Archiwum Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1919-1939/1942). Historia, stan i perspektywy badawcze

• Authors: Mirosław A. Supruniuk , Anna Supruniuk

Title variants

Documents from the period 1919-1939/1942 from the archive of the Stephanus Bathoreus University in Vilnius in the Lithuanian Central State Archives: contents, history and future prospects

Abstracts

EN

Along with liquidation of the Stephanus Bathoreus University (SBU) in Vilnius exe- cuted by Lithuanian authorities in December 1939 there was also closed entire files’ documentation connected with two decades of the University activity. The files were listed, wrapped up, tied up with strings and deposited in the University’s cellar. And that is how they were stored throughout entire time of the World War II. Has the Polish government tried to regain them – we do not know. After the war entire documentation was transported to the archive of Lithuanian Soviet Socialist Republic. Part of the personal files were separated and withdrawn from the set. Their fate is not clear. The documentation of the archive was not ordered and access to it was limited. It was used only by Soviet researchers. Some certified copies were also prepared e.g. for the former SBU employees and sparse inquiries of Polish archivists were answered. Not sooner than after Lithuania regained its independence in the beginning of the 90ties the SBU archive was „discovered” for the sake of the research. Researchers from Poland have drawn attention to its research value and started to use it in their research on history of Polish science in the 20th century. This research interest caused that Lithuanian archival authorities started efforts directed on ordering and describing an entire archival set, also allowing for materials’ copying and publishing. The description is done in Lithuanian language, simultaneously there is prepared research monograph on SBU.

PL

Archiwum Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie jest jednym z licznych polskich zespołów archiwalnych dotyczących okresu dwudziestolecia międzywojennego, które znajdują się w Litewskim Centralnym Archiwum Państwowym w Wilnie. I jednym z nielicznych, który zachował się niemal w całości. Przez wiele lat kolekcję uważano za zaginioną. Po 1990 r. zaczęto ją wykorzystywać do badań nad historią nauki w Wilnie. Najgłębiej zbiór jest eksploatowany przez polsko-litewski zespół badaczy przygotowujących monografię USB na 2019 r. Brak zainteresowania państwa polskiego losami archiwum spowodował, że pomimo przygotowanych projektów badawczych pozostaje ono nieuporządkowane i nieopracowane, a w dużej części wymaga natychmiastowej interwencji konserwatorskiej. Istnieje obawa, że w niedalekiej przyszłości zasób ten – po opracowaniu w języku litewskim – będzie trudno dostępny dla wielu badaczy z Polski.

Keywords

PL

Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie; archiwum USB; Maria Dunajówna; Litewskie Centralne Archiwum Państwowe

EN

the Stephanus Bathoreus University (SBU) in Vilnius; the Archive of the Stephanus Bathoreus University in Vilnius; Maria Dunaj; the Lithuanian Central State Archives

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
• Journal: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
• Year: 2017
• Volume: Polonika w zbiorach obcych, tom specjalny
• Pages: 147-170

