Kolekcja Joachima Lelewela w Dziale Druków Rzadkich Biblioteki Uniwersytetu Wileńskiego

• Authors: Viktorija Vaitkevičiūtė

Title variants

EN

The collection of Joachim Lelewel in the Rare Book Department of the Vilnius University Library

Abstracts

EN

Historian, cartographer, bibliographer, book scientist Joachim Lelewel (1786-1861) devised and bequeathed his private library to the Vilnius University. This collection, preserved in the Rare Book Department of the VU Library, consists of 3684 titles (5400 volumes). Though Lelewel was not a bibliophile, his book collection is interesting and valuable thematically and for the extant provenances in the books. The article reveals the history of its formation and eventual arrival at the Vilnius University, shortly discusses book topics and brings into focus all the different inscriptions, stamps and exlibrises. The majority of books deal with geography, cosmography, Antique, history of modern times, descriptions of travels in different countries. Works of Lelewel himself form a significant part of this collection as well. Lelewel’s own notes in the books themselves reveal that he was not only a researcher interested in a lot of areas of science, but also a great bibliographer. Moreover, the dedications to J. Lelewel paint him as a famous or appreciated scientist who intensively cooperated with the other researchers. The varied persons’ and institutions’ provenances from different times not only provide significant information about the former readers, their reading habits and interests, but also confirm that for Lelewel the content of the books – not the goal to aquire special or exclusive publications – was the most important thing.

PL

Historyk, kartograf, teoretyk księgoznawstwa Joachim Lelewel (1786-1861) swoją bibliotekę prywatną zapisał w testamencie Uniwersytetowi Wileńskiemu. Dział Druków Rzadkich Biblioteki UW przechowuje kolekcję książek i broszur uczonego, liczącą 3684 pozycje (5400 tomów). Jest ona ciekawa ze względu na tematykę oraz zachowane proweniencje. W artykule zostały przedstawione dzieje powstania zbioru i okoliczności włączenia go do Biblioteki Uniwersytetu Wileńskiego, a także krótka charakterystyka tematyczna. Najwięcej uwagi poświęcono jednak różnym wpisom, pieczęciom i ekslibrisom. Sporą część kolekcji stanowią książki z dziedziny geografii, kosmografii, dziejów antycznych i czasów najnowszych oraz relacje z podróży do różnych krajów. Ważne miejsce zajmują też prace samego historyka. Zachowane na książkach notatki J. Lelewela ukazują go jako badacza o rozległych zainteresowaniach oraz świetnego bibliografa. Natomiast dedykacje potwierdzają, że był on naprawdę znanym i cenionym naukowcem. Proweniencje wielu osób i instytucji z różnych okresów wskazują na to, że J. Lelewelowi nie zależało na nabywaniu wyjątkowych, cennych książek, a zwracał on uwagę przede wszystkim na treść publikacji.

Keywords

PL

Joachim Lelewel (1786-1861); rzadkie książki; biblioteka prywatna; proweniencje; dedykacje; Biblioteka Uniwersytetu Wileńskiego; Litwa

EN

Joachim Lelewel (1786-1861); rare books; private library; provenances; dedications; Vilnius University Library; Lithuania

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
• Journal: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
• Year: 2017
• Volume: Polonika w zbiorach obcych, tom specjalny
• Pages: 109-120

Dates

published

2017

Contributors

author

Viktorija Vaitkevičiūtė

• Dział Książek Rzadkich, Biblioteka Uniwersytetu Wileńskiego

References

• Dział Rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Wileńskiego (DR BUW), sygn. F12-318, Biblioteka Joachima Lelewela w Brukselli spisana własną jego ręką, [Bruksela] 1853.
• DR BUW, sygn F12-262, A. Burba, Odpowiedź do J. Lelewela na ten list z 31 grudnia 1860 r., [Paryż 1861].
• DR BUW, sygn. F12-327, K. Ruprecht, Katalog dzieł broszur i litografij tyczących się rzeczy polskich, [B.m. XIX w.].
• DR BUW, sygn. F12-328, Spis dzieł s. p. Joachima Lelewela odebranych od p. Leonarda Chodzki i ofiarowanych Biblioteci Batyniolskiej, [Bruksela] 9 I 1861.
• DR BUW, sygn. F12-330, Spis ksiąźek dla Biblioteki szkoły Narodowej Polskiej w Batignolles... [Paryż], 1862-1863.
• DR BUW, sygn. F12-133, J. Lelewel, List do A. Burby z 10 listopada 1860 r., [Bruksela, 1860].
• Ambros M., Księgozbiór Lelewela w Uniwersyteckiej Bibljotece Publicznej w Wilnie, „Ateneum Wileńskie“ 1933, R. 8, , s. 328-333.
• Joachim Lelewel księgoznawca – bibliotekraz – bibliograf : międzynarodowa sesja naukowa : w 200 rocznicę urodzin 1786-1986, [red. nauk. M.M. Biernacka], Warszawa 1986.
• Kieniewicz S., Lelewel Joachim Józef Benedykt, [w:] Internetowy Polski Słownik Biograficzny. [online] <http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/joachim-jozef-benedykt-lelewel> [dostęp 9.05.2017].
• Kieniewicz S., Ruprecht Karol Adolf Antoni, [w:] Internetowy Polski Słownik Biograficzny. [online] <http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/karol-adolf-antoni-ruprecht> [dostęp 9.05.2017].
• Navickienė A., Joachimas Lelewelis ir <>, [w:] J. Lelewelis, Dvejetas bibliografinių knygų, t. III, Studija ir anotuota asmenvardžių rodyklė, Vilnius 2016, s. 16-30.
• Pacevičius A., Mecenatystės slėpiniai, [w:] Pamirštoji mecenatystė: Dovanų Vilniaus universiteto bibliotekai knyga, 1792-1832, opracował i przygotował do druku A. Pacevičius, Vilnius 2010, s. 6-15.
• Pamirštoji mecenatystė: Dovanų Vilniaus universiteto bibliotekai knyga, 1792-1832, oprac. i przygot. do druku A. Pacevičius, Vilnius 2010.
• Pugacewicz I.H., Organizacja i plany wobec Biblioteki Wersalskiej w świetle wybranych relacji i źródłowych, „Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi“ 2012, t. 6, s. 277-278.
• Więckowska H., Joachim Lelewel: uczony – polityk – człowiek, Warszawa 1980.
• R. Żebrowski, Lubliner Ludwik Ozjasz, [w:] Polski słownik judaistyczny, [online] <http://www.jhi.pl/psj/Lubliner_Ludwik_Ozjasz> [dostęp 17.05.2017].

Identifiers

Biblioteka Nauki

472402