Warząchiew, mydło, igła. Książka na służbie (Wenecja, XVI w.)

• Authors: Joanna Pietrzak-Thébault

Title variants

EN

Ladles, Soap, and Needles: The Popular Book in Sixteenth-Century Venice

Abstracts

EN

Printed books were present in Venice already in 1469 and quickly became one of the specialities of this city. But, with the beginning of the 16th century, among the celebrated erudite works, classics of Latin, Tuscan, and contemporary literature, there appeared books treating practical matters, addressed to the common folk. Usually, these prints were sold not in bookshops, but from street stalls and in marketplaces. Unfortunately, these editions addressed to no particular milieu, hence, they seldom became the object of historical research. The themes treated by the authors of these publications range from cooking and food preservation to preparing homemade medicine, soap, cleaning agents, and various kinds of cosmetics. Needlework pattern books constitute a separate group among them. Not infrequent, and very interesting, these books contained works by the most distinguished artists active in Venice. Although, the content of such publications was very traditional and dealt with common activities, chiefl y performed by women, their editorial form was state-of-the-art, and boldly utilised the most developed printing techniques of the time. In result, the books in question present very interesting material for research.

PL

Książka drukowana obecna była w Wenecji już od 1469 roku i bardzo szybko stałą się jedną ze specjalności miasta nad Laguną. Wśród wydań dzieł erudycyjnych, klasyków literatury łacińskej i toskańskiej oraz utworów autorów współczesnych, wraz z początkiem nowego stulecia ukazywać się zaczęły także wydania o tematyce praktycznej, przeznaczone do użytku codziennego. Książki te sprzedawane były często nie w księgarniach, a na ulicznych straganach i jarmarkach. Zbyt często pozostawały one na marginesie zainteresowań badaczy, jako nie wpisujące się łatwo w określony krąg czytelniczy. Ich tematyka dotyczyła zarówno przyrządzania potraw i sposobów przechowywania produktów, jak sporządzania w domu leków, mydeł i „środków czystości” oraz wszelkiego rodzaju kosmetyków. Osobną, nader interesującą, kategorię stanowiły bardzo liczne wzorniki haftów i koronek igłowych – wzory nierzadko były dziełem największych artystów weneckich. Treści, jakie publikacje te upowszechniały były zwykle tradycyjne i służące najpospolitszym ludzkim, najczęściej kobiecym, zajęciom, lecz forma ich przekazu śmiało korzystała z najnowszych technologicznych i edytorskich osiągnięć weneckiego drukarstwa, co sprawia, że stanowią one do dzisiaj atrakcyjny i wdzięczny materiał do badań.

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
• Journal: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
• Year: 2013-2014
• Issue: 7-8
• Pages: 31-46

Dates

published

2013-2014

Contributors

author

Joanna Pietrzak-Thébault

• Instytut Filologii Klasycznej i Kulturoznawstwa, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa

References

• Rosa Salzberg, ‘Per le Piaze & Sopra il Ponte’: Reconstructing the Geography of Popular Print in Sixteenth-Century Venice, [w:] Geographies of the Book, red. Miles Ogborn, Charles W. J. Withers, Farnham [England] – Burlington [USA, VT] 2010, s. 111-132.
• Neri Pozza, La prima diffusione della stampa nel Veneto, [w:] Il libro a stampa. I primordi, red. Marco Santoro, wyd. II, Napoli 1990, s. 281-291.
• Amedeo Quondam, La letteratura in tipografia, [w:] Letteratura italiana, t. 2: Produzione e consumo, red. Alberto Asor Rosa, Torino 1983, s. 555-686.
• Rudolph Hirsch, Stampa e lettura fra il 1450 e il 1550, [w:] Libri, editori e pubblico nell’Europa moderna. Guida storica e critica, red. Armando Petrucci, Bari 1977, s. 1-50.
• Claudia di Filippo Bareggi, Il mestiere di scrivere: lavoro intellettuale e mercato librario a Venezia nel Cinquecento, Roma 1988.
• Carl Bühler, Scribi e manoscritti nel Quattrocento europeo, [w:] Libri, scrittura e pubblico nel Rinascimento, red. A. Petrucci, Roma–Bari 1979, s. 37-57.
• Guy Demerson, Livres populaires du XVIe siècle. Répertoire Sud-Est de la France, Paris 1986.
• Fabrizio Nevola, Street Life in Early Modern Europe, “Renaissance Quarterly”, 66(4):2013, s. 1332-1345.
• Angela Nuovo, Il commercio librario nell’Italia del Rinascimento, Milano 2003.
• Paul F. Grendler, Il libro popolare nel Cinquecento, [w:] La stampa in Italia nel Cinquecento. Atti del Convegno, Roma 17–21.10.1989, red. Marco Santoro, Roma 1992, s. 211–237.
• Paul F. Grendler, Form and Function in Italian Renaissance Popular Books, “Renaissance Quarterly”, 46(3):1993, s. 451-485.
• Joanna Pietrzak-Thébault, Między kosmiczną harmonią a „malhora di ogni di” – małżeństwo w oczach włoskich autorów XVI wieku, [w:] Głos kobiecy, głos męski. Obcy w dawnych literaturach romańskich, red. Maja Pawłowska, Wrocław 2004, s. 75-89.
• Joanna Pietrzak-Thébault, Pisane na wodzie, rzucone na wiatr. Ulotne druki – skarb dla biblioteki, wyzwanie dla badacza, [w:] Dawne literatury romańskie. Żywioły, temperamenty, charaktery, red. Maciej Abramowicz, Paweł Matyjaszewski, Lublin 2011, s. 49-58.

Identifiers

Biblioteka Nauki

471884