Rafał Lemkin (1900-1959) – koryfeusz ludzkich sumień

• Authors: Grzegorz Chrószcz

Title variants

EN

Rafal Lemkin (1900-1959) – coryphaeus of human consciences

Abstracts

EN

The signing of peace treaties after the end of World War I was supposed to ensure international peace and security in the world. War was to be eliminated from human history once and for all. Meanwhile, the revisionist policies pursued by extreme nationalist political groups in Rome and Berlin enjoyed enormous support from the masses. Western democracies wanted to avoid another armed conflict, which is why they decided to cooperate with regimes as part of the policy of appeasement. Unfortunately, such a policy was doomed to failure in advance, which resulted in World War II. The enormity of the atrocities and crimes committed during the war was unimaginable and did not fit into any political dictionaries. All elementary rules and laws of war were broken, all standards of international law were trampled upon, and the treatment of civilians was an expression of the greatest dehumanization and barbarism that has ever taken place in the history of mankind. Winston Churchill stated in one of his excellent speeches that "we are witnessing a nameless crime". After the end of World War II, the Allies tried the main German criminals who committed terrible crimes. Taught by experience, politicians have been forced by the international community to act to secure the future and fate of humanity from committing further "nameless crimes". On December 9, 1948, the UN General Assembly unanimously adopted the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide, which entered into force on January 12, 1951. The slogan "Never again" was on the lips of the whole world and is repeated every time in the case of committing genocide, war crimes, crimes against humanity m.in: the Khmer (1975-1979); Kurds in Iraq (1988); Rwanda (1994); Srebrenica (1995); or Bucha (2022). In 2015, the UN General Assembly established December 9 as the International Day of Remembrance and Dignity of Victims of Genocide and Prevention of Genocide. The war in Ukraine has meant that war criminals cannot feel unpunished and count on avoiding punishment for committing the most serious crimes of crimes. He took care of it more than seventy years earlier – Rafał Lemkin. Polish lawyer, creator of the term "genocide" and initiator and chief architect of the UN Genocide Convention of 9 December 1948, who devoted his entire private and professional life to never again calling the crimes committed "nameless crimes", but the crimes of genocide. Rafał Lemkin "FATHER OF THE GENOCIDE CONVENTION".

PL

Podpisanie traktatów pokojowych po zakończeniu I wojny światowej miało zapewnić międzynarodowy pokój i bezpieczeństwo na świecie. Wojna miała zostać raz na zawsze wyeliminowana z dziejów ludzkich. Tymczasem polityka rewizjonistyczna, uprawiana przez skrajnie nacjonalistyczne ugrupowania polityczne w Rzymie i Berlinie, cieszyła się ogromnym poparciem grup społecznych. Demokracje zachodnie chciały uniknąć kolejnego konfliktu zbrojnego, dlatego zdecydowały się na współpracę z reżimami w ramach polityki appeasementu. Niestety taka polityka z góry była skazana na klęskę, czego efektem była II wojna światowa. Ogrom okrucieństw i zbrodni popełnionych w czasie wojny był niewyobrażalny i nie mieścił się w żadnych słownikach politycznych. Złamane zostały wszystkie elementarne zasady i prawa prowadzenia wojny. Podeptane zostały wszelkie standardy prawa międzynarodowego, a postępowanie wobec ludności cywilnej było wyrazem największego odhumanizowania i barbarzyństwa jakie kiedykolwiek miało miejsce w dziejach ludzkości. Już dwa miesiące po ataku wojsk hitlerowskich na Związek Sowiecki premier Winston Churchill stwierdził w jednym ze swoich znakomitych przemówień, że „od czasów mongolskich inwazji na Europę w szesnastym wieku nigdy nie było tak metodycznych, bezlitosnych rzezi na taką skalę albo osiągających taką skalę. A jest to tylko początek. Lada chwila szlakiem krwawych kolein hitlerowskich czołgów nadejdą głód i zarazy. Jesteśmy świadkami bezimiennej zbrodni (podkr. – G.CH.)”1. Alianci po zakończeniu II wojny światowej osądzili głównych zbrodniarzy niemieckich, którzy dopuścili się okropnych zbrodni. Nauczona doświadczeniem, społeczność międzynarodowa zmusiła polityków do działań na rzecz zabezpieczenia przyszłych pokoleń przed popełnianiem kolejnych „bezimiennych zbrodni”. Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło jednogłośnie 9 grudnia 1948 roku Konwencję w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa, która weszła w życie 12 stycznia 1951 roku. Hasło „Nigdy więcej” było na ustach całego świata i jest powtarzane także dzisiaj. „Nigdy więcej” było powielane za każdym razem w przypadku popełniania zbrodni ludobójstwa, zbrodni wojennych, zbrodni przeciwko ludzkości m.in: Khmerów (1975-1979), Kurdów w Iraku (1988), Rwandy (1994), Srebrenicy (1995) czy Buczy (2022). W 2015 roku Zgromadzenie Ogólne ONZ ustanowiło 9 grudnia Międzynarodowym Dniem Pamięci i Godności Ofiar Zbrodni Ludobójstwa oraz Zapobiegania Tej Zbrodni. Społeczność międzynarodowa ma nadzieję, że tocząca się wojna w Ukrainie sprawi, że zbrodniarze wojenni nie mogą czuć się już bezkarni i liczyć na uniknięcie kary za popełnianie najcięższych crime of crimes. Zadbał o to ponad siedemdziesiąt lat wcześniej – Rafał Lemkin. Polski prawnik, twórca pojęcia „genocide” oraz inicjator i główny architekt konwencji ONZ o ludobójstwie z 9 grudnia 1948 roku. Ten wybitny jurysta poświecił całe swoje życie prywatne i zawodowe temu, aby już nigdy więcej nie nazywać popełnionych przestępstw „bezimiennymi zbrodniami”, tylko zbrodniami genocydu. Rafał Lemkin – „FATHER OF THE GENOCIDE CONVENTION”.

