Ekskluzywny wywiad czy wywiad na wyłączność? - krótko o nowej semantyczno-leksykalnej adaptacji leksemu "ekskluzywny" w języku polskim

• Authors: Joanna Satoła-Staśkowiak

Title variants

EN

An Exclusive Interview or an Interview with Sole Rights to It – Briefly On a New Semantic-Lexical Adaptation of a Lexeme ‘Exclusive’ in the Polish Language

Abstracts

EN

A lot of new words and expressions are appearing in the language sphere. A large part of them are borrowings from English. Adaptation of new lexemes into a language is not a new process and occurs in a diversified and multifaceted way. Some words gain immediate acceptance in the language system, others have to wait for it. There are still other words which have been in a language for a long time but have recently taken on a new meaning. In spite of the presence of native words describing some meanings, the already-existing words are often displaced by internationalisms which, according to many, facilitate language communication. More and more often it not the internationalization of vocabulary that is also discussed but its globalization. The article discusses a new semantic-lexical adaptation of a popular lexeme exclusive. The adjective under consideration appears in many press titles and has, as the examples show, not one, arising from the meaning of the English word, but different semantic tinges.

PL

W sferze językowej pojawia się wiele nowych słów i wyrażeń. Duża część z nich to zapożyczenia z angielskiego. Adaptacja nowych leksemów do języka nie jest procesem nowym i zachodzi w sposób zróżnicowany i wieloaspektowy. Niektóre słowa zyskują natychmiastową akceptację w systemie językowym, inne muszą poczekać. Istnieją jeszcze inne słowa, które są w języku od długiego czasu, ale ostatnio stało się popularne ich nowe znaczenie. Pomimo obecności rodzimych słów opisujących pewne znaczenia, często słowa już istniejące są wypierane przez internacjonalizmy, które zdaniem wielu ułatwiają komunikację językową. Często dyskutuje się także nie o internacjonalizacji słownictwa, ale o jego globalizacji. W artykule omówiono nową adaptację semantyczno-leksykalną popularnego leksemu wyłącznego. Rozważany przymiotnik pojawia się w wielu tytułach prasowych i nie ma, jak pokazują przykłady, ani jednego, wynikającego ze znaczenia angielskiego słowa, ale ma różne odcienie semantyczne.

Keywords

PL

neosemantyzm; anglosemantyzm; internacjonalizm; tytuły prasowe

EN

neosemantism; anglosemantism; internationalism; press titles

• Publisher: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
• Journal: Językoznawstwo
• Year: 2015
• Issue: 9
• Pages: 113-118

