Rozwój równoważony ad absurdum

• Authors: Wiesław Sztumski

Title variants

EN

Sustainable development ad absurdum

Abstracts

EN

In this paper one discusses the conditions conducive to sustainable development, limitations of it in the social reality and the sense of implementing it everywhere. The author points out that balancing inequalities to the end, i.e. until the state of permanent equilibrium of social systems is achieved, leads to stagnation. Because the source of sustainable development is throwing off equilibrium, and stabilization kills development. He also indicates that the idea of sustainable development was not born out of ecological, but economic reasons, and still serves mainly economic, not ecological purposes. It works best in the sphere of the economy. Nevertheless, it is implemented everywhere with a better or worse result, because the world fashion for sustainable development and its mythologization has prevailed. One sees in it a panacea for all social problems. In fact, it is a tool of self-regulation in social systems that ensure them survival. There is a feedback loop between sustainable development and globalization. Sustainable development contributes to globalization, and globalization promotes sustainable development. However, until one reaches some critical moment. Then, globalization begins to hinder sustainable development and eventually makes it unfeasible. The condition for the implementation of sustainable development is the freedom provided by the democratic system. Therefore, it works best in a liberal democracy. Unfortunately, this democracy is already collapsing. It has taken on a caricature form that makes difficult for people to live and for governments to exercise power. Therefore, one replaces it by totalitarian or fascist regimes, which for different reasons gives greater hope for a better functioning of the state. However, totalitarianism limits freedom significantly and fascism, in addition, raises legitimate fear due to negative historical experiences. There is no place for sustainable development in these regimes. That is why many researchers and politicians want to stop fascism and bring about sanitation of democracy with New Enlightenment, New Metanoia, and New Humanism. In such way, they want to enable further sustainable development.

PL

Artykuł zawiera rozważania na temat warunków sprzyjających rozwojowi zrównoważonemu, ograniczania go w rzeczywistości społecznej oraz sensu wdrażania go wszędzie. Autor zwraca uwagę na to, że równoważenie nierówności do końca, tj. do osiągnięcia stanu trwałej równowagi systemów społecznych, prowadzi do stagnacji. Bowiem źródłem rozwoju zrównoważonego jest wytrącanie z równowagi, a stabilizacja uśmierca rozwój. Wskazuje też na to, że idea rozwoju zrównoważonego nie zrodziła się z pobudek ekologicznych, lecz ekonomicznych i w dalszym ciągu służy głównie celom ekonomicznym, a nie ekologicznym. Dlatego najlepiej sprawdza się w sferze gospodarki. Mimo to, wdraża się ją wszędzie z lepszym lub gorszym skutkiem, bo zapanowała światowa moda na rozwój zrównoważony i jego mitologizacja. Upatruje się w nim panaceum na wszelkie problemy społeczne. Faktycznie, jest narzędziem samoregulacji systemów społecznych, które zapewnia im przetrwanie. Między rozwojem zrównoważonym i globalizacją występuje sprzężenie zwrotne. Rozwój zrównoważony przyczynia się do globalizacji, a globalizacja sprzyja rozwojowi zrównoważonemu. Jednak dopóty, dopóki nie osiągnie się momentu krytycznego. Potem dalsza globalizacja zaczyna przeszkadzać rozwojowi zrównoważonemu i w końcu czyni go niewykonalnym. Warunkiem realizacji rozwoju zrównoważonego jest wolność, jaką zapewnia ustrój demokratyczny. Dlatego najlepsze wyniki osiąga w demokracji liberalnej, jednakże ta demokracja znalazła się już w fazie schyłkowej, przybrała postać karykaturalną i utrudnia życie ludziom i sprawowanie władzy przez rządy. W jej miejsce wkraczają ustroje totalitarne lub faszystowskie, z którymi z pewnych względów wiąże się większe nadzieje na lepsze funkcjonowanie państwa. Ale totalitaryzm ogranicza wolność, a faszyzm, na dodatek, budzi uzasadniony lęk z uwagi na negatywne doświadczenia historyczne, a ponadto w tych ustrojach nie ma miejsca na rozwój zrównoważony. Dlatego wielu badaczy i polityków chce powstrzymać faszyzm i doprowadzić do sanacji demokracji za pomocą Nowego Oświecenia, Nowej Metanoi, i Nowego Humanizmu. W ten sposób chcą umożliwić dalszy rozwój zrównoważony.