Keywords

PL

Rafał Lemkin; ludobójstwo; genocide; konwencja; prawo

EN

Rafał Lemkin; genocide; convention; law

• Publisher: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Raciborzu
• Journal: Eunomia – Rozwój Zrównoważony – Sustainable Development
• Year: 2023
• Issue: 2(105)
• Pages: 171-205

Dates

published

2023

Contributors

author

Grzegorz Chrószcz

• Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu

References

• Bartuś A., O wolności i prawach człowieka, Oświęcim 2014.
• Bierzanek R., Symonides J, Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 2023.
• Bruski J. J., Hołodomor. Dzieje zakłamywania i odkłamywania na nowo tragedii lat 1932- 1933, [w:] Słowa w służbie nienawiści, (red.) A. Bartuś, Oświęcim 2013.
• Dobrowolska-Polak J., Przeciwdziałanie i karanie zbrodni ludobójstwa – dziedzictwo Rafała Lemkina, „Biuletyn Instytutu Zachodniego” 2008, nr 9.
• Dróżdż D., Zbrodnia ludobójstwa w prawie międzynarodowym, Warszawa 2010.
• Fussel J.T., Prevent Genocide International, http://www.preventgenocide.org/genocide/crimewithoutaname.htm [dostęp: 27.09.2023].
• Goldhagen D.J, Wiek ludobójstwa, Kraków 2012.
• http://www.preventgenocide.org/lemkin/madrid1933-english.htm [dostęp: 27.09.2023].
• http://www.preventgenocide.org/lemkin/AxisRule1944-3.htm#Recommendations [dostęp: 28.09.2023].
• http://www.preventgenocide.org/lemkin/AxisRule1944-1.htm#t1 [dostęp: 28.09.2023].
• Juszkiewicz J., Adwokat Rafał Lemkin – twórca koncepcji prawnej zbrodni ludobójstwa, Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku 2015.
• Kornat M., Barbarzyństwo-wandalizm-terroryzm-ludobójstwo. O Rafale Lemkinie i idei zdefiniowania „zbrodni w obliczu prawa narodów”, „Polski Przegląd Dyplomatyczny” 2008, nr 3 (43).
• Kornat M., Rafał Lemkin (1900-1959) – studium biograficzne, „Zeszyty Historyczne” 2004, 147.
• Kornat M., Minister Józef Beck (1894-1944) – polityk źle obecny [w:] Bohaterowie i antybohaterowie współczesnej Europy, (red.) A. Bartuś, Oświęcim 2018.
• Lemkin R., Nieoficjalny. Autobiografia Rafała Lemkina. Pod red. Donny-Lee Frieze, Warszawa 2018.
• Lemkin R., Rządy państw Osi w okupowanej Europie, Warszawa 2023.
• Lemkin R., Genocide-Modern Crime, „Free World” 1945 r., http://www.preventgenocide.org/lemkin/freeworld1945.htm [dostęp: 28.09.2023].
• Lemkin R., Akty barbarzyństwa i wandalizmu jako delicta juris gentium, http://www.preventgenocide.org/de/lemkin/anwaltsblatt1933.htm [dostęp: 28.09.2023].
• Lemkin R., http://www.preventgenocide.org/lemkin/AxisRule1944-3.htm#Recommendations [dostęp: 28.09.2023].
• Lemkin R., Reforma prawa karnego w Niemczech, „Głos Prawa – Przegląd Prawniczy Allerhanda” 2020, nr 1, t. III.
• Lutwak W., Nieoficjalny – autobiografia Rafała Lemkina po polsku, „Głos Prawa – Przegląd Prawniczy Allerhanda” 2019, nr 2, t. II.
• Łagojda K., Niemiecka i sowiecka propaganda o mordzie w Katyniu w świetle wywiadów z dziećmi oficerów Wojska Polskiego, [w:] Słowa w służbie nienawiści, (red.) A. Bartuś, Oświęcim 2013.
• Mazurkiewicz M.J., Koncepcja zakazu ludobójstwa Rafała Lemkina a eliminacjonizm Daniela Jonaha Goldhagena. Próba redefinicji teorii masowych mordów?, „Studia Iuridica Toruniensia” 2015, t. XVI.
