Transgraniczne wyzwania bezpieczeństwa - doświadczenia pogranicza polsko-rosyjskiego i litewsko-rosyjskiego

• Authors: Krzysztof Żęgota

Title variants

EN

Cross-border security challanges - experiences of the Polish-Russian and Lithuanian-Russian borderlands

Abstracts

PL

Pogranicze polsko-rosyjskie i litewsko-rosyjskie jest obszarem o znaczącej historii i doświadczeniach w zakresie rozwoju relacji transgranicznych. Do lutego 2022 roku sąsiedztwo z obwodem królewieckim Federacji Rosyjskiej stanowiło szansę rozwoju omawianych obszarów przygranicznych. Po rozpoczęciu rosyjskiej agresji wobec Ukrainy sąsiedztwo z obwodem królewieckim jest rozpatrywane bardziej w kategoriach zagrożeń bezpieczeństwa. Celem niniejszego artykułu jest wyjaśnienie uwarunkowań polsko rosyjskich i litewsko-rosyjskich relacji transgranicznych. Uwaga autora została skoncentrowana w szczególności na tych czynnikach relacji transgranicznych, które wynikały z polityki i interesów władz samorządowych z jednej strony, z drugiej zaś strony z relacji polsko-rosyjskich i litewsko-rosyjskich realizowanych przez władze centralne.

EN

The Polish-Russian and Lithuanian-Russian borderland is an area with a significant history and experience in the development of cross-border relations. Until February 2022, the neighborhood with the Konigsberg region of the Russian Federation represented an opportunity for the development of the border areas in question. After the beginning of Russian aggression against Ukraine, the neighborhood with the Konigsberg region is considered more in terms of security threats. The purpose of this article is to clarify the conditions of Polish-Russian and Lithuanian-Russian crossborder relations. The author's attention was focused in particular on those factors of cross-border relations that resulted from the policies and interests of local authorities on the one hand, and on the other hand from Polish-Russian and Lithuanian-Russian relations implemented by the central authorities.

Keywords

EN

cross-border relations; Königsberg region; Lithuanian-Russian borderland; Polish-Russian borderland

PL

obwód królewiecki; pogranicze litewsko-rosyjskie; relacje transgraniczne; pogranicze polsko-rosyjskie

• Publisher: Polskie Towarzystwo Geopolityczne
• Journal: Przegląd Geopolityczny
• Year: 2023
• Volume: 45
• Pages: 88-103

