Charakterystyka eksperymentu myślowego

• Authors: Janusz Dworak , Henryk A. Kretek

Title variants

EN

Characteristics of the thought experiment

Abstracts

EN

A democratic state is an ideal that has been realized for years with varying results in many countries and, if possible, it should still be cultivated by every society. But the very idea of a democratic state is not enough, because the majority in relation to minorities can be cruel, harsh and ruthless. A democratic government can bring much misfortune to minorities in the name of its good causes. We see at every step: the forgotten, isolated, excluded and deprived of rights, people often associated with the opposition or those who lost power, for example due to the end of their term of office. It should be noted, however, that in many cases a minority, thanks to the mechanisms of democracy, can grow in strength and lead to their rule and overshadow the principles of the majority. The thought experiment, as understood by the authors of the text, is to emphasize the essence of democracy in the context of information, truth and symbol. For this reason, it can be considered a research method useful in situations where it is possible to apply one's own interpretation of events, without induction and deduction. This form of research is intended to create premises for perceiving problems in terms that have not been taken into account so far. Rejecting schematic methods of solving problems for the reason that they would not meet the expectations placed in them by people from outside the world of science – the authors developed an innovative, accessible form of multi-faceted perception, transformation and explanation of issues arising in society. By publishing its principles, they want to encourage the use of a thought experiment: students, managers or politicians, on whom the future of all of us, and above all of civil society, depends.

PL

Demokratyczne państwo to ideał realizowany od lat z różnym skutkiem w wielu krajach i jeżeli jest tylko to możliwe powinien być on nadal kultywowany przez każde społeczeństwo. Lecz sama idea państwa demokratycznego nie wystarczy, ponieważ większość w stosunku do mniejszości może być: okrutna, sroga i bezwzględna. Demokratyczny rząd może w imię szczytnych celów sprowadzić wielu nieszczęść na mniejszości. Dostrzegamy na każdym kroku: zapomnianych, wyizolowanych, wykluczonych i pozbawionych praw ludzi często związanych z opozycją lub tymi, którzy utracili władzę na przykład na skutek zakończenia kadencji. Należy jednak zauważyć, że wielu przypadkach mniejszość, dzięki mechanizmom demokracji, może rosnąć w siłę i wprowadzić swoje rządy i usunąć w cień pryncypia większości. Eksperyment myślowy w rozumieniu autorów tekstu ma za zadanie uwypuklić istotę demokracji w kontekście: informacji, prawdy i symbolu. Z tego powodu można go uznać za metodę badawczą przydatną w sytuacjach, w których możliwe jest zastosowanie własnej interpretacji zdarzeń, z pominięciem indukcji i dedukcji. Ta forma badań ma za zadanie tworzyć przesłanki do postrzegania problemów w kategoriach niebranych do tej pory pod uwagę. Odrzucając schematyczne metody rozwiązywania problemów, ze względu to, że nie przyniosłyby one pokładanych w nich oczekiwań przez osoby spoza świata nauki – autorzy opracowali innowacyjną przystępną formę wieloaspektowej percepcji, przekształcania i wyjaśniania zagadnień pojawiających się w społeczeństwie. Publikując jej zasady, chcą zachęcić do stosowania eksperymentu myślowego: studentów, menadżerów czy polityków, od których zależy przyszłość nas wszystkich a przede wszystkim społeczeństwa obywatelskiego.

Keywords

PL

eksperyment myślowy; demokracja; informacja; zarządzanie

EN

thought experiment; democracy; information; management

• Publisher: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Raciborzu
• Journal: Eunomia – Rozwój Zrównoważony – Sustainable Development
• Year: 2022
• Issue: 1(102)
• Pages: 57-79

Dates

published

2022

Contributors

author

Janusz Dworak

• Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku

• https://orcid.org/0000000320244064

author

Henryk A. Kretek

• Politechnika Śląska, Wydział Organizacji i Zarządzania, Katedra Stosowanych Nauk Społecznych
• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Raciborzu
• Collegium Civitas w Warszawie

