Rola Józefa Grycza w powojennej ochronie zbiorów bibliotecznych

• Authors: Ryszard Nowicki

Title variants

EN

The Role of Józef Grycz in Preserving Library Collections after World War II

Abstracts

EN

During the Second World War Polish cultural heritage suffered severe losses. Among the persons who played an important role in the recovery of extant library collections was Józef Grycz. While the hostilities were still raging, Grycz was busy working out theoretical measures to be undertaken after the war. When peace finally came, Grycz immediately stepped in to implement his wartime ideas. During the period 1945–1949, he was active in book collection preservation on behalf of the Ministry of Enlightenment. It was on his initiative that the Central Directorate of Libraries was called into existence, as aministerial body responsible for library activities and the coordination of the all efforts in this respect undertaken by various institutions. He also published an instruction manual, which greatly facilitated works all over the country, and numerous official documents. His activities can be divided into two phases: the first one (to the end of 1946) consisted chiefly in physical protection of the recovered materials, while the second, which started with the launching of the Central Directorate at the beginning of 1947, concentrated on creating of a number of warehouses, where books were gathered, sorted, registered, and allocated with their future location in mind. Alodia Kawecka-Gryczowa, Józef Grycz’s wife, assisted him in those activities all along. The tasks undertaken by Grycz were extremely complicated and difficult. He was constantly hindered by all kinds of problems, which in the post-war Polish reality were inevitable. Nevertheless, under his guidance the salvage process covered more than ten million volumes. The significance of Grycz’s prominent personality in the preservation of Polish cultural heritage after World War II can hardly be overestimated.

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
• Journal: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
• Year: 2011
• Issue: 5
• Pages: 89-108

Dates

published

2011

Contributors

author

Ryszard Nowicki

• Katedra Informacji Naukowej i Bibliologii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

References

• J. Janiczek, Sprawy biblioteczne w ramach działalności Ministerstwa Oświaty, „Bibliotekarz”, 13:1946, nr 1–2, s. 3
• R. Nowicki, Metody badań nad problematyką ochrony zbiorów bibliotecznych po II wojnie światowej, [w:] Bibliologia. Problemy badawcze nauk humanistycznych, pod red. D. Kuźminy, Warszawa 2007, s. 255
• Bibliotekarstwo polskie 1925–1951 w świetle korespondencji jego współtwórców, wyboru z listów Adama Łysakowskiego, Mariana Łodyńskiego, Józefa Grycza i Heleny Hleb-Koszańskiej dokonała, wstępami, przypisami i indeksem opatrzyła M. Dembowska, Warszawa 1995
• M. Łodyński, Pruszkowska akcja zabezpieczania warszawskich zbiorów bibliotecznych (1944–1945). Wspomnienia uczestnika akcji, [w:] Walka o dobra kultury. Warszawa 1939–1945, pod red. St. Lorentza, Warszawa 1970, t. 2, s. 266–282
• J. Grycz, Wskazówki dla prowadzących akcję zabezpieczenia bibliotek i zbiorów bibliotecznych, Warszawa–Poznań 1945
• A. Kawecka-Gryczowa, Ochrona zbiorów Biblioteki Narodowej, [w:] Walka o dobra kultury. Warszawa 1939–1945, pod red. S. Lorentza, Warszawa 1970, t. 1, s. 240
• B. Bieńkowska, Potyczki ze źródłami bibliologicznymi, „Roczniki Biblioteczne”, 45:2001, s. 8–9
• Edward Chwalewik, Zbiory polskie: archiwa, bibljoteki, gabinety, galerje, muzea i inne zbiory pamiątek przeszłości w ojczyźnie i na obczyźnie w porządku alfabetycznym według miejscowości ułożone, t. 1: A-M, Warszawa 1926 [oraz] t. 2: N-Ż, Warszawa 1927
• Biblioteki wielkopolskie i pomorskie, pod red. S. Wierczyńskiego, Poznań 1929
• R. Nowicki, Powojenna ochrona zbiorów bibliotecznych na łamach prasy, [w:] Od książki dawnej do biblioteki wirtualnej, pod red. D. Degen i M. Fedorowicz, Toruń 2009, s. 279–296
• R. Nowicki, Działalność Aleksandra Birkenmajera na rzecz ochrony zbiorów bibliotecznych. Ziemie zachodniej i północnej Polski w latach 1945–1947, Poznań 2006
• Aktualne zagadnienia bibliotekarskie. Pierwsza powojenna konferencja okręgowych wizytatorów bibliotek w dniach 24–27 października 1945 r. w Pabianicach, Warszawa 1946
• R. Nowicki, Działalność Stanisława Sierotwińskiego w latach 1945–1946 jako delegata Ministerstwa Oświaty do zabezpieczania księgozbiorów opuszczonych i porzuconych na Ziemiach Zachodnich, „Roczniki Biblioteczne”, 50:2006, s. 13–44
• Maciej Dąbrowski, Ksawerego Świerkowskiego walka o dobra kultury, „Roczniki Biblioteczne”, 24:1980, z. 1, s. 120
• R. Nowicki, Zabezpieczanie księgozbiorów po II wojnie światowej w Polsce, „Napis”, Seria XI, 2005, s. 285–286
• R. Nowicki, Rezultaty działalności Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych w Szczecinie w latach 1947–1950, „Roczniki Biblioteczne”, 51:2007, s. 169–188
• Hanna Łaskarzewska, Zbiory przejęte i przemieszczone w bibliotekach polskich po drugiej wojnie światowej. Problemy własności, przykłady rozwiązań, [w:] Własność a dobra kultury, pod red. G. Czubek i P. Kosiewskiego, Warszawa 2006, s. 15–47

Identifiers

Biblioteka Nauki

472228