Modlitewniki i mszaliki dla dzieci w Polsce w latach 1945-1949

• Authors: Grażyna Lewandowicz-Nosal

Abstracts

EN

The article presents in details prayer books for children and young people published in Poland in the period 1945-1949. The bibliography contains 36 such items. Most of them (22) were published in the period 1947-1948. Texts were published mainly by Jesuits’ Publishing Houses in Warsaw and Krakow (Publishing Apostolate of Prayer) and St. Wojciech Publishing in Poznan. They were active in Silesia publishing, bookstore St. Jack in Katowice and publishing St. Cross in Opole. A characteristic feature of this species is versatility, it combines various forms of media. The entire collection has been divided due to recipients: 1. general prayer books for all children (the largest group of texts), 2. prayer books for special audiences - eg. the acolyte, members of church organizations and associations, for example Sodalicja Mariańska, 3. Distinguish prayer books published separately for boys and girls, 4. as the last group there are described two prayer books for children ages 3 and 4-6 years.

PL

W artykule szczegółowo omówiono mszaliki i modlitewniki dla dzieci i młodzieży opublikowane w Polsce w latach 1945-1949. W bibliografii zamieszczono 36 tego typu pozycji. Najwięcej z nich (22) ukazało się w latach 1947-1948. Teksty publikowały głównie wydawnictwa jezuitów z Warszawy i Krakowa (Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy) oraz wydawnictwo św. Wojciecha z Poznania. Aktywne były wydawnictwa na Śląsku, księgarnia św. Jacka w Katowicach i wydawnictwo św. Krzyża w Opolu. Wyróżnikiem tego gatunku jest wielofunkcyjność, łączy on w sobie różne formy przekazu. Prezentowany zbiór został podzielony ze względu na adresatów na: 1. Modlitewniki ogólne, dla wszystkich dzieci, ta grupa tekstów jest największa, 2. modlitewniki dla specjalnych odbiorców – np. ministrantów, członków organizacji i stowarzyszeń religijnych, np. Sodalicji Mariańskiej, 3. Wyróżniono modlitewniki publikowane osobno dla chłopców i dziewcząt, 4. jako ostatnią grupę opisano dwa mszaliki dla najmłodszych dzieci w wieku 3 oraz 4-6 lat.

Keywords

PL

Historia; modlitewnik; mszalik; dzieci; młodzież; 1945-1949; Polska

EN

History; prayer book; children; young adult; 1945-1949; Poland

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
• Journal: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
• Year: 2016
• Issue: 10
• Pages: 251-278

Dates

published

2016

Contributors

author

Grażyna Lewandowicz-Nosal

• Instytut Książki i Czytelnictwa, Biblioteka Narodowa, Warszawa

References

• Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce (1945-1989), Kraków 2003.
• Kądziela P., Kościół a Państwo w Polsce 1945-1965, Wrocław 1990.
• Kondek St. A., Władza i wydawcy. Polityczne uwarunkowania produkcji książek w Polsce w latach 1944-1949. Warszawa 1993.
• Kondek St. A., Papierowa rewolucja. Oficjalny obieg książek w Polsce w latach 1948-1955. Warszawa 1999.
• Koperek S., Modlitewnik, w: Encyklopedia Katolicka T. XII, Lublin 2008, s. 1501-1503. Koperek S., Mszalik, w: Encyklopedia Katolicka, T. XIII, Lublin 2009, s. 460-461.
• Prejs R., „Złoty ołtarzyk” : wstępna typologia modlitewników. „Roczniki Historii Kościoła” T. 3. (2011), s. 59-87
• Socha I., Zabawa święta duszy młodocianej - o książce religijnej, w: „Przykładne, użyteczne i zabawne”. O polskich książkach dla młodego odbiorcy na Śląsku w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku, Katowice 2001.
• Zieliński Z. ks., Kościół w Polsce 1944-2002, Radom 2003.
• Żaryn J., Dzieje Kościoła Katolickiego w Polsce (1944-1989),Warszawa 2003.

Identifiers

Biblioteka Nauki

946926