Dates

published

2015

Contributors

author

Joanna Satoła-Staśkowiak

• Instytut Slawistyki PAN

References

• Blagoeva D., 2003: Интернационални и национални елементи в речниковия състав (аспекти на калкирането в съвременните славянски езици), [w:] Internacionalizmy v novѐ slovnii zásobĕ, Praha, s. 133–140.
• Jadacka H., 2010: Neologizmy jako przedmiot opisu lingwistycznego, „LingVaria”, nr 1 (9), s. 39–52.
• Kurkowska H., 1976: Zapożyczenia semantyczne we współczesnej polszczyźnie, [w:] Z problemów współczesnych języków i literatur słowiańskich, Warszawa, s. 99–109 (też w: Polszczyzna ludzi myślących, Warszawa 1991, s. 233–247).
• Maćkiewicz J., 2001: Wyrazy międzynarodowe (internacjonalizmy) we współczesnym języku polskim, [w:] J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 555–561.
• Markowski A., 1994: Nowsze neologizmy polszczyzny potocznej, „Poradnik Językowy”, nr 1–2, s. 73–76.
• Markowski A., 2006: Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Ożóg K., 2001: Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Fraza, Rzeszów.
• Piotrowski T., 2003: Internacjonalizm sorki jako element polskiego systemu językowego, [w:] Z. Tichá, A. Rangelova (red.) Internacjonalizmy v nove slovni zasobe. Sborník příspěvků z konference Praha, 16-18, Ústav pro jazyk český AV ČR Lexikograficko-terminologické, Praha, s. 182–193.
• Satkiewicz H., 1976: O niektórych innowacjach słowotwórczych w polszczyźnie XX wieku, [w:] J. Magnuszewski (red.), Z problemów współczesnych języków i literatur słowiańskich. Materiały z Konferencji Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Karola dla uczczenia trzydziestolecia PRL i trzydziestej rocznicy wyzwolenia Czechosłowacji, Warszawa, s. 111–121.
• Satkiewicz H., 1994: Zmiany w zasobie leksykalnym najnowszej polszczyzny, [w:] Uwarunkowania i przyczyny zmian językowych, Warszawa, s. 143–147.
• Satoła-Staśkowiak J., 2013a: Neologizmy bułgarskie, polskie i rosyjskie w ujęciu konfrontatywnym, [w:] Проблеми на неологията в славянските езици, Съставители и научни редактори: Д. Благоева, С. Колковска, М. Лишкова, BAN, София, s. 21–30.
• Satoła-Staśkowiak J., 2013b: Polskie i bułgarskie neologizmy znaczeniowe, [w:] Проблеми на неологията в славянските езици, Съставители и научни редактори: Д. Благоева, С. Колковска, М. Лишкова, BAN, София, s. 218–230.
• Satoła-Staśkowiak J., 2013c: Contemporary Contrastive Studies of Polish, Bulgarian and Russian Neologisms versus Language Corpora, “Cognitive Studies/Études Cognitives”, t. 13, s. 143–160.
• Sękowska E., 2012: Neologizmy słowotwórcze we współczesnej polszczyźnie (wybrane tendencje), http://revistas.ucm.es/index.php/ESLC/article/viewFile/38728/37445, s. 97–103.
• Smółkowa T., 1997: Metodologiczne aspekty opisu współczesnych neologizmów i neosemantyzmów polskich, [w:] H. Popowska-Taborska (red.), Leksyka słowiańska na warsztacie językoznawcy, Warszawa.
• Smółkowa T., 2001a: Neologizmy we współczesnej leksyce polskiej, Kraków.
• Smółkowa T., 2001b: Nowe słownictwo polskie, [w:] J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 397–404.
• Smółkowa T., 2010: Nowe słownictwo w prasie, [w:] J. Bralczyk, K. Mosiołek-Kłosińska (red.), Język w mediach masowych, Warszawa, s. 67–78.
• Smółkowa T. (red.), 1998, 1999: Nowe słownictwo polskie. Materiały z prasy lat 1985–1992, cz. I: A–O; cz. II: P–Ż, Kraków.
• Smółkowa T. (red.), 2004: Nowe słownictwo polskie. Materiały z prasy lat 1993–2000, cz. I–II, Kraków.
• Szymański L., 2011: Empiryczna analiza leksyki czatu internetowego, „Język Polski”, XCI 2–3, Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Kraków, s. 179–187.
• Szymański L., 2012: Konwencje zapisu wyrazów na czacie internetowym, „Język Polski” XCII 1, Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Kraków, s. 20–28.
• Waszakowa K., 1994: Tendencje rozwojowe w słowotwórstwie polszczyzny końca XX wieku, [w:] S. Gajda (red.), Przemiany współczesnej polszczyzny, Opole, s. 53–60.
• Waszakowa K., 1997: O nowych zjawiskach leksykalnych w świetle ich rozumienia, [w:] R. Grzegorczykowa, Z. Zaroń (red.), Semantyczna struktura słownictwa i wypowiedzi, Warszawa, s. 10–24.
• Waszakowa K., 2005: Przejawy internacjonalizacji w słowotwórstwie współczesnej polszczyzny, Warszawa.
• Waszakowa K., 2011: Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku: dynamika procesów sprzyjających internacjonalizacji, „Исследования по славянским языкам” , Nr 16–1,Сеул, s. 125–142.
• Waszakowa K., 2012: Złożony charakter procesów włączania elementów obcych do języka polskiego (na przykładzie zapożyczenia celebryta), [w:] A. Mikołajczuk, K. Waszakowa (red.), Odkrywanie znaczeń w języku, s. 286–302.
• Wierzchoń P., 2008: Jaskółki przejawów internacjonalizacji w słowotwórstwie współczesnej polszczyzny, Łask.

Identifiers

Biblioteka Nauki

38431162