Obowiązek wychowawczy ojczyma (macochy) względem pasierba

• Authors: Monika Lewandowska-Urbanowicz

Title variants

EN

Stepparents’ upbringing obligation towards their stepchildren

Abstracts

EN

The article deals with the issue of reconstructed families, and more specifically, the role of individual members of such families and the processes that take place in such families. Due to the multiplicity of the above processes, the article focuses attention on the deliberations about the stepparent’s upbringing process towards the stepchild by determining its content, scope and role. The present article is therefore an analysis of the above duty of the stepparent towards the stepchild, pointing out its normative sources, and also an analysis of this duty in relation to the parental authority of the spouse, and in relation to the parental authority of the other biological parent remaining outside the reconstructed family. The deliberations presented in the article are aimed at demonstrating the main thesis of the article that in order for the foster parent’s current custody of the child to be effective, the situation of the stepparent in terms of the upbringing obligation should be made independent of the situation of the biological parent, which results from the parental authority vested in him/her, and introduce, for example, the institution of the so-called “adoptive parent’s care”, which would include some rights and obligations typical of parental authority and would be independent of the parental authority of the child’s biological parent. It could be an equivalent of the concept of parental responsibility existing in the English law.

PL

W artykule zostało podjęte zagadnienie rodzin zrekonstruowanych, a dokładniej – roli poszczególnych członków takich rodzin i procesów, jakie w tego rodzaju rodzinach zachodzą. Z uwagi na wielość tych procesów skupiono się na rozważaniach dotyczących procesu wychowawczego ojczyma (macochy) względem pasierba poprzez ustalenie jego treści, zakresu i roli. Tekst stanowi więc analizę obowiązku rodzica przybranego względem pasierba, wskazując na jego normatywne źródła, a także na analizę przedmiotowego obowiązku w odniesieniu do władzy rodzicielskiej współmałżonka oraz w odniesieniu do władzy rodzicielskiej drugiego rodzica biologicznego pozostającego poza rodziną zrekonstruowaną. Poczynione tu rozważania mają więc na celu wykazanie zasadniczej tezy artykułu, że aby bieżąca piecza rodzica przybranego nad dzieckiem była skuteczna, należałoby uniezależnić sytuację ojczyma (macochy) w zakresie obowiązku wychowawczego od sytuacji rodzica biologicznego, wynikającej z przysługującej mu władzy rodzicielskiej, i wprowadzić np. instytucję tzw. „pieczy rodzica przybranego”; obejmowałaby ona niektóre uprawnienia i obowiązki typowe dla stosunku władzy rodzicielskiej i byłaby niezależna od władzy rodzicielskiej rodzica biologicznego dziecka. Mogłaby być odpowiednikiem istniejącej w prawie angielskim instytucji odpowiedzialności rodzicielskiej.

Keywords

PL

obowiązek wychowawczy; ojczym; macocha; pasierb; współmałżonek; władza rodzicielska; rodzic biologiczny; rodzina zrekonstruowana; instytucja odpowiedzialności rodzicielskiej

EN

upbringing obligation; stepparent (stepfather/stepmother); stepchild; spouse; parental authority; biological parent; reconstructed family; parental responsibility

• Publisher: Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
• Journal: Ius Novum
• Year: 2023
• Volume: 17
• Issue: 2
• Pages: 111-139

Dates

published

2023

Contributors

author

Monika Lewandowska-Urbanowicz

• https://orcid.org/0000000235384249

References

• Black J. i in., A Practical Approach to Family Law, Oxford 2012.
• Department for Education, The Children Act: Guidance and Regulations. Family Support, Day Care and Educational Provision For Young Children, t. 2, Londyn 1991.
• Dobrzański B., w: B. Dobrzański, J. Ignatowicz (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 1975.
• Dołecki H., w: H. Dołecki, T. Sokołowski, M. Andrzejewski, J. Haberko, A. Lutkiewicz-Rucińska, A. Olejniczak, A. Sylwestrzak, A. Zielonacki (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Lex/el. 2013.
• Gajda J., Pietrzykowski K., w: K. Pietrzykowski, J. Gajda (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2021.
• Grzybowski S., w: S. Grzybowski, W. Czachórski (red.), System Prawa Cywilnego, t. I, Wrocław–Warszawa 1985.
• Ignatowicz J., w: J. Ignatowicz, M. Nazar, J. Nowacki, L. Rodak, S. Tkacz, Z. Tobor (red.), Prawo rodzinne, Warszawa 2016.
• Ignatowicz J., Pietrzykowski K., w: J. Winiarz, J. Gajda, J. Ignatowicz, J. Pietrzykowski, K. Pietrzykowski (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2003.
• Jagielski K., Istota i treść władzy rodzicielskiej, „Studia Cywilistyczne” 1963, Kraków.
• Jędrejek G., w: G. Jędrejek (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz aktualizowany, Lex/el. 2019.
• Kosior W., Łukasiewicz J.M., Umowa jako źródło władzy rodzicielskiej nad pasierbem – ujęcie modelowe na podstawie angielskiego ustawodawstwa, „Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego” 2017, R. XVI, nr 2, DOI 10.26330/ppuw.2017.02.02.
• Kruk E., Arguments for an Equal Parental Responsibility Presumption in Contested Child Custody, „American Journal of Family Therapy” 2012, vol. 40 (1).
• Lowe N., Douglas G., Bromley’s Family Law, Oxford 2015.
• Łukasiewicz J.M., Ewolucja stosunku alimentacyjnego, w: E.W. Pływaczewski, J. Bryk (red.), Meandry prawa – teoria i praktyka. Księga jubileuszowa prof. zw. dra hab. Mieczysława Goettela, Szczytno 2017.
• Marciniak J., Treść i sprawowanie opieki nad małoletnim, Warszawa 1975.
• Milewska E., Ocena wpływu opieki naprzemiennej na małoletnie dzieci i ich relacje z rodzicami, Warszawa 2017.
• Mitchels B., Bond T., Legal Issues Across Counselling & Psychotherapy Settings: A Guide for Practice, London 2011.
• Osajda K., w: K. Osajda, M. Domański, M. Grochowski, G. Matusik, L. Kociuk, P. Mostowiak, J. Pawliczak, M. Prucnal-Wójcik, J. Słyk (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, t. V, Warszawa 2022.
• Pazdan M., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 1999 r., I CKN 299/98, OSP 2000, nr 12, poz. 186.
• Powell R., Child Law: A Guide for Courts and Practitioners, Winchester 2001.
• Safjan M., Instytucja rodzin zastępczych. Problemy prawno-organizacyjne, Warszawa 1982.
• Shapiro J., Changing Ways, New Technologies and the Devaluation of the Genetic Connection to Children, w: Family Law and Family Values, red. M. MacLean, Oxford 2005.
• Trybulska-Skoczelas E., w: J. Wierciński, W. Borysiak, M. Manowska, J. Sadomski, E. Skowrońska- Bocian, B. Trębska, E. Trybulska-Skoczelas, R. Zegadło (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2014.
• Smyczyński T., w: T. Smyczyński, J. Gajda, M. Nazar (red.), System Prawa Prywatnego. Prawo rodzinne i opiekuńcze, t. 11, Warszawa 2014.
• Sokołowski T., Władza rodzicielska nad dorastającym dzieckiem, Poznań 1987.
• Strzebińczyk J., w: T. Smyczyński, E. Holewińska-Łapińska, W. Stojanowska, J. Strzebińczyk (red.), System Prawa Prywatnego. Prawo rodzinne i opiekuńcze, t. 12, Warszawa 2011.
• Strzebińczyk J., Udział powinowatych dziecka w jego utrzymaniu i wychowaniu według KRO, Wrocław 1985.
• Sychowicz M., w: K. Piasecki, H. Ciepła, B. Czech, T. Domińczyk, S. Kalus, M. Sychowicz (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2006.
• Szlęzak A., Prawnorodzinna sytuacja pasierba, Poznań 1985.
• Haak-Trzaskowska A., w: H. Haak, A. Haak-Trzaskowska (red.), Małżeństwo (zawarcie małżeństwa, prawa i obowiązki małżonków), Warszawa 2022.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2200534