• https://orcid.org/0000000188573652

References

• Aliseda, A., Seeking Explanations: Abduction in Logic, Philosophyof Science and Artificial Intelligence, Institute for Logic, Language and Computation, Aliseda, Universiteit van Amsterdam, Amsterdam 1997, s. 38.
• Anty-Dühring [w:] Marks K., Engels F., Dzieła. T. 20. Warszawa 1972.
• Ash R.B., Information Theory, Dover Publications, Inc., New York 1990 [w:] https://mfiles.pl/ pl/index.php/Informacja [dostęp: 13.03.2022].
• Brown J. R., The Laboratory of the Mind: Thought Experiments in the Natural Sciences, Stanford Encyclopedia of Philisophy Routledge 1991.
• Charmaz K., Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, PWN, Warszawa 2009.
• Colton C.C., Aforyzmy, http://www.aforyzmy.com.pl/autor/charles-caleb-colton [dostęp: 14.03.2022].
• Drozdowicz J., (red.) Antropologia edukacji. Studium różnicy kulturowej w społeczeństwie otwartym, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2019.
• Dworak J., Kretek H.A., Determinanty przesyłania informacji. (Etno-emergeting), „Eunomia – Rozwój Zrównoważony – Sustainable Development” 2021, Nr 2(101).
• Easton D., The Political System. An Inquiry into the State of Political Science, New York 1966, s. 52–63, a także: T. Parsons, The Social System, London 2005, [w:] M. Herbut, R. Herbut, Cybernetyczny model systemu politycznego Eastona i problemy związane z jego aplikacją, Wrocławskie Studia Politologiczne, November 2020, https://www.researchgate.net/publication/346099516_Cybernetyczny_model_systemu_politycz nego_Eastona_i_problemy_zwiazane_z_jego_aplikacja [dostęp: 14.03.2022].
• Grabarczyk P., Eksperymenty myślowe w służbie esencjalizmu, „Filozofia Nauki” 2009, nr 1 (65) s. 23-30.
• Grobler, A., Metodologia nauk. Wydawnictwo Znak, Kraków 2006, s. 127-129.
• https://sjp.pwn.pl/szukaj/nauka.html [dostęp: 19.03.2022].
• https://wp-projektu.pl/nowosci/informacja-jako-piaty-stan-materii-akrobacje-fizyka/[dostęp: 14.03.2022].
• https://www.mimuw.edu.pl/~szczuka/ls/Abdukcja.pdf [dostęp: 19.03.2022].
• http://www.szkolnictwo.pl/szukaj [dostęp: 19.03.2022].
• Klinghoffer D., Informacja jako „piąty stan” materii – akrobacje fizyka, https://wp-projektu. pl/nowosci/informacja-jako-piaty-stan-materii-akrobacje-fizyka/ [dostęp: 14.03.2022].
• Kołodko G.W., Wędrujący świat, Prószyński i S-ka, Warszawa 2008, s. 315.
• Kostowski E., Materia, energia: (aktualność myśli Engelsa), „Folia Philosophica” 1988, nr 5, https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Folia_Philosophica/Folia_Philosophica-r1988-t5/ Folia_Philosophica-r1988-t5-s149-163/Folia_Philosophica-r1988-t5-s149-163.pdf [dostęp: 14.03.2022].
• Krawczyk M, Czy wpływ aborcji na zdrowie psychiczne kobiet jest naukowo uzasadniony?, http://neuropsychologia.org/czy-wp%C5%82yw-aborcji-na-zdrowie-psychiczne-kobiet-jest-naukowo-uzasadniony, Za: B. Goldacre, W. Lee, Aborcja i zdrowie psychiczne: ignorowane wytyczne prawidłowego postępowania naukowego, https://www.cambridge.org/core/ journals/the-british-journal-of-psychiatry/article/abortion-and-mental-health-guidelines-forproper- scientific-conduct-ignored/58FB74C6893F8DAF6D1B88B89E771266[dostęp: 19.03.2022].
• Lachiewicz S., Matejun M., Problemy współczesnej praktyki zarządzania. Tom II, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź 2007, s. 391.
• Mansourian Y., Adoption of grounded theory in LIS research. New Library World, vol. 107, 2006, s. 386.
• Norton J., On Thought Experiments: Is There More to the Argument? „Philosophy of Science”, (2004), nr 71.
• Ostwald W.: Krytyka materializmu naukowego. Nakładem Centnerszwera. Warszawa 1897, s. 25.
• Perry P., There Is No Dark Matter. Instead, Information Has Mass, Physicist Says, „Big Think” 2020, January 21 [dostęp: 16.04.2020].
• Pickard A., Research methods in information, UK: Facet Publishing, London 2007, s. 155-158.
• Sokolewicz Z., Zanikający przedmiot badań? Etnografia/etnologia/antropologia globalizacji, [w:] Zanikające granice. Antropologizacja nauki i jej dyskursów (red.), A. Pomieciński, S. Sikara, Poznań 2009.
• Sztompka P.: Socjologia. Analiza społeczeństwa, Wydawnictwo Znak, Kraków 2002, s. 519.
• Thomson J., Marks o historii świata, [w:] Filozofia dla zabieganych. Mała książeczka o wielkich ideach, Wydawnictwo Insignis Media, Kraków 2021, s. 475-478.
• Urquhart C., Lehmann H., Myers M. D., Putting the „theory” back into grounded theory: guidelines for grounded theory studies in information systems. „Information Systems Journal”, 2009 vol. 20, pp. 357-381, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1365- 2575.2009.00328.x [dostęp: 19.03.2022].
• Wheeler J.A., Mind Matters News, Could Information Be – at Long Last – the Missing Dark Matter?, „Mind Matters” 2020, January 24 [dostęp: 16.06.2020].
• Wierzbicki M., Rynek efektywny kontra rynek fraktalny, Teoria bliższa życiu, http://www.motte.pl/rynek_fraktalny.php [dostęp: 19.03.2022].
• Wszystko o liczbie zero w matematyce!, [w:] Platforma, która łączy uczniów z ich prywatnymi nauczycielami, https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source= web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjBsNC-o9H0AhX6R_EDHXSeBCsQtwJ6BAg WEAM&url=https%3A%2F%2Fwww.superprof.pl%2Fblog%2Fzero-matematyka%2F&usg= AOvVaw0oxgvvWlXGS4UvHWsjOVrI [dostęp: 13.03.2022].

Identifiers

Biblioteka Nauki

2231831