Biblioteka polska przy parafii rzymskokatolickiej w Jekaterynodarze (Krasnodarze) z przełomu XIX-XX wieku w świetle zachowanych źródeł

• Authors: Aleksander Sielicki

Title variants

EN

Polish Library of the Roman Catholic parish in Yekaterinodar (Krasnodar) at the end of the 19th and the beginning of the 20th century in the light of preserved sources

Abstracts

EN

The article is devoted to the destiny of Polish books that were collected in library of the Roman Catholic parish in Yekaterinodar (Krasnodar) at the end of the 19th and the beginning of the 20th century. Collecting polish books in the parish was common activity at that time, as Yekaterinodar priests were basically Poles or at least spoke Polish. So did the majority of the parishioners. The opening of the public library of Roman Catholic parish (1898) was an important event as well as the opening of the reading room of the Roman Catholic community that supported poor people. The collection counted 630 books by 1907. Many of those books were given to the library by parishioners. The books were written in Polish, Russian and other languages. After the establishment of Soviet rule in Yekaterinodar (Krasnodar) the book collection of the library became the foundation for Polish Public Library of Krasnodar, which was situated in the Roman Catholic parish as well as the Polish labor school. By 1923 the number of books reached 680. After a while some of the books were taken to the community center „Nacmien” [na- tional minorities] which task was to teach national minorities politic and culture. Such task could be implemented when Marxist books were added to the rest of the library collection. After The Great Purge the Roman Catholic parish and „Nacmien” were eliminated as well as the majority of Polish books. However some of them were taken to the Krasnodar Regional Pushkin Library and are still kept there.

PL

Artykuł poświęcony jest bibliotece polskiej działającej przy kościele rzymskokatolickim w Jekaterynodarze (Krasnodarze) w drugiej połowie XIX i pierwszej połowie XX w. Gromadzenie książek w języku polskim przy kościele pod wezwaniem Matki Bożej Różańcowej było rzeczą naturalną, gdyż w Jekaterynodarze większość kapłanów katolickich stanowili Polacy (lub osoby co najmniej rozumiejące język polski); sytuacja przedstawiała się podobnie, jeśli chodzi o parafian. Ważnym wydarzeniem w życiu społeczności polskiej stało się założenie przy kościele w Jekaterynodarze biblioteki publicznej w 1898 r., a kilka lat później – otwarcie biblioteki-czytelni przy Rzymskokatolickim Towarzystwie Niesienia Pomocy Biednym (1905 r.). Już w 1907 r. jej księgozbiór liczył 630 tomów. Znaczny udział w uzupełnianiu kolekcji mieli parafianie. Trzon zbiorów stanowiły książki w języku polskim, ale placówka gromadziła także wydawnictwa w języku rosyjskim i innych. Po ustanowieniu w Jekaterynodarze (Krasnodarze) władzy radzieckiej księgozbiór biblioteki-czytelni posłużył za podstawę zbiorów Krasnodarskiej Polskiej Biblioteki Publicznej, która także mieściła się przy kościele. Obok niej funkcjonowała Polska Szkoła Pracy. W 1923 r. polska biblioteka posiadała około 680 tomów książek. Po kilku latach część polskich książek przekazano do Miejskiego Klubu Kulturowo-Oświatowej i Polityczno-Wychowawczej Działalności wśród Mniejszości Narodowych „Nacmien” (istniała tam również sekcja polska). Tu polski księgozbiór został uzupełniony o literaturę marksistowską. Po okresie „wielkiego terroru”, kiedy to zamknięto kościół i klub „Nacmien”, książki w języku polskim w zasadzie uległy zniszczeniu. Tylko nieliczne tomy trafiły do Krasnodarskiej Regionalnej Biblioteki Uniwersalnej imienia A.S. Puszkina.

Keywords

PL

księgozbiór polski na przełomie XIX-XX w.; kościół rzymskokatolicki w Jekaterynodarze (Krasnodarze); biblioteka-czytelnia; Krasnodarska Polska Biblioteka Publiczna

EN

Collection of polish books at the turn of the 19th and 20th century; Roman Catholic parish of Yekaterinodar (Krasnodar); Library-Rreading Room; Polish Public Library of Krasnodar

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
• Journal: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
• Year: 2017
• Volume: Polonika w zbiorach obcych, tom specjalny
• Pages: 295-302

Dates

published

2017

Contributors

author

Aleksander Sielicki

• Kubański Uniwersytet Państwowy, Krasnodar

References

• Бридня О.П., Польские этюды: поляки на Кубани в XIX-XX вв., [in:] Поляки в России: XVII-XX вв., научн. ред. и сост. А.И. Селицкий, Краснодар 2003, s. 260-277.
• Бридня О.П., Представители рода Мордмиллович на Кубани, [in:] Поляки в России: история и современность, oтв. ред. А.И. Селицкий, Краснодар 2007, s. 199-203.
• Лиценбергер О.А., Римско-католическая церковь в России : история и правовое положение, Саратов 2001
• Пономарёв В., Епископы Тираспольские, „Свет Евангелия : Российская католическая газета” 27 мая 2001, № 22 (324).
• Sielicki A., Kanonik honorowy Józef Kanumow - ojcem parafialnego kościoła rzymsko-katolickiego w Jekaterynodarze, „Wiadomości Polskie = Польские Ведомости” lipiec - grudzień 2008, nг 3-4 (21), s. 20-22.
• Селицкий А.И., Поляки на Кубани, Краснодар 2008.
• Шиян Р.І., Чорноморське козацьке військо [in:] Українське козацтво: мала енциклопедія, ред- кол. (голова) Ф.Г. Турченко, Kyïv 2002, s. 543-544.
• Współczesne księgozbiory polskie za granicą. Informator. 2, Polonika w bibliotekach obcych, oprac. B. Bieńkowska, E. Maruszak, J. Puchalski, Warszawa 2016.

Identifiers

Biblioteka Nauki

471962