Skład sądu drugiej instancji w postępowaniu cywilnym

• Authors: Aneta Łazarska

Title variants

Second instance court’s bench composition in civil proceedings

Abstracts

EN

The aim of the article is to discuss the effects of the amendment to Code of Civil Procedure introduced by Act of 28 May 2021 within the scope of a change of a court bench compositionin appeal proceedings. The new solutions are controversial and in some aspects interfere with the principle of judicial independence. By reversing the principle of a collective composition infavour of a one-person composition, there were insufficient guarantees for the continuation ofthe so-called unchanged bench composition for old cases, which may violate the principle of invariability of a bench composition. Secondly, entrusting a decision on a court composition to a court president that is an administrative body did not provide sufficient guarantees forrespect for judicial independence. A court president’s decision on whether it is necessary to designate a bench due to the complexity or precedent-like nature of a case also raises objections. It is not within a court president’s competence to assess a nature of a case on which a judge adjudicates. On the other hand, classified conditions for establishing collective benches cause that the discussed regulation will be very rarely applied.

PL

Celem artykułu jest omówienie skutków nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, wprowadzonych Ustawą z dnia 28 maja 2021 r. w zakresie zmiany składu sądu w postępowaniu apelacyjnym. Nowe rozwiązania budzą liczne kontrowersje i w wielu aspektach ingerują w niezawisłość sędziowską. Po pierwsze, odwracając zasadę składów kolegialnych na rzecz jednoosobowych, nie zapewniono wystarczających gwarancji kontynuacji tak zwanych starych spraw w niezmienionym składzie, co może naruszać zasadę niezmienności składów. Po drugie, powierzając wyłącznie czynnikowi administracyjnemu prezesowi sądu decydowanie o składzie sądu, nie zapewniono wystarczających gwarancji poszanowania niezawisłości sędziowskiej. Sprzeciw budzi decydowanie przez prezesa sądu o tym, czy zachodzi potrzeba wyznaczenia składu z uwagi na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy. Nie jest rzeczą prezesa ocenianie charakteru sprawy, którą rozstrzyga sędzia. Kwalifikowane przesłanki zaś do ustanowienia składu kolegialnego sprawią, że przedmiotowa regulacja będzie niezwykle rzadko stosowana.

Keywords

EN

bench composition; one-person composition; collective composition; judicial independence; order of a court president; invalidity of a bench composition; invalidity of a proceeding

PL

skład sądu; skład jednoosobowy; skład kolegialny; niezawisłość sędziowska; zarządzenie prezesa; niezmienność składu; nieważność postępowania

• Publisher: Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
• Journal: Ius Novum
• Year: 2022
• Volume: 16
• Issue: 2
• Pages: 130-151

Dates

published

2022

Contributors

author

Aneta Łazarska

• Uczelnia Łazarskiego w Warszawie

• https://orcid.org/0000000188028160

References

• Artymiak G., Pojęcie, zakres, definicja zasady kolegialności w znaczeniu opisowym, w: P. Wiliński (red.), Zasady procesu karnego. System Prawa Karnego Procesowego, t. III, cz. 2, Warszawa 2014.
• Cieślak S., Założenia aksjologiczne postępowania cywilnego – propozycja sformułowania kryteriów aksjologicznej oceny regulacji procesowej, w: Założenia aksjologiczne nowelizacji KPC z 4 lipca 2019 r., Jurysprudencja nr 14, red. S. Cieślak, Łódź 2021.
• Defecińska K., Skład sądu w cywilnym postępowaniu rozpoznawczym, „Przegląd Sądowy” 1993, nr 6.
• Harla A., Charakter precedensowy sprawy cywilnej w rozumieniu k.p.c. – uwagi de lege lata i de lege ferenda, „Przegląd Sądowy” 2001, nr 4.
• Jędrzejewska M., Gudowski J., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, Warszawa 2012.
• Jodłowski J., Resich Z., Lapierre J., Misiuk-Jodłowska T., Weitz K., Postępowanie cywilne, Warszawa 2009.
• Koniuszewski S., Przewodniczący wydziału a przewodniczący rozprawy, „Głos Sądownictwa” 1937, nr 7–8.
• Łazarska A., w: Kodeks postępowania cywilnego, t. I Komentarz, red. T. Szanciło, Warszawa 2019.
• Łazarska A., Niezawisłość sędziowska i jej gwarancje w procesie cywilnym, Warszawa 2018.
• Łazarska A., Rzetelny proces cywilny, Warszawa 2012.
• Łazarska A., System losowego przydziału spraw w praktyce sądowej, Lex 2019.
• Markiewicz K., Wpływ regulacji „covidowych” na zasadę niezmienności (stabilności) oraz kolegialność składów sądów odwoławczych, „Polski Proces Cywilny” 2022, nr 1.
• May J., Skład sądu w postępowaniu cywilnym, postępowaniu cywilnym, w: K. Lubiński (red.), Studia z prawa publicznego, Toruń 2001.
• Olaś A., Kolegialność a jednoosobowość – skład sądu I instancji w procesie cywilnym: doświadczenia i perspektywy, „Polski Proces Cywilny” 2020, nr 3.
• Piotrowski R., Sędziowie a władza wykonawcza, „Studia Iuridica” 2008, r. XLVIII.
• Piotrowski R., Status ustrojowy sędziego a zakres i charakter zarządzeń nadzorczych, w: Pozycja ustrojowa sędziego, red. R. Piotrowski, Warszawa 2015.
• Piotrowski R. (red.), Udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, Warszawa 2021.
• Pytlewska M., System Losowego Przydziału Spraw jako gwarancja bezstronnego prawa do sądu w kontekście Unii Europejskiej, „Prawo w Działaniu” 2019, nr 40.
• Rosenberg L., Schwab K.H., Gottwald P., Zivilprozessrecht, München 2010.
• Rygiel P., Losowy przydział spraw cywilnych w sądzie drugiej instancji, „Przegląd Sądowy” 2019, nr 2.
• Sanetra W., Sąd właściwy w rozumieniu Konstytucji RP, „Przegląd Sądowy” 2011, nr 9.
• Waligórski M., Polskie prawo procesowe cywilne, Warszawa 1947.
• Waśkowski E., Podręcznik procesu cywilnego, Wilno 1932.
• Waśkowski E., Zasady procesu cywilnego, „Rocznik Prawniczy Wileński” 1930.
• Wengerek E., Zasada kolegialności w postępowaniu cywilnym, „Państwo i Prawo” 1959, nr 3.
• Zembrzuski T., Nieważność postępowania w procesie cywilnym, Warszawa 2017.
• Zembrzuski T., Przeciwdziałanie i zwalczanie epidemii COVID-19 w postępowaniu cywilnym, czyli pożegnanie z kolegialnością orzekania, „Polski Proces Cywilny” 2022, nr 1.
• Żyznowski T., Kodeks postępowania cywilnego, Komentarz t. I, art. 1–366, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2021.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2200522