Początki bibliotekarstwa publicznego we Francji i świadomości ochrony narodowego dziedzictwa kulturowego a Wielka Rewolucja 1789–1799

• Authors: Iwona Pugacewicz

Title variants

EN

The Beginnings of Public Libraries in France and the Emergence of Conscious Need to Preserve National Cultural Heritage vis-à-vis the Great Revolution, 1789–1799

Abstracts

EN

The article considers the attempt at organizing a network of public libraries in France during the Revolution, and the influence of this process on the mind of the new citizen. I. Pugacewicz begins with earlier efforts at opening such libraries, already before 1789. Then she discusses the nationalization of Church book collections, private libraries of the aristocracy, and the collections of learned institutions. Special attention is paid to the expectations linked with these actions and to the problems which arose during their execution. On the basis of the books deposited in the so called dépôts litéraires, alongside the establishing of great book-repositories in Paris, such as the reorganisation of the Royal Library into the Bibliothèque nationale, which ever since were to serve the nation, the revolutionary authorities also tried to set up anetwork of popular libraries throughout the country. Another important initiative was the attempt at creating the first in history national union catalogue. The author also follows synchronizing her observations with the chronological order of political events and with the activities of the first French network of public libraries the emergence of such concepts as national heritage and civic education.

PL

Artykuł przedstawia próbę zorganizowania publicznego bibliotekarstwa we Francji okresu Wielkiej Rewolucji, ukazując przy tym jego ważność w procesie kształtowania nowego obywatela. We wstępie zwrócono uwagę na pierwsze, bardziej lub mniej udane, próby otwierania różnego typu bibliotek jeszcze przed 1789 r. Zasadnicza część tekstu dotyczy nacjonalizacji księgozbiorów kościelnych, prywatnychszlacheckich oraz naukowych, a także związanych z tym oczekiwań i kłopotów. Opisane zostały zarówno pionierskie próby stworzenia sieci ludowych bibliotek we Francji na bazie tzw. dépôts litéraires, zasygnalizowane przekształcenia wielkich książnic Paryża, w tym biblioteki królewskiej, w nowe typy instytucji służących narodowi. Zwrócono uwagę na pierwsze w świecie próby stworzenia katalogu centralnego. Próbowano, trzymając się chronologii Rewolucji, ukazać kształtowanie się iważność takich pojęć jak: dziedzictwo narodowe i edukacja obywatelska poprzez pryzmat działalności pierwszej sieci bibliotek publicznych Francji.

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
• Journal: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
• Year: 2012
• Issue: 6
• Pages: 25-50

Dates

published

2012

Contributors

author

Iwona Pugacewicz

• Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych, Uniwersytet Warszawski.

References

• . K. Barnett, Histoire des bibliothéques publiques en France de la Révolution à 1939, Paris 1987
• H. Richard, Des bibliothèques des districts aux bibliothèques municipales, [w:] Histoire des bibliothèques françaises, t. 3: Les bibliothèques de la révolution et du XIXe siècle 1789–1914, sous la direction de D.Varry, Paris 1991
• Ch. Nique, François Guizot. L’école au service du gouvernement des esprits, Paris 1999
• M.-O. Mergnac, C. Brancq, D. Vilret, Les écoliers et leurs metres en France d’autrefois, Paris 2005
• B. Bieńkowska, H. Chamerska, Zarys dziejów książki, Warszawa 1987
• G. Lanson, P. Tuffrau, Historia literatury francuskiej w zarysie, Warszawa 1963
• N. Richter, Les bibliothèques populaires et la lecture ouvrière, [w:] Histoire des bibliothèques françaises, t. 3: Les bibliothèques de la révolution et du XIXe siècle 1789–1914, sous la direction de D.Varry, Paris 1991
• F. Barbier, Livres, lecteurs, lectures, [w:] Histoire des bibliothèques françaises, t. 3: Les bibliothèques de la révolution et du XIXe siècle 1789–1914, sous la direction de D.Varry, Paris 1991, s. 578–623
• M. Wierzbicka, Biblioteki publiczne we Francji, [w:] Zeszyty przekładów. Bibliotekarstwo we Francji, na prawach rękopisu, Biblioteka Narodowa, Instytut Książki i Czytelnictwa, 1959, nr 4/8
• K. Maleczyńska, Zarys historii bibliotek od XV do XVIII wieku, Wrocław 1976
• J. Kowalski, A. i M. Loba, J. Prokop, Dzieje kultury francuskiej, Warszawa 2005
• D. Nordman, M. Ozouf-Marignier, Atlas de la Révolution française. Le territoire, réalités et représentation, [w:] Mappe Monde, 1989
• D.Varry, Aux origines de la bibliothèque publique de Belfort, „Bulletin de la Societe belfortaine d’emulation”, 1988, s. 150–159
• E.-L. de Lamothe-Langon, A. du Mege, J. T. Laurent-Goss, Biographie Toulousaine, ou Dictionnaire historique des personnage, Paris 1823
• H. Dufrense, Érudition et esprit public au XVIIIe siècle. Le bibliothécaire Hubert-Pascal Ameilhon (1730–1811), Paris 1962
• R. Harris, Talleyrand: zdrajca i zbawca Francji, Warszawa 2008
• Anne-Marie Bertrand, Les bibliothèques, Paris 2004
• W. Busse, F. Dougnac, François-Urbain Domergue. Le grammairien patriote (1745– 1810), Tubingen 1992
• J. Baszkiewicz, Historia Francji, Wrocław 1974
• G. Lefebre, Ch. H. Pouthas, M. Baumont, Historia Francji, Warszawa 1969
• B. Baczko, Rewolucja, władza, nadzieje, rozterki, Gdańsk 2010
• B. Jolibert, Condorcet (1743–1794), „Perspectives: revue trimestrielle d’éducation comparée”, 23:1993, n° 1–2, s. 201–213
• J. Guilhaumou, La langue politique et la Révolution française, Paris 1989
• F. Mayeur, Histoire de l’enseignement et de l’éducation 1789–1930, Paris 2004
• J. Draus, R. Terlecki, Historia wychowania, wiek XIX i XX, Kraków 2009

Identifiers

Biblioteka Nauki

471887