Geopolityczne aspekty potencjalnej eksploatacji helu-3 z księżycowego regolitu

• Authors: Marcin P. Rydzek

Title variants

EN

Geopolitical aspects of the potential exploitation of helium-3 from lunar regolith

Abstracts

EN

The purpose of this article is to explain the impact of the possible use of helium-3 (³He) in advanced nuclear technologies on global energy security and the geopolitical balance of power. Helium-3 is an isotope with unique physical properties that is a potential fuel for safe and highly efficient next-generation thermonuclear reactors. The article discusses both the possibilities of its extraction-with particular emphasis on the exploitation of lunar regolith-and the technical and economic challenges associated with its use. It also analyzes the dynamic geopolitical context of the race between countries for access to helium-3 resources in space, pointing to the risk of escalating international tensions and the inadequacy of the current space law framework. It was demonstrated that the development of helium-3-based technologies may not only contribute to the transformation of the energy system, but also become one of the key factors shaping future international relations.

PL

Celem niniejszego artykułu jest wyjaśnienie wpływu możliwego zastosowania helu-3 (³He) w zaawansowanych technologiach jądrowych na globalne bezpieczeństwo energetyczne oraz układ sił geopolitycznych. Hel-3 to izotop o unikalnych właściwościach fizycznych, który