Ewolucja udziału organizacji społecznej w postępowaniu przed sądem administracyjnym

• Authors: Zbigniew Czarnik

Title variants

EN

Evolution of the Participation of a Social Organization in Administrative Court Proceedings

Abstracts

EN

The participation of social organizations in court proceedings is an important procedural problem in any judicial procedure. This issue has been deeply analyzed in civil and criminal trials, that is, in those proceedings that have faced the participation of social organizations since the codification of these procedures after World War II. In the proceedings involving administrative matters, the situation is different. This is prompted by the fact that judicial-administrative proceedings are a relatively new procedure, and they have been fully independent since 2004. The purpose of the analysis presented in the article is to draw attention to the peculiarities of the participation of a social organization in judicial proceedings in administrative cases. On the one hand, the aim is to point out the origins of the solution that has been functioning in this respect. On the other hand, to present the role of a social organization in actions on behalf of third parties, as well as the realization of the social interest in judicial proceedings, as an important element of the socialization of the procedure. Ultimately, to demonstrate to what extent is the participation of the social factor in the administration of justice by the administrative court possible. The indicated assumptions are implemented by means of the dogmatic and historical method. They consist of an analysis of the normative material which was in force in the past and which is a part of the current legal system.

PL

Udział organizacji społecznych w postępowaniach sądowych jest ważnym problemem procesowym w każdej procedurze sądowej. Zagadnienie to doczekało się pogłębionych analiz w procesie cywilnym i karnym, a więc w postępowaniach, które mierzyły się z udziałem organizacji społecznych od skodyfikowania tych procedur po II wojnie światowej. W postępowaniach obejmujących sprawy administracyjne sytuacja wygląda inaczej. Podyktowane to jest tym, że postępowanie sądowo administracyjne jest procedurą stosunkowo nową, tak naprawdę w pełni samodzielną od 2004 r. Celem analizy przedstawionej w artykule jest zwrócenie uwagi na specyfikę udziału organizacji społecznej w postępowaniu sądowym w sprawach administracyjnych. Z jednej strony, chodzi o to, by wskazać genezę funkcjonującego w tym zakresie rozwiązania. Z drugiej, o przedstawienie roli organizacji społecznej w działaniach na rzecz osób trzecich, a w istocie realizacji interesu społecznego w postępowaniu sądowym jako ważnego elementu uspołecznienia procedury. W ostateczności o wykazanie na ile i w jakim zakresie jest możliwy udział czynnika społecznego w wymierzaniu sprawiedliwości przez sąd administracyjny. Wskazane założenia są realizowane przy wykorzystaniu metody dogmatycznej i historycznej. Polegają na analizie materiału normatywnego obowiązującego w przeszłości oraz będącego częścią obowiązującego porządku prawnego.

Keywords

PL

organizacja społeczna; postępowanie przed sądem administracyjnym; zdolność sądowa; kontrola społeczna; interes społeczny

EN

social organization; administrative court proceedings; judicial capacity; social control; social interest

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: Miscellanea Historico-Iuridica
• Year: 2023
• Volume: 22
• Issue: 2
• Pages: 43-59