• McFarland S., Hamer K., Jak ludobójstwo zostało uznane za zbrodnię – dziedzictwo Rafała Lemkina, „Civitas et Lex” 2016, nr 2, t. X.
• Mikke S., Adwokat Rafał Lemkin: wybitny nieznany, „Palestra” 2006, nr 1-2.
• Nijakowski L.M., Ludobójstwo. Historia i socjologia ludzkiej destrukcyjności, Warszawa 2018.
• Rakowski B., Polska wobec stanowiska Niemiec w kwestii rozbrojenia w latach 1932-1933, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Historica 1991, 42.
• Redzik A., Rafał Lemkin (1900-1959), Hersch Lauterpacht (1897-1960). O polskim wkładzie w rozwój dwóch koncepcji ochrony prawa człowieka w międzynarodowym prawie karnym, „Państwo i Prawo” 2018, nr 11.
• Redzik A., Poczet jurystów i ekonomistów (2): Rafał Lemkin (1900-1959) – patron „Głosu Prawa” 2019, „Głos Prawa – Przegląd Prawniczy Allerhanda” 2019, nr 1, t. II.
• Redzik A., Rafał Lemkin (1900-1959), [w:] „Słownik Biograficzny Adwokatów Polskich”, t. III, Warszawa 2018.
• Redzik A., Rafał Lemkin (1900-1959) – co-creator of international criminal law. Short biography, Warsaw 2017.
• Setkiewicz P., Pierwsze informacje o zagładzie Żydów w Auschwitz, Słowa w służbie nienawiści, pod red. A. Bartuś, Oświęcim 2013.
• Stone D., Raphael Lemkin on the Holocaust, „Journal of Genocide Research” 2005, t. VII.
• Stokowski M.P., Z badań nad białostockim epizodem w biografii Rafała Lemkina, „Miscellanea Historico-Iuridica” 2021, t. XX, z. 1.
• Spychalska A., Rafał Lemkin – twórca pojęcia „ludobójstwo”, „Acta Erasmiana”, z. 2, Wrocław 2012.
• Spychalska A., Rafała Lemkina metoda i polityka tworzenia prawa, „Studia Erasmiana Wratislaviensia” 2014, z. 8.
• Spychalska A., Wandalizm i barbarzyństwo – Rafała Lemkina koncepcja zbrodni nowego typu, „Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne” 2015, z. 17.
• Szawłowski R., Rafał Lemkin. Biografia intelektualna, Warszawa 2020.
• Szawłowski R., Rafał Lemkin – twórca pojęcia „ludobójstwo” i główny architekt Konwencji z 9 XII 1948 (w czterdziestolecie śmierci), „Państwo i Prawo” 1999, nr 10.
• Szawłowski R., Rafał Lemkin (1900-1959). Polski prawnik twórca pojęcia „ludobójstwo”, „Sprawy Międzynarodowe” 2005, nr 2 (LVIII).
• Trzpis-Szysz K., Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego wobec procesu tworzenia się prawa międzynarodowego. Wkład polskich prawników w naukę o pokoju i bezpieczeństwie, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2019, t. LXXII, nr 3.
• Wieruszewski R., Gwałty i przestępstwa na tle seksualnym jako zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciw ludzkości i akty ludobójstwa (Rwanda, była Jugosławia), [w:] Kobiety wojny. Między zbrodnią a krzykiem o godność, (red.) A. Bartuś, Oświęcim 2014.
• Zalewski W., Lemkinowski „genocyd" (ludobójstwo), czyli o walce idealizmu z Realpolitik, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2013, t. XXIX.
• Zbrodnie przeszłości. Opracowania i materiały prokuratorów IPN, t. II: ludobójstwo, pod red. R. Ignatiewa i A. Kury, Warszawa 2008.
• Żukowski P. M., Krakowskie czasy studiów Rafała Lemkina, „Dzieje Najnowsze” 2011, nr 1.

Identifiers

Biblioteka Nauki

31233259