Keywords

PL

zrównoważony rozwój; antagonizowanie przeciwieństw; teoria rozwoju nieantagonistycznego; demokracja; faszyzm; Nowa Metanoja; Nowe Oświecenie; Nowy Humanizm; kultura przemocy; enwironmentalizm filozoficzny

EN

sustainable development; antagonizing the opposites; theory of nonantagonistic development; democracy; fascism; New Metanoia; New Enlightenment; New Humanism; culture of violence; philosophical environmentalism

• Publisher: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Raciborzu
• Journal: Eunomia – Rozwój Zrównoważony – Sustainable Development
• Year: 2022
• Issue: 2(103)
• Pages: 9-24

Dates

published

2022

Contributors

author

Wiesław Sztumski

• Uniwersytet Śląski, Katowice

• https://orcid.org/0000000263537206

References

• Adamczyk M., Współczesny kryzys finansowy – przyczyny i konsekwencje dla gospodarki światowej, „Prace i Materiały Instytutu Handlu Zagranicznego” 2012, nr 31/1.
• Baddeley M., A Transcendent Decade: Towards a New Enlightment?, ACC Publishing Group, Sydney 2019.
• Bieleń S., Apoteoza wojny, https://www.facebook.com/watch/?v=344912334378580 [dostęp: 08.08.2022].
• Carson R., Silent Spring, Houghton Mifflin, Boston 1962.
• Dobrzański P., Wzrost zrównoważony a ochrona środowiska. Podstawowe aspekty polityki gospodarczej, [w:] Prace Młodych Ekonomistów Problemy Ekonomii, Zarządzania i Marketingu Tom II Gospodarka: innowacje i rozwój, (red.) M. Winiarski, Wrocław 2011.
• Face au retour de l’obscurantisme religieux et politique, bâtir un nouveau siècle des Lumières, "L'Insporations Politique" 21.05.2021.
• Fratzscher M., Die neue Aufklärung: Wirtschaft und Gesellschaft nach der Corona-Krise, Berlin Vrl. 2020.
• Gumiński K., Podstawy termodynamiki fenomenologicznej, http://www2.chemia.uj.edu.pl/~kozyra/dydaktyka/warsztat/termod_kg.html#_ftn1.
• Kowalczyk J., Nieantagonistyczna teoria rozwoju, Wyd. ABIX, Warszawa 1990.
• Matysiak A., Struś M., Paradygmat rozwoju zrównoważonego, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2015, nr 213.
• Morawski W., Kronika kryzysów gospodarczych, Wyd. TRIO, Warszawa 2003.
• Marek S., Wieczorek-Szymańska A., Przyczyny i przewidywane skutki kryzysu finansowego XXI wieku, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania” 2011, nr 21.
• Pinker S.A., Enlightenment Now: The Case for Reason, Science, Humanism and Progress, Penguin, London 2019.
• Stodolak S., Tylko niezrównoważony rozwój może nas uratować. Przyrodę także, „Gazeta Prawna” 04.10.2020.
• Sylvicultura oeconomica, oder haußwirthliche Nachricht und Naturmäßige Anweisung zur wilden Baum-Zucht, (Reprint d. Erstauflage von 1713, Leipzig), Norbert Kessel Vrl. Remagen- Oberwinter, 2012.
• Sztumski W., Wartości i antywartości, [w:] Idea przemiany. T. 4 Zagadnienia literatury, kultury, języka i edukacji, (red.) E. Sadowska, M. Duś, Wyd. WSL, Częstochowa 2014.
• Sztumski W., Enwironmentalizm i cywilizacja życia, Res-Type, Katowice 1997.
• Sztumski W., Kres demokracji, „Sprawy Nauki” 2020, nr 12.
• Sztumski W., Marnotrawstwo intelektualne, „Sprawy Nauki” 2015, nr 8-9.
• Sztumski W., Od homo rationalis do homo prodigus, „Sprawy Nauki” 2013, nr 1.
• Sztumski W., Prolegomena do sozofilozofii społecznej, 2016 (nieopublikowane).
• Sztumski W., Rozwój zrównoważony – konieczność, szansa czy mit?, [w:] Filozoficzne, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, (red.) A. Pawłowski, Wyd. PAN „Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska”, Lublin 2004, vol. 26.
• Trepl L., Es gibt kein Gleichgewicht in der Natur, “Spektrum.de/ Scilogs” 04.06.2012.
• Uesseler R., Wojna jako usługa. Jak prywatne firmy wojskowe niszczą demokrację, Wyd. Sic!, Warszawa 2008.
• Weizsäcker v. E.U., Wijkman A., Come On! Capitalism, Short-termism, Population and the Destruction of the Planet – A Report to the Club of Rome , Springer New York, 2018.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2231849