Dates

published

2023

Contributors

author

Zbigniew Czarnik

• WSPiA Rzeszowska Szkoła Wyższa

References

• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 1923 r. (Dz.U. 1923 nr 44, poz. 267).
• Ustawa z dnia 3 sierpnia 1922 r. o Najwyższym Trybunale Administracyjnym (t.j. Dz.U. 1926 nr 68, poz. 400).
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 marca 1928 r. o postępowaniu administracyjnym (Dz.U. 1928 nr 36, poz. 341).
• Uchwała Rady Państwa i Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 1950 r. w sprawie rozpatrywania i załatwiania odwołań, listów i zażaleń ludności oraz krytyki prasowej (M.P. 1951 nr A-l, poz. 1).
• Instrukcja wykonawcza Rady Ministrów do uchwały z dnia 10 stycznia 1951 r. (M.P.1951 nr A-2, poz. 16).
• Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. 1960 nr 30, poz. 168)
• Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym oraz o zmianie ustawy kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. 1980 nr 4, poz. 8).
• Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postepowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. 2002 nr 153, poz. 1270).
• Wyrok NTA z dnia 29 kwietnia 1926 r., L. rej., 850/23, Zbiór Wyroków nr 938.
• Wyrok NTA dnia 31 grudnia 1928 r., L. rej. 4813/28, „Ruch Prawniczy i Ekonomiczny” 1929, z. II, poz. 74.
• Postanowienie NSA z dnia 19 sierpnia 2004 r., OZ 340/04, CBOSA.
• Wyrok NSA z dnia 16 października 2007 r., II OSK 1391/06, CBOSA.
• Adamiak B., Skarga i skarga kasacyjna w postępowaniu sądowodaministracyjnym, LEX 2014.
• Chróscielewski W., Tarno J.P., Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2016.
• Dawidowicz W., Ogólne postępowanie administracyjne. Zarys systemu, Warszawa 1960.
• Dawidowicz W., Zarys procesu administracyjnego, Warszawa 1989.
• Duda A.S., Interes prawny w polskim prawie administracyjnym, Warszawa 2008.
• Hilarowicz T., Najwyższy Trybunał Administracyjny i jego kompetencja, Warszawa 1925.
• Iserzon E., Prawo administracyjne. Podstawowe instytucje, Warszawa 1968.
• Jagielski J., Kontrola administracji publicznej, Warszawa 2006.
• Jaworski W.L., Nauka prawa administracyjnego. Zagadnienia ogólne, Warszawa 1924.
• Jakimowicz W., Publiczne prawa podmiotowe, Warszawa 2002.
• Janowicz Z., Rozwój ogólnego postępowania administracyjnego, Poznań 1980.
• Jodłowski J., Resich Z., Lapierre J., Misiuk – Jodłowska T., Postępowanie cywilne, Warszawa 1996.
• Lang J., Struktura prawna skargi w postępowaniu administracyjnym, Wrocław 1972.
• Misiuk T., Pojęcie organizacji ludu pracującego, "Państwo i Prawo" 1966, nr 1.
• Misiuk-Jodłowska T., Udział organizacji społecznych w postępowaniu sądowym (uwagi de lege ferenda), „Studia Iuridica” 1994, t. XXXI.
• Moskaluk K., Tomaszewska K., Kontrola obywatelska sprawowana przez organizacje społeczne (wybrane zagadnienia), [w:] Prawna działalność instytucji społeczeństwa obywatelskiego, red. J. Blicharz, J. Boć, Wrocław 2009.
• Nędzarek A., Formy udziału w postępowaniu administracyjnym organizacji społecznej jako przedstawiciela interesu społecznego, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2015, nr 3.
• Nędzarek A., Znaczenie udziału organizacji społecznej w postępowaniu przed sądem administracyjnym w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2014, nr 4.
• Sadłowski M.P., Projekt powołania sądownictwa administracyjnego w Polsce, „Miscellanea Historico-Iuridica” 2017, t. XVI, z. 2.
• Stahl M., Kontrola społeczna w społeczeństwie obywatelskim, [w:] Studia z zakresu prawa administracyjnego i nauki administracji. Księga jubileuszowa dedykowana prof. zw. dr hab. Janowi Szreniawskiemu, Przemyśl-Rzeszów 2011.
• Tarno J.P., Glosa do uchwały NSA z dnia 12 grudnia 2005 r., II OPS 4/2005, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2006, nr 1.
• Woś T., Knysiak-Molczyk H., Romańska M., Postępowanie sądowoadministracyjne, Warszawa 2009.
• Wyrzykowski M., Pojęcie interesu społecznego w prawie administracyjnym, Warszawa 1986.
• Zimmermann J., Administracyjny tok instancji, Kraków 1986.

Identifiers

Biblioteka Nauki

27310061