Dates

published

2023

Contributors

author

Krzysztof Żęgota

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

• https://orcid.org/000000031925197X

References

• Balogh, P., 2022. Fizyczne i mentalne bariery polsko-rosyjskiego pogranicza, Przegląd Geopolityczny, 42, s. 67-88.
• Bojarowicz, T., 2018. Wpływ konfliktu ukraińsko-rosyjskiego na relacje Polski z Obwodem Kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej, [w:] A. Żukowski, M. Chełminiak, W. Kotowicz, K. Żęgota (red.), Mały ruch graniczny w warunkach kryzysu w relacjach polsko-rosyjskich, Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn, s. 157-171.
• Dudzińska, K., 2010. Small Border Traffic with the Kaliningrad District, Biuletyn PISM, 122(198), s. 1-3.
• Gumenyuk, I., Kuznetsova, T., Osmolovskaya, L., 2016. Local border traffic as an efficient tool for developing cross-border cooperation, Baltic Region, 1(8), s. 67-82.
• Gwizdała, J.P., 2015. Euroregiony jako forma współpracy transgranicznej w Europie, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 855, s. 449-458.
• Ivanauskas, V., Keršanskas, V., Kasčiūnas, L., 2017. Kaliningrad Factor in Lithuanian-Russian Relations: Implications to the Security Issues of Lithuania, Lithuanian Annual Strategic Review, 15, s. 119-149.
• Jakniūnaitė, D., 2015. A small state in the asymmetrical bilateral relations: Lithuania in Lithuanian-Russian relations since 2004, Baltic Journal of Political Science, 4, s. 70-93.
• Jakubauskas, R., 2022. Lietuvos savivaldybės atsisako bičiulystės su Rusijos, Baltarusijos miestais, Delfi, 1.03.2022, https://www.delfi.lt/news/daily/lithuania/lietuvos-savivaldybesatsisako-biciulystes-su-rusijos-baltarusijosmiestais.d?id=89591039, dostęp: 10.12.2022.
• Lepik, K.-L., 2009. Euroregions as mechanisms for strengthening crossborder cooperation in the Baltic Sea region, Trames, 13, s. 265-284.
• Modzelewski, W.T., 2008. Współpraca na pograniczu polsko-rosyjskim, [w:] A. Żukowski (red.), Polska a Obwód Kaliningradzki Federacji Rosyjskiej: teraźniejszość i wyzwania przyszłości, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 159-181.
• Modzelewski, W.T., 2015. Polskie euroregiony formą integracji europejskiej, [w:] B. Gaziński (red.), Szkice europejskie: Unia Europejska wobec wyzwań współczesności, Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn, s. 175-188.
• Modzelewski, W.T., 2016. Paradyplomacja regionów. Studium województw Polski wschodniej, Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn.
• Rauduvienė, J., 2022. Šiauliai nutraukė ryšius su Rusijos ir Baltarusijos miestais, Skrastas, 5.03.2022, https://www.skrastas.lt/aktualijos/siauliai-nutrauke-rysius-surusijos-ir-baltarusijos-miestais, dostęp: 10.12.2022.
• Szymański, J., 2011. Podstawowe instrumenty prawne współpracy transgranicznej w ramach Rady Europy, Białostockie Studia Prawnicze, 9, s. 90-109.
• Tiiman, A., 2003. Border Treaties Between Russia and the Baltic States, [w:] I. Kempe (red.), Prospects and Risks Beyond EU Enlargement. Eastern Europe: Challenges of a Pan-European Policy, Springer, Wiesbaden.
• Vitkus, G., 2006. High time for reflection: 15 years of Lithuanian-Russian relations, Lithuanian Foreign Policy Review, 18, s. 140-151.
• Wojnowski, E., 1999. Granica polsko-kaliningradzka 1944-1997, [w:] Z. Kurcz (red.) Pogranicze z Niemcami a inne pogranicza Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego
• Wojnowski, E., 2001. Die Zusammenarbeiten der Grenze zwischen Polen und dem Kaliningrader Gebiet, [w:] H. Schultz (red.), Grenzen im Ostblock und ihre Überwindung, Berliner Wissenschafts Verlag, Berlin, s. 201-215.
• Žalimas, D., 2018. Significance of the 1991 Treaty on Fundamentals of Interstate Relations Between Lithuania and Russia, Parliamentary Studies, 24, s. 23-53.
• Zielonka, M., 2019. Iskandery ćwiczą w Obwodzie Kaliningradzkim, Defence24, 15.07.2019, https://www.defence24.pl/iskanderycwicza-w-obwodzie-kaliningradzkim, dostęp: 8.12.2022.
• Żęgota, K., 2014. Polityczne i prawnomiędzynarodowe uwarunkowania polsko-rosyjskiej umowy o małym ruchu granicznym, Przegląd Geopolityczny, 8, s. 213-227.
• Żęgota, K., 2018. Mały ruch graniczny w kontekście zmieniających się uwarunkowań relacji polsko-rosyjskich, [w:] A. Żukowski, M. Chełminiak, W. Kotowicz, K. Żęgota (red.), Mały ruch graniczny w warunkach kryzysu w relacjach polsko-rosyjskich, Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn, s. 41-55.
• Żęgota, K., 2021. Obwód kaliningradzki Federacji Rosyjskiej a bezpieczeństwo międzynarodowe Europy Środkowo-Wschodniej. Między geopolityką a konstruktywizmem, Wydawnictwo Naukowe FNCE, Poznań.
• Żęgota, K., Mironyuk, D., 2022. Cross-border cooperation (CBC) between the Kaliningrad region of the Russian Federation and Polish neighboring regions in the years 1991-2020: a program approach, Athenaeum. Polskie Studia Polityczne, 76, s. 84-106.

Identifiers

Biblioteka Nauki

21243681