, nr 10 (4).
• Malec D., Prof. dr hab. Stanisław Płaza (1927–2006), „Palestra” 2006, z. 3-4.
• Matuszewicz M., Diariusz życia mego, t. 2: 1758–1764, opr. i wstęp B. Królikowski, komentarz Z. Zielińska, Warszawa 1986.
• Olszewski H., Praktyka limitowania sejmików, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1961, t. 13, z. 1.
• Olszewski H., Sejm w dawnej Rzeczypospolitej. Ustrój i idee. Tom 2: Studia i rozprawy, Poznań 2002.
• Płaza S., Sejmiki i zjazdy szlacheckie województw poznańskiego i kaliskiego. Ustrój i funkcjonowanie (1572–1632), Warszawa – Kraków 1984.
• Płaza S., Sejmiki i zjazdy szlacheckie województwa sieradzkiego. Ustrój i funkcjonowanie (1572–1632), cz. 1, Kraków 1987.
• Szczygielski W., Referendum trzeciomajowe. Sejmiki lutowe 1792 roku, Łódź 1994.
• Uruszczak W., Historia państwa i prawa polskiego 966–1795, wyd. 4, Warszawa 2021.

Identifiers

Biblioteka Nauki

27299863