Dates

published

2017

Contributors

author

Mirosław A. Supruniuk

• Archiwum Emigracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

author

Anna Supruniuk

• Archiwum Emigracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

• Ferdynand Ruszczyc: życie i dzieło. Księga zbiorowa, Wilno 1939
• Ilgiewicz H., Biblioteka Państwowa im. Eustachego i Emilii Wróblewskich w Wilnie (1912-1939) oraz towarzystwa ją popierające, Toruń 2015
• Informator o archiwach z kresów północno-wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej w zasobie archiwów białoruskich i LCVA w Wilnie, oprac. J. J. Milewski, Białystok 1996
• Inwentarz archiwum Uniwersytetu Lwowskiego, zestawił prof. dr Ludwik Finkel, Lwów 1917
• Księga Pamiątkowa ku uczczeniu CCCL rocznicy założenia i X wskrzeszenia Uniwersytetu Wileńskiego, t. II: dziesięciolecie 1919-1929, Wilno 1929 [wł. 1931]
• Kulecka A., Archiwum Państwowe w Wilnie (1922-1939), „Archeion” 2015, T. 115, s. 283-334.
• Łossowski P., Likwidacja Uniwersytetu Stefana Batorego przez władze litewskie w grudniu 1939 r. Dokumenty i materiały, Warszawa 1991
• Mamczak-Gadkowska I., Archiwa państwowe w II Rzeczypospolitej, Poznań 2006
• Program wykładów i skład uniwersytetu w półroczu zimowem roku akademickiego 1919/20, Wilno 1919
• Przewodnik po zbiorach rękopisów w Wilnie, oprac. M. Kocójowa, Kraków 1993
• Redzik A., Archiwa i muzea, w: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, całość zredagował, wstępem i zakończeniem opatrzył A. Redzik, Kraków 2015, s. 241-242.
• Rewindykacja zbiorów polskich z Rosyjskiej Bibljoteki Publicznej w Petersburgu i innych bibljotek Rosji i Ukrainy. Cz. 1-2, 23 XI 1921-1 V 1923, Warszawa 1923
• Ruszczyc F., Dziennik, część druga: w Wilnie 1919-1932, wybór, układ, oprac., wstęp i posłowie E.dward Ruszczyc, Warszawa 1996
• Rygiel S., Rewindykacja zbiorów polskich Petersburskiej Bibljoteki Publicznej przez delegację polską w mieszanej komisji specjalnej w Moskwie. Cz. 1, Warszawa 1923
• Rygiel S., Sprawa zwrotu mienia kulturalnego Wileńszczyzny z Rosji, Ateneum Wileńskie 1924 t. 2, z. 5-8, s. 159-182.
• Ryszard Mienicki (1886-1956): archiwista i historyk, pod red. W. Chorążyczewskiego i R. Degena, Toruń 2009
• Sochaniewicz K., Sprawa rewindykacji archiwów i mienia kulturalnego Polski od Rosji, Warszawa 1921
• Skład Uniwersytetu w roku akademickim 1938/39, [Wilno] 1938
• Srebrakowski A., Wileńscy „Włóczędzy”: wystawa historyczna poświęcona dziejom Akademickiego Klubu Włóczęgów Wileńskich, Wrocław 1997
• Statut Tymczasowy Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, Wilno 1919
• Stefan Ehrenkreutz i historycy prawa okresu dwudziestolecia międzywojennego: w 70. rocznicę śmierci ostatniego Rektora Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, red. nauk. P. Dąbrowski, D. Szpoper, Gdańsk-Olsztyn 2016
• Supruniuk A., Supruniuk M.A., Tajemnicze początki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika: (Wilno i Lwów w Toruniu), Toruń 2017
• Tomczak A., Mienicki Ryszard, 1975, PSB t. XX/I z. 84 s. 800-801
• Tylińska E., Akta Archiwum Uniwersytetu Stefana Batorego w zbiorach Litewskiego Centralnego Archiwum Państwowego w Wilnie, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 2003 R. 48, nr 3-4, s. 256-257
• Tylińska E., Sprawozdanie z badań przeprowadzonych w Litewskim Państwowym Archiwum Akt Nowych w Wilnie, „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, 2004 T. 43, s. 241
• Urbanek B., Archiwalia Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, „Medycyna Nowożytna: studia nad historią medycyny”, 2012, T. 18 z. ½, s. 237-245
• Z dziejów Almae Matris Vilnensis: księga pamiątkowa ku czci 400-lecia założenia i 75-lecia wskrzeszenia Uniwersytetu Wileńskiego, red. naukowa L. Piechnik SJ, K. Puchowski, Kraków 1996
• Zasztowt L., Materiały dotyczące tajnego nauczania w Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie w latach 1939-1946, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 1993, R. 38 nr 4, s. 71-118

Identifiers

Biblioteka Nauki

472147