Scenariusze przyszłości w planowaniu strategicznym z perspektywy szkolnictwa wyższego

• Authors: Justyna Bugaj

Title variants

EN

Future Scenarios in Strategic Planning from the Higher Education Perspective

Abstracts

EN

Scenarios have been used in strategic planning in various organizations since the 1960s. They are intended to help to develop various variants of the future using one’s expert knowledge, and to enable the managers of organizations to make effective strategic decisions. Hence, thanks to the scenarios, one can be ready to use various solutions, especially in the event of unforeseen situations arising from the organization's environment or those taking place inside it. In the case of higher education institutions, scenarios are extensive reports, the creation of which is most often associated with the use of the Delphi method or an expert panel. The article focuses on the presentation of four selected scenarios related to the future of higher education in Europe and in the world, and on the preparation of recommendations for the heads of universities in the field of strategic planning in Polish universities. A research question was posed: what conclusions from the studied scenarios regarding European and global higher education may result in decisions in strategic planning at Polish universities. In the first part of the article, a critical analysis of the literature was used, and in the second, an analysis of selected cases was done. The considerations emphasize the role of scenarios in strategic planning at the university. The article is prepared from the perspective of management and quality science, in the sub-discipline of strategic management.

PL

Scenariusze w planowaniu strategicznym w różnych organizacjach wykorzystuje się od lat 60. ubiegłego wieku. W założeniu mają umożliwić kierującym organizacjami podejmowanie skutecznych decyzji strategicznych dzięki znajomości różnych wariantów przyszłości. Stąd dzięki scenariuszom można być gotowym na wykorzystanie różnych rozwiązań, szczególnie w przypadku nieprzewidzianych sytuacji wynikających z otoczenia organizacji lub tych zachodzących w jej wnętrzu. W przypadku instytucji szkolnictwa wyższego scenariusze są rozbudowanymi raportami, których powstanie wiąże się najczęściej z wykorzystaniem metody delfickiej lub panelu eksperckiego. Celami artykułu są przedstawienie czterech wybranych scenariuszy związanych z przyszłością szkolnictwa wyższego w Europie i na świecie oraz przygotowanie rekomendacji dla kierujących uczelniami w zakresie planowania strategicznego w polskich uczelniach. Postawiono pytanie badawcze: jakie wnioski z badanych scenariuszy dotyczących europejskiego i światowego szkolnictwa wyższego mogą skutkować decyzjami w planowaniu strategicznym w polskich uczelniach. W pierwszej części artykułu wykorzystano krytyczną analizę literatury, a w drugiej analizę wybranych przypadków (scenariuszy). Rozważania podkreślają rolę scenariuszy w planowaniu strategicznym w uczelni.

Keywords

PL

scenariusze; szkolnictwo wyższe; planowanie strategiczne; uniwersytet

EN

scenarios; higher education; strategic planning

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Journal: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Year: 2023
• Volume: 67
• Issue: 5
• Pages: 78-86

