Z prac Biblioteki Narodowej nad inwentarzem zachowanych rękopisów z dawnej Biblioteki Załuskich

• Authors: Krzysztof Kossarzecki

Title variants

EN

The works of National Library of Poland an inventory of remained manuscripts from the former Załuski Library

Abstracts

EN

With the destruction of Warsaw in the autumn of 1944, many rich collections of seve- ral Polish libraries were destroyed, including manuscripts kept in the National Library. Only less than two thousands manuscripts from the former collection of Załuskis survived this disaster, ironically mainly because they were captured by Germans earlier during the occupation and transported away to Germany. Similarly all inventories were lost. After the war, specialists from the National Library attempted to recreate this collection. Thanks to cooperation with the Russian National Library in Sankt Petersburg it was possible to use 19th century inventories, which were prepared when Załuski collection was a part of the Imperial Library in the Russian capital city. Moreover it turned out, that several hundred manuscripts, belonging to the former collection of Załuski, were not given back to the Poles by Soviet official before the World War II. It represented blatant violation of the Riga treaty, but thanks to it these priceless documents had a chance to survive. Currently some intense works are being undertaken on the preparation of the inventory of all remained manuscripts from the former Zaluski Library, kept in both countries. This article discusses these issues and informs about questions associated with identifying and describing these objects.

PL

Jesienią 1944 r. wraz ze zrujnowaniem Warszawy zagładzie uległy bogate zbiory kilku polskich bibliotek, w tym Biblioteki Narodowej. Ze zbiorów rękopisów dawnej Biblioteki Załuskich ocalało niecałe 2000 manuskryptów – głównie w języku niemieckim – które Niemcy w czasie okupacji wywieźli do Rzeszy. Zniszczone zostały wszystkie spisy i inwentarze. Po wojnie specjaliści Biblioteki Narodowej podjęli prace nad odtworzeniem zawartości kolekcji rękopisów dawnej Biblioteki Załuskich. W ramach współpracy z Rosyjską Narodową Biblioteką w Petersburgu korzystano z zachowanych tam dziewiętnastowiecznych inwentarzy. Dzięki temu odnaleziono jeszcze kilkaset znajdujących się w Petersburgu rękopisów należących do Załuskich. Obecnie prowadzone są ostatnie prace nad sporządzeniem inwentarza wszystkich zachowanych manuskryptów z dawnej Biblioteki Załuskich. Artykuł omawia te zagadnienia i informuje o problemach związanych z identyfikacją i opracowaniem wskazanych obiektów.

Keywords

PL

Biblioteka Załuskich , Biblioteka Narodowa; Cesarska Biblioteka Publiczna; Rosyjska Narodowa Biblioteka w Petersburgu; rękopisy Biblioteki Załuskich; rewindykaty; załusciana; Inwentarz rękopisów Biblioteki Załuskich; sygnatury; porządkowanie rękopisów

EN

Załuski Library; National Library; Imperial Public Library; National Library of Russia in Saint-Petersburg; manuscripts of Zaluski Library; vindicatated documents; zalusciana; inventory of Zaluski Librar manuscripts; call numbers; manuscripts’ ordering

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
• Journal: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
• Year: 2017
• Volume: Polonika w zbiorach obcych, tom specjalny
• Pages: 263-270

Dates

published

2017

Contributors

author

Krzysztof Kossarzecki

• Biblioteka Narodowa, Warszawa

References

• Bańkowski P., Rękopisy rewindykowane przez Polskę z ZSRR na podstawie traktatu ryskiego i ich dotychczasowe opracowania, Warszawa 1937.
• Bańkowski P., Straty Biblioteki Narodowej w zakresie rękopiśmiennych źródeł historycznych, [w:] Straty bibliotek i archiwów warszawskich w zakresie rękopiśmiennych źródeł historycznych, t. III, Warszawa 1955.
• Bańkowski P., Biblioteka Publiczna Załuskich i jej twórcy, Warszawa 1959.
• Bleskina O.N., Powrót do życia. Międzynarodowy projekt rekonstrukcji rękopiśmiennej części Biblioteki Załuskich. Biblioteka Załuskich w Petersburgu, [w:] The Inventory of Manuscripts from the Załuski Library in the Imperial Public Library, Warszawa 2013.
• Horodyski B., Spuścizna działu rękopiśmiennego Biblioteki Załuskich, Warszawa 1948.
• Hryniewicz M., Biblioteka Narodowa w latach 1939-1945, [w:] 50 lat Biblioteki Narodowej Warszawa 1928-1978, Warszawa 1984.
• Kawecka-Gryczowa A., Ochrona zbiorów Biblioteki Narodowej, [w:] Walka o dobra kultury: Warszawa 1939-1945, pod red. S. Lorentza, t. I, Warszawa 1970.
• Kossarzecki K., Szyller S., Polskie zbiory rękopiśmienne w Sankt Petersburgu. Z prac nad zbiorami dawnej Biblioteki Załuskich, [w:] Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej, red. W. Walczak, K. Łopatecki, t. 6, Białystok 2013
• Kossarzecki K., Szyller S., Rękopisy Biblioteki Załuskich w Sankt Petersburgu, [w.] „Rocznik Biblioteki Narodowej” , 2013, t. XLIV, s.
• Kozłowski J., Biblioteka Załuskich w dwunastu odsłonach, [w:] Biblioteka Załuskich. Corona Urbis et Orbis. Wystawa w 250 rocznicę otwarcia Biblioteki Załuskich w Warszawie, Warszawa 1998, s.
• Kupść B., Polonica rękopiśmienne w Bibliotece Publicznej im. Sałtykowa-Szczedrina i w niektórych innych zbiorach w Leningradzie, „Przegląd Biblioteczny”, 1958, nr , s.
• Muszyńska K., Barbara Smoleńska, „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej” (dalej: BIBN), nr 1-4 (80-83), 1982
• The Inventory of Manuscripts from the Załuski Library in the Imperial Public Library =, Inwentarz rękopisów Biblioteki Załuskich w Cesarskiej Bibliotece Publicznej, opr. O.N. Bleskina, N.A. Elagina, przy współpr.: K. Kossarzecki, S. Szyller, Warszawa 2013.
• Szwaciński T., An important milestone in research on the manuscripts from the Załuski Library and their documentation, „Polish Librares” 2014, vol. 2, 242–247.
• Wrede M., Rękopisy ze zbioru Załuskich w Rosyjskiej Bibliotece Narodowej, „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej”, 1997, nr 4, s. 31–35.
• Вреде M., Шиллер C., Исседования рукописного фонда библиотеки братьев Залуских, [w:] Западные рукописи и традиция их изучения, Санкт-Петербург 2009.

Identifiers

Biblioteka Nauki

471923