Działania Polski na rzecz modyfikacji dowodzenia siłami zbrojnymi państw stron Układu Warszawskiego

• Authors: Jerzy Będźmirowski

Title variants

EN

Poland’s efforts to modify the command of the armed forces of the states parties to the Warsaw Pact

Abstracts

EN

With the end of the war, there was an end to cooperation between the existing allies. The division of spheres of influence in Europe, as agreed at the "Big Three" conference, began. The countries of Eastern Europe were incorporated into the sphere of influence of the Soviet Union. On the other side of the Iron Curtain, the Western countries led to the establishment of the German Federal Republic, which soon became a full participant on the international political scene, as was confirmed by its inclusion in the NATO political and military alliance, existing since 1949. In response to this event, the Soviet side established the Warsaw Pact, whose purpose, it was emphasized, would be defense against German expansionism. In accordance with the Kremlin's decision, all major positions in the command system were reserved for marshals, admirals, and generals of the Soviet Union. The Polish side believed that the "filling" of these positions should be rotational. This would confirm the responsibility of all states for the state and quality of the level of combat readiness of the assigned forces. Unfortunately, the Soviet side did not accept these proposals.

PL

Wraz z zakończeniem wojny, nastąpił kres współpracy dotychczasowych sojuszników. Przystąpiono do realizowania podziałów stref wpływów w Europie, zgodnie z ustaleniami konferencji „Wielkiej Trójki”. Państwa Europy Wschodniej zostały włączone w strefę wpływów Związku Radzieckiego. Po drugiej stronie tzw. żelaznej kurtyny, państwa zachodnie doprowadziły do powstania Niemieckiej Republiki Federalnej, która w bardzo krótkim czasie stała się pełnoprawnym uczestnikiem międzynarodowej sceny politycznej, czego potwierdzeniem było włączenie jej do istniejącego już od 1949 roku, sojuszu polityczno-militarnego NATO. W odpowiedzi na to wydarzenie strona radziecka powołała do życia Układ Warszawski, którego celem, jak podkreślano, będzie obrona przed ekspansjonizmem niemieckim. Zgodnie z decyzją Kremla, wszystkie najważniejsze stanowiska w systemie dowodzenia były zarezerwowane dla marszałków, admirałów i generałów Związku Radzieckiego. Strona polska uważała, że „obsadzanie” tych stanowisk powinno być rotacyjne. Byłoby to potwierdzeniem odpowiedzialności wszystkich państw za stan i jakość poziomu gotowości bojowej wydzielonych sił. Niestety strona radziecka nie akceptowała tych propozycji.

Keywords

PL

zimna wojna; sojusze polityczno-militarne; bezpieczeństwo w Europie; Układ Warszawski; Polska

EN

Cold War; political-military alliances; security in Europe; Warsaw Pact; Poland

• Publisher: Polskie Towarzystwo Geopolityczne
• Journal: Przegląd Geopolityczny
• Year: 2022
• Volume: 40
• Pages: 134-156

