Uczeni, poeci i inni – bibliotekarze bibliotek prywatnych (książąt, hrabiów, baronów) na ziemiach niemieckich w XIX wieku

• Authors: Zdzisław Gębołyś

Title variants

EN

The scientists, poets and the others – librarians of private libraries (princes, margraves and counts) in German territories in 19th Century

Abstracts

EN

Libraries of princes, margraves and counts in Germany started their existence in the sixteenth century but their really blossomed as late as in the eighteenth and nineteenth centuries. As a distinctive type of private libraries they were largely diversifi ed, however mainly they were small and medium- sized institutions, but consisted of valuable collections of manuscripts, incunabula and old prints. In the article Author provides an attempt to build a sociological characteristics of these private librarians, focusing specifi cally on their education, academic qualifi cations and professional careers. There is also presented the structure (and changes) of staff employment in the libraries as well as private librarians’ research activity in the fi eld of librarianship.

PL

Biblioteki książąt, margrabiów i hrabiów niemieckich zaczęły powstawać w XVI w. Ich rozkwit datowany jest na wiek XVIII i XIX. Jako typ bibliotek prywatnych odznaczały się dużym zróżnicowaniem. Z wyjątkami – należały do księgozbiorów małej i średniej wielkości. Na tle innych bibliotek wyróżniały się jednak bardzo cennymi kolekcjami rękopisów, inkunabułów i starodruków. Autor artykułu dokonał socjologicznej charakterystyki bibliotekarzy pracujących w bibliotekach tego rodzaju. W szczególności omówił ich wykształcenie i kwalifi kacje naukowe. Zarysowany został również model kariery zawodowej bibliotekarzy. Zwrócono też uwagę na strukturę zatrudnienia personelu w tych bibliotekach oraz na ruch kadrowy. Nakreślono również aktywność naukową pracowników w zakresie bibliotekarstwa.

Keywords

PL

biblioteki prywatne; bibliotekarze, Niemcy; XIX w.; zawód; wykształcenie; kwalifikacje naukowe; kwalifikacje bibliotekarskie; dzieła bibliotekarskie

EN

Private libraries; librarians; Germany; profession; education; scientifi c qualifi cations; library qualifi cations; works in the fi eld of librarianship

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
• Journal: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
• Year: 2016
• Issue: 10
• Pages: 143-160

Dates

published

2016

Contributors

author

Zdzisław Gębołyś

• Katedra Informacji Naukowej i Bibliologii, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

References

• Bader K., Lexikon Deutscher Bibliothekare im Haupt- und Nebenamt bei Fürsten, Staaten und Städten, Leipzig 1925.
• Gębołyś Z., Zawód bibliotekarski na ziemiach niemieckich w latach 1789-1871. Teoria i praktyka, Katowice 2002.
• Graesse J.G.T., Bibliotheca psychologica oder Verzeichniss der wichtigsten über das Wesen der Menschen- und Thierseelen und die Unsterblichkeitslehre handelnden Schriftsteller älterer und neuerer Zeit / in alphabetischer Ordnung zusammengestellt, und mit einer wissenschaftlichen Uebersicht begleitet von … . Leipzig 1845.
• Graesse J.G.T., Bibliotheca magica et pneumatica oder Wissenschaftlich geordnete Bibliographie der wichtigsten in das Gebiet des Zauber-, Wunder-, Geister- und sonstigen Aberglaubens vorzüglich älterer Zeit einschlagenden Werke : Ein Beitr. zur sittengeschichtl. Literatur. Zsgest. u. mit e. doppelten Reg. versehen . Leipzig 1843.
• Graesse J.G.T., Trésor de livres rares et precieux : ou, Nouveau dictionnaire bibliographique contenant plus de cent mille articles de livres rares, curieux et recherchés, d'ouvrages de luxe, etc. …, Dresde 1859-1869.
• Graesse J.G.T., Lehrbuch einer allgemeinen Literärgeschichte aller bekannten Völker der Welt von der ältesten bis auf die neueste Zeit . 4 Bde, Dresden 1837-1859.
• Gröpler W., Büchereien mittelbarer Fürsten und Grafen Deutschlands und Österreichs sowie ehemaliger freien Deutschen Reichsstädte. 2 verm. Aufl. Dessau 1891.
• Jacob J., Zum 175. Geburtstag von Johann Georg Graesse. „Zentralblatt für Bibliothekswesen” 1989 H. 1 s. 12-23.
• Lexikon des gesamten Buchwesen: LGB. Bd. 2, Buck-Foster, hrsg. von S. Corsten, G. Pflug, F.A. Schmidt-Künsemüller, Stuttgart 1989.
• Mehl E., Hannemann Kurt, Deutsche Bibliotheksgeschichte, Berlin 1969.
• Mühlner M., Julius Petzholdt. Wegbereiter für Bibliographie und Bibliothekswesen im 19. Jahrhundert, Leipzig 1987.
• Petzholdt J., Adressbuch der Bibliotheken Deutschlands mit Einschluss von Österreich und der Schweiz, Dresden 1875.
• Petzholdt J., Chronologische Übersicht von bibliographischen Systemen, „Neuer Anzeiger für Bibliographie und Bibliothekswissenschaft“, 1863 September–December, XX, s. 1-10; 33-38; 65-71; 101-108; 133-140; 165-173.
• Rost G., Der Bibliothekar. Schatzkämmerer oder Futterknecht?, Leipzig 1990.
• Schwenke P., Adressbuch der deutschen Bibliotheken, Leipzig 1893.
• Vorstius J., Joost S., Grundzüge der Bibliotheksgeschichte, 8 Aufl, Wiesbaden 1980.
• Zoller E., Die Bibliothekswissenschaft im Umrisse, Stuttgart 1846.

Identifiers

Biblioteka Nauki

471911