Sermones varii. Kazania w średniowiecznych rękopisach ze zbiorów Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie jako świadectwo praktyki kaznodziejskiej polskich dominikanów

• Authors: Agnieszka Zajchowska

Title variants

EN

Sermones varii: Sermons in medieval manuscripts from the Archives of the Polish Province of the Dominicans in Cracow as evidence of preaching practices of the Polish Dominican friars

Abstracts

EN

Sermons are of particular interest to medievalists for quite some time now. These texts are examined as literary pieces, theological treatises, sources for the history of the mind, of everyday life, etc. A. Zajchowska attempts to look at them primarily as evidence of medieval preaching practice of the Dominicans who belonged to the Polish Province of the order. Sources for Zajchowska’s survey were furnished by the eighteen manuscript volumes of sermons extant at the Provincial Archives of the Dominicans in Cracow. On the basis of these collections she attempts to answer the questions: what, when, and to whom did the friars preach.

PL

Kazania od dłuższego czasu przyciągają uwagę mediewistów. Widziano w nich teksty literackie, traktaty teologiczne, źródła do badań nad mentalnością i życiem codziennym etc. Niniejszy tekst jest próbą spojrzenia na rękopiśmienne teksty kazań przede wszystkim jako na świadectwo średniowiecznej praktyki kaznodziejskiej w Polskiej Prowincji Dominikanów w średniowieczu. Podstawę źródłową badań stanowi zbiór średniowiecznych rękopisów przechowywany obecnie w Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów. W oparciu o osiemnaście przechowywanych tam kodeksów zawierających kazania podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, co, kiedy i do kogo głosili polscy Bracia Kaznodzieje.

Keywords

PL

dominikanie; kaznodziejstwo; rękopisy; Kraków; średniowiecze

EN

Dominicans; preaching; manuscripts; Cracow; Middle Ages

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
• Journal: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
• Year: 2015
• Issue: 9
• Pages: 171-186

Dates

published

2015

Contributors

author

Agnieszka Zajchowska

• Katedra Mediewistyki i Neolatynistyki, Wydział Nauk Humanistycznych, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa

References

• Joannis Dlugossii Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae, lib. XII, ed. D. Turkowska, red. J. Wyrozumski, opr. K. Ożóg, Cracoviae 2003.
• D. d’Avray, Preaching of the friars. Sermones defused from Paris before 1300, Oxford 1985.
• A. Dondaine, La vie et les oeuvres de Jean de San Gimignano, „Archivum Fratrum Praedicatorum”, 9 (1939), s. 128-183.
• W. Hyland, Abbot John-Jerome of Prague. Preaching and Reform in Early Fifteenth-Century Poland, „Analecta Praemonstratensia”, 80 (2004), s. 5-42.
• P. Kołpak, Ambona Krakowa. Tradycja kaznodziejska elementem sakralizacji przestrzeni krakowskiego Rynku w świetle wybranych źródeł, [w:] Signa. Studia i szkice z nauk pomocniczych historii. Prace dedykowane Profesorowi Zenonowi Piechowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, red. A. Marzec, M. Starzyński, Kraków 2014 (Studenckie Zeszyty Historyczna Koła Naukowego Historyków Studentów UJ, z. 21), s. 152-155.
• R. Laskowski, J. Reczek, Glosy polskie rękopisu Sermones de tempore et de sanctis nr. XV 32 Biblioteki OO. Dominikanów w Krakowie z drugiej połowy XV wieku, Wrocław–Warszawa–Kraków 1968.
• A. Ledzińska, A. Zajchowska, „Mulier nequam” – kazania dominikanina Jana z Ząbkowic do kapituły wrocławskiej o celibacie i kapłańskiej czystości, „Studia Źródłoznawcze”, 48 (2010), s. 59-84.
• A. Lhotsky, Thomas Ebendorfer. Ein österreichischer Geschichtsschreiber, Theologe und Diplomat des 15. Jahrhunderts, Stuttgart 1957 (Schriften der Monumenta Germaniae historica, 15).
• H. Martin, Le Métier de Prédicateur en France Septentrionale à la fin du Moyen Âge (1350-1520), Paris 1988.
• Z. Pajda, Rękopis L.XV.8. Z Archiwum OO. Dominikanów w Krakowie, „Przegląd Tomistyczny", nr 6–7 (1997), s. 443–469.
• The Sermon, ed. B.M. Kienzle, Tournhout 2000 (Typologie des Sources du Moyen Âge Occidental, 81-83.
• L. Taylor, Soldiers of Christ. Preaching in Late Medieval and Reformation France, New York 1992.
• A.T. Thayer, Medieval Sermon Studies since „The Sermon”: A Deepening and Broadening Field, „Medieval Sermon Studies”, 58 (2014), s. 10-27.
• Z. Włodek, Inventaire des manuscrits médiévaux latins, philosophiques et théologiques de la bibliothèque des pères dominicains de Cracovie, „Mediaevalia Philosophica Polonorum” 14 (1970), s. 155-186.
• J. Wolny, Uwagi o kaznodziejstwie dominikańskim w Polsce średniowiecznej, [w:] Studia nad historią dominikanów w Polsce. 1222-1972, red. J. Kłoczowski, t. 1, Warszawa 1975, s. 543-551.
• A. Zajchowska, Czy w dominikańskim „Studium generale” w Krakowie urządzano otrzęsiny? „Collatio de beanis” w rękopisie L XV 6 z Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie, „Przegląd Tomistyczny”, t. 16 (2010), s. 59–75.
• A. Zajchowska, Herezja i heretycy w kazaniach dominikanina Jana z Ząbkowic (zm. 1446) [w:] Św. Jacek Odrowąż i dominikanie na Śląsku, red. A. Barciak, Katowice 2008, s. 172-184.
• A. Zajchowska, Quattuor est modus faciendi librum. Kazania ad clerum z rękopisu BUWr I Q 377 w świetle średniowiecznej teorii autorstwa, [w:] Przestrzeń religijna Europy Środkowo-Wschodniej w średniowieczu / Religious Space of East-Central Europe in the Middle Ages, pod red. K. Brachy i P. Krasa, Warszawa 2010, s. 281-306.
• A. Zajchowska, Zagadnienia ekonomiczne w zbiorach kazań modelowych z dominikańskich bibliotek klasztornych w późnym średniowieczu, [w:] Klasztor w gospodarce średniowiecznej i nowożytnej, red. M. Derwich, Wrocław 2013, s. 49-70.

Identifiers

Biblioteka Nauki

472194