Dates

published

2022

Contributors

author

Jerzy Będźmirowski

• Akademia Marynarki Wojennej

References

• Będźmirowski, J., 2001. Kształcenie kadry zawodowej dla Polskiej Marynarki Wojennej w latach 1946-1989, Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej, nr 147A.
• Będźmirowski, J., 2012. Marynarka wojenna w polskiej polityce zagranicznej w latach 1918-1947, Gdańsk.
• Będźmirowski, J., 2017. Bezpieczeństwo międzynarodowe w latach 60 XX wieku, a próby modyfikacji organów dowodzenia Siłami Zbrojnymi Państw Stron Układu Warszawskiego, Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, vol. 11, nr 1.
• Brzeziński, Z., 1964. Jedność czy konflikty, Odnova, London.
• Bógdał-Brzezinska, A., 2001. Globalizacja polityki Stanów Zjednoczonych 1945-1949, Warszawa.
• Braithwaite, R., 2019. Armagedon i paranoja. Zimna wojna-nuklearna konfrontacja, Znak, Kraków.
• Carroll, W.H., 2008. Narodziny i upadek rewolucji komunistycznej, Sadków.
• Ciesielski, Cz., 1974. Szkolnictwo Marynarki Wojennej w latach II Rzeczypospolitej, Warszawa.
• Eisler, J., 2018. Czterdzieści pięć lat, które wstrząsnęły Polską. Historia polityczna 1944-1989, Warszawa.
• Historia zimnej wojny. T.I. Geneza, 2017. red. M.P. Leffler, O.A. Westad, Oświęcim.
• Holzer, J., 2012. Europa zimnej wojny, Kraków.
• Jasiński, A., 1999. Wojsko Polskie w Układzie Warszawskim, Dziś, nr 7.
• Jarosz, D., Pasztor, M., 2008. Stosunki polsko-francuskie 1944-1980, Warszawa.
• Jarząbek, W., 2008. PRL w politycznych strukturach Układu Warszawskiego w latach 1955-1980, Warszawa.
• Kajetanowicz, J., 2013. Wojsko Polskie w systemie bezpieczeństwa państwa 1945-2010, Częstochowa.
• Karawajczyk, W., 1993. Kwalifikacje przywódcze oficerów marynarki wojennej USA, Wojsko. Wychowanie, nr 3.
• Łoś, R., 2002. Wizyta kanclerza Konrada Adenauera w Moskwie (8-14 IX 1955). Nawiązanie stosunków dyplomatycznych między Związkiem Radzieckim a Republiką Federalną Niemiec, Dzieje Najnowsze, nr 4.
• McCauley, M., 2010. Narodziny i upadek Związku Radzieckiego, Warszawa.
• Malak, K., 1998. Bezpieczeństwo i obronność państwa, Warszawa.
• Marples, D.R., 2006. Historia ZSRR. Od rewolucji do rozpadu, Wrocław.
• Marshall, T., 2017. Więźniowie geografii. Czyli wszystko, co chciałbyś wiedzieć o globalnej polityce, Poznań.
• Mickiewicz, P., 2019. Marynarka Wojenna jako środek realizacji interesu narodowego, Przegląd Geopolityczny, 28, s. 122-140.
• Nalepa, E.J., 1995. Oficerowie Armii Radzieckiej w Wojsku Polskim 1943- 1968, Warszawa.
• Pióro, T., 1993. W dowództwie Układu Warszawskiego, Sprawy Międzynarodowe, nr 4.
• Pióro, T., 1994. Armia ze skazą. W Wojsku Polskim 1945-1968 (wspomnienia i refleksje), Warszawa.,
• Poksiński, J., 2000. Memorandum Sztabu Generalnego WP w sprawie Układu Warszawskiego oraz planu rozwoju Sił Zbrojnych PRL na lata 1955-1965, Przegląd Historyczno-Wojskowy, nr 1.
• Puchała, F., 2011. Sekrety Sztabu Generalnego Pojałtańskiej Polski, Warszawa.
• Skrzypek, A., 2010. Dyplomatyczne dzieje PRL w latach 1956-1989, Pułtusk-Warszawa.
• Skrzypek, A., 2002. Mechanizmy uzależnienia. Stosunki polsko-radzieckie 1944-1957, Pułtusk.
• Ślusarczyk, J., 1992. Układ Warszawski, działalność polityczna 1955-1991, Warszawa.
• Werblan, A., 2009. Stalinizm w Polsce, Warszawa.
• Zapałowski, A, 2021. Prawne ograniczenia rozwoju Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej - wybrane problemy, Przegląd Geopolityczny, 36, s. 130-139.
• Zarychta, S., 2012. Doktryny i strategie NATO 1949-2012, Gdynia.
• Żęgota, K., 2020. Miejsce Obwodu Kaliningradzkiego i Morza Bałtyckiego w wybranych rosyjskich dokumentach strategicznych, Przegląd Geopolityczny, 31, s. 23-34.

Identifiers

Biblioteka Nauki

21151024