PL
Cel: Głównym celem niniejszego badania jest identyfikacja czynników warunkujących niepowodzenia finansowe przedsiębiorstw produkcyjnych i handlowych w Kosowie. Niepowodzenia finansowe oznaczają utratę firmy, która może spowodować znaczne straty dla właściciela firmy, pracowników i wszystkich osób, które skorzystały z działalności. Dlatego też wczesne zidentyfikowanie czynników warunkujących niepowodzenie finansowe pomoże zapobiec takim niepowodzeniom. Drugorzędnym celem tego badania jest uzyskanie odpowiednich wyników i informacji, które wniosą wkład do istniejącej literatury na temat niepowodzeń finansowych i ryzyka kredytowego w przedsiębiorstwach w Kosowie. Metodologia badań: Aby osiągnąć cele niniejszego badania, dokonamy przeglądu szerokiej literatury z ostatnich lat oraz prac naukowych różnych autorów. Ponadto do uzyskania wyników wykorzystamy dane wtórne. Dane te publikowane są w rocznych sprawozdaniach finansowych Ministerstwa Finansów i Urzędu Audytora Generalnego w Kosowie. Próba do niniejszej pracy naukowej obejmuje 50 przedsiębiorstw sektora produkcyjno-handlowego, a badanie obejmuje okres trzech lat (2020-2022). Ryzyko upadłości tych przedsiębiorstw analizowane jest za pomocą modelu Z-Altmana i modelu Springate'a, które pokażą poziom niepowodzeń w tych przedsiębiorstwach. Wyniki badań: Z wyników niniejszego badania wynika, że zwrot z aktywów oraz zwrot z kapitału własnego pozytywnie wpływają na zmniejszenie ryzyka niepowodzenia finansowego. Dodatkowo zmienne takie jak kapitał, wielkość firmy, płynność i wypłacalność mają dodatnią korelację i wpływ na ekspozycję na ryzyko niepowodzenia finansowego. Z drugiej strony zmienne takie jak zobowiązania długoterminowe i zobowiązania krótkoterminowe zwiększają ryzyko niepowodzeń finansowych w przedsiębiorstwach handlowych i produkcyjnych w Kosowie. Implikacje praktyczne: Niniejsze badanie dostarcza szczegółowych dowodów empirycznych na temat czynników warunkujących ryzyko niepowodzenia finansowego w przedsiębiorstwach produkcyjnych i handlowych w Kosowie. Pomimo ograniczeń niniejszego badania, może ono stanowić dobre źródło informacji dla innych badaczy, którzy będą analizować ryzyko niepowodzenia finansowego przedsiębiorstw w różnych sektorach gospodarki. Oryginalność: Artykuł zawiera oryginalne i rzeczywiste dane oraz wyniki ekonometryczne, które trafnie i spójnie obrazują wpływ różnych czynników finansowych na ryzyko niepowodzenia finansowego przedsiębiorstw produkcyjnych i handlowych w Kosowie.
EN
Objective: The main objective of this study is to identify the determinants of financial failure in production and trading enterprises in Kosovo. Financial failures represent the loss of a business, which can cause significant losses for the business owner, employees, and all those who benefited from the business. Therefore, identifying the determinants of financial failure in a timely manner will help prevent such failures. The secondary objective of this study is to produce adequate results and information that will contribute to the existing literature on financial failures and creditor risk in enterprises in Kosovo. Research Methodology: To achieve this study's objectives, we will review a wide range of literature from recent years and the scientific works of different authors. In addition, we will use secondary data to produce results. These data are published in the annual financial reports of the Ministry of Finance and the General Auditor's Office in Kosovo. The sample for this scientific work includes 50 enterprises in the production and trading sector, and the study covers a three-year period (2020-2022). The risk of bankruptcy of these enterprises is analyzed through the Z-Altman model and the Springate model, which will show the level of failures in these enterprises. Research findings: From the results generated by this study, we can conclude that the return on assets and return on equity have a positive effect on reducing the risk of financial failure. Additionally, variables such as capital, firm size, liquidity, and solvency have a positive correlation and impact on exposure to the risk of financial failure. On the other hand, variables such as long-term liabilities and short-term liabilities increase the risk of financial failures in trading and production enterprises in Kosovo. Practical implications: This study provides detailed empirical evidence on the determinants of financial failure risk in production and trading enterprises in Kosovo. Despite the limitations of this study, it can serve as a good source of information for other researchers who will analyze the risk of financial failure of enterprises in different sectors of the economy. Originality: The paper contains original and real econometric data and results that accurately and consistently demonstrate the effect of various financial factors on the risk of financial failure in production and trading enterprises in Kosovo.