Ewolucja budżetowania w niepewnych czasach, czyli od czerwieni do fioletu.

• Authors: Tomasz Piwowarski

Title variants

EN

Evolution of budgeting in uncertain times, from red to violet.

Abstracts

EN

This article reviews the evolution of planning and considers the answer to the question of what the approach to budgeting in uncertain times should look like. According to the author, this problem has gained particular importance during the ongoing crisis, as well as the experience of war, and earlier the pandemic. Looking for an answer to the question of which organizational model is most adequate in the current crisis, Lalux’s typology of organization paradigms and Vilber’s theory of consciousness development were used. Organizational models are represented by colour names – from red to violet. Lalux’s typology, which ends with turquoise organization, was extended by the author with the concept of violet organization. According to the author, the need to indicate a new model of organization results from the effects of the current crisis that a human being must face. The work examines how individual organizational paradigms translate into the approach to budgeting.

PL

W niniejszym artykule dokonano przeglądu ewolucji planowania, a także podjęto próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie jak powinno wyglądać podejście do budżetowania w sytuacji niepewności. Problem ten zdaniem autora, nabrał szczególnego znaczenia w okresie trwającego kryzysu, a także doświadczenia wojny, a wcześniej pandemii. Szukając odpowiedzi na pytanie jaki modeli organizacji jest najbardziej adekwatny w obecnej sytuacji kryzysowej wykorzystano typologię paradygmatów organizacji Laluxa oraz teorię rozwoju świadomości Vilbera. Modele organizacji zostały przedstawione przy pomocy nazw kolorów – od czerwonego do fioletowego. Typologia Laluxa, która kończy się na organizacji turkusowej, została przez autora rozszerzona o koncepcję organizacji fioletowej. Potrzeba wskazania nowego modelu organizacji wynika zdaniem autora ze skutków obecnego kryzysu, z jakim musi się mierzyć człowiek. W pracy badano jak poszczególne paradygmaty organizacji przekładają się na podejście do budżetowania.

Keywords

PL

budżetowanie; paradygmat organizacji; strategia

EN

budgeting; organizational paradigm; strategy

• Publisher: Wyższa Szkoła Ekonomii i Informatyki w Krakowie
• Journal: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie
• Year: 2022
• Issue: 18
• Pages: 145-170

Dates

published

2022

Contributors

author

Tomasz Piwowarski

• Wyższa Szkoła Ekonomii i Informatyki w Krakowie

• https://orcid.org/0000000338419352

reviewer

Tadeusz Grabiński

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

reviewer

Zbigniew Luty

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

reviewer

Anna Surowiec

• Akademia Górniczo-Hutnicza

References

• Colins J., Od dobrego do wielkiego. Czynniki trwałego rozwoju i zwycięstwa firm, MT Biznes, Warszawa 2018.
• Frankl V., Bóg ukryty. W poszukiwaniu ostatecznego sensu, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2012.
• Frankl V., Człowiek w poszukiwaniu sensu, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2022.
• Hope J., Fraser R., Beyond Budgeting: How Managers Can Break Free from the Annual Performance Trap, Harvard Business School Press, Boston 2003.
• Kaplan R., Norton D., Strategiczna karta wyników. Jak przełożyć strategię na działanie, PWN, Warszawa 2001.
• Laloux F., Pracować inaczej. Nowatorski model organizacji inspirowany kolejnym etapem rozwoju ludzkiej świadomości, Studio Emka, Warszawa 2015
• Mankins M. and Gottfredson M., Strategy-Making in Turbulent Times A dynamic new model, Harvard Business Magazine (September–October 2022).
• Moller K., Controlling Process Model 2.0. Wytyczne do opisu i projektowania procesów controllingowych, Akademia Controllingu sp. z o.o., Poznań 2019.
• Niemczyk J., Strategia. Od planu do sieci, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2013.
• Nowak E., Zaawansowana rachunkowość zarządcza, PWE, Warszawa 2013.
• Parzych K., Na progu teologii dialogu. Dar według studium Osoba i czyn Karola Wojtyły. Opublikowano w: Filozofia Dialogu, t.1: Drogi i formy dialogu pod red. Józefa Baniaka, UAM, Poznań 2003.
• Peters T., W poszukiwaniu doskonałości w biznesie, MT Biznes, Warszawa 2011.
• Piketty T., Kapitał XXI w., Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2015.
• Schein E., Organizational culture and leadership, Fourth Edition, JosseyBass, San Francisco 2010.
• Shim J., Shim A., Siegel J., Budgeting Basics and Beyond, Fourth Edition, John Wiley & Sons, Hoboken, New Jersey 2012.
• Wilber K., A Brief History of Everything, Shambhala Publications, Boston 1996.
• Wilber K., Psychologia integralna. Świadomość, duch, psychologia, terapia, Jacek Santorski & CO Wydawnictwo, Warszawa 2000.
• Wojtyła K., Osoba i czyn, Polskie Towarzystwo Teologiczne, Kraków 1969.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2196778