Dates

published

2023

Contributors

author

Justyna Bugaj

• Akademia WSB w Dąbrowie Górniczej

References

• Buchanan, C. (2022). Higher Education Trends to Watch for in 2023.
• Bugaj, J. i Szarucki, M. (2014). Identyfikacja kluczowych kompetencji w misji uczelni publicznych. W: R. Borowiecki, A. Jaki, Restrukturyzacja w obliczu wyzwań gospodarki globalnej (s. 281-296). Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
• Cabała, P. (2007). Planowanie scenariuszowe w przedsiębiorstwie. Przegląd Organizacji, (4).
• Cascio, J. (b.d.). BANI – How To Make Sense Of A Chaotic World? Think Insights. Pobrano 8 stycznia 2023 z https://thinkinsights.net/leadership/bani/
• Chorab, M. (2016). Funkcjonowanie studentów we współczesnej rzeczywistości uniwersyteckiej. Pedagogika Szkoły Wyższej.
• Communication from the Commission, on a European Strategy for Uni-Versities. Pobrano 24 stycznia 2023 z https://education.ec.europa.eu/sites/default/files/2022-01/communication-european-strategy-for-universities-graphic-version.pdf
• Czakon, W. (2020). Krótkowzroczność strategiczna menedżerów. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Dziedziczak-Foltyn, A. (2011). Strategie uczelniane – antycypacja, translacja czy pseudokonformizacja celów polityki rozwoju szkolnictwa wyższego? W: J. Dworak, J. Jaworski (red.), Zarządzanie szkołą wyższą. Dylematy i wyzwania. Wyższa Szkoła Bankowa.
• Educational Trends for 2023. Pobrano 5 stycznia 2023 z https://www.acsaffiliates.com/blog-educational-trends-for2023-1041.aspx
• Ernst & Young Business Advisory, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową. (2009). Diagnoza stanu szkolnictwa wyższego w Polsce. Pobrano z http://ptbk.mol.uj.edu.pl/download/aktualnosci/akt.diagnoza.pdf
• EUA. (b.d.a). Pathways to the Future, A Follow-Up To “Universities Without Walls – A Vision for 2030”, A Vision for 2030. Pobrano 26 stycznia 2023 z https://eua.eu/downloads/publications/pathways%20to%20the%20future%20report.pdf
• EUA. (bd.b). Universities Without Walls. Pobrano 26 stycznia 2023 z https://eua.eu/downloads/publications/universities%20without%20walls%20%20a%20vision%20for%202030.pdf
• Fahey, L. i Randall, R. M. (red.). (1998). Learning from the Future. Competitive Foresight Scenarios. John Wiley & Sons Inc.
• Ford, M. (2015). Świt robotów. CDP.pl.
• Gierszewska, G. i Romanowska, M. (1995). Analiza strategiczna przedsiębiorstwa. PWE.
• Global Strategic Trends. (b.d.). The Future Starts Today. Ministry of Defence UK, 6 edycja. Pobrano 26 stycznia 2023 z https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/1075981/GST_the_future_starts_today.pdf [26.01.2023].
• Górniak, J. i Mazur, S. (2012). Analiza polityk publicznych i programowanie w obszarze strategii rozwoju. W: J. Górniak, S. Mazur (red.), Zarządzanie strategiczne rozwojem. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Pobrano z https://www.euroreg.uw.edu.pl/dane/web_euroreg_publications_files/1210/zarzadzanie_strategiczne_rozwojem.pdf [08.01.2023], s. 207.
• HolonIQ Global Higher Education Network. (b.d.). Prototype. 3 Scenarios for Higher Education, (2021). Pobrano 24 stycznia 2023 z https://www.holoniq.com/notes/3-scenarios-for-higher-education-alpha-prototype
• Jasiczak, J., Kochalski, C. i Sapała, M. (2011). Wstępne wyniki badań nad projektowaniem i wdrażaniem strategii rozwoju w publicznych szkołach wyższych w Polsce. Zeszyty Naukowe, (167). Uniwersytet Ekonomiczny, Poznań.
• Kononiuk, A. (2012). Metoda scenariuszowa w antycypowaniu przyszłości. Organizacja i Kierowanie, 2(151).
• Obłój, K. (2009). Znaczenie spójności strategii. Przegląd Organizacji, 9(836).
• Oczachowska, A. (2014). Zachowania konsumpcyjne deklarowane przez studentów WNE Politechniki Koszalińskiej a style życia. Handel Wewnętrzny, 1(354), 193-202.
• OECD. (b.d.). Four Future Scenarios for Higher Education. Pobrano 24 stycznia 2023 z https://www.oecd.org/education/ceri/38073691.pdf
• Piotrowska-Piątek, A. (2018). Analiza strategii rozwoju szkół wyższych w Polsce. Pobrano 23 stycznia 2023 z https://oamquarterly.polsl.pl/wp-content/uploads/2018/01/07-Piotrowska-Pi%C4%85tekKN30.pdf
• Rieley, J. B. (1996). Scenario Planning in Higher Education. Pobrano 23 stycznia 2023 z https://www.researchgate.net/publication/234589223_Scenario_Planning_in_Higher_Education
• Schleicher, A., 10 global megatrends facing education. Pobrano 3 stycznia 2023 z https://www.bbc.com/news/business-47030362
• Storch, H. i Tol, R. i Flöser, S. (2008). Environmental Crises. Science and Policy. GKSS School of Environmental Research, Springer.
• Thieme J. K. (2009). Szkolnictwo wyższe. Wyzwania XXI wieku. Polska, Europa, USA. Difin, Warszawa.
• Uczelnie w Holandii przestaną przyjmować cudzoziemców. (2022, 30 grudnia). Dramatyczna sytuacja. Rzeczpospolita. Pobrano z https://www.rp.pl/biznes/art37698291-uczelnie-w-holandii-przestana-przyjmowaccudzoziemcow-dramatyczna-sytuacja
• University of Edinburgh. (b.d.). Higher Education Futures: 8 Scenario, 8 Tarot Cards and 8 Short Stories. Pobrano 24 stycznia 2023 z https://www.de.ed.ac.uk/news/higher-education-futures-8-scenarios-8-tarot-cards-and-8short-stories
• Urbanowska-Sojkin, E. (2016). Paradoksy w zarządzaniu strategicznym przedsiębiorstwami. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (420), 363-375.
• WEF. (b.d.). The Future of Jobs Report 2020, October 2020. Pobrano 26 stycznia 2023 z https://www3.weforum.org/docs/WEF_Future_of_Jobs_2020.pdf
• WEF. (2022). The Future of Jobs Report. Pobrano 2 stycznia 2023 z https://www.weforum.org/agenda/2022/05/future-workjobsdavos-experts/

Identifiers

Biblioteka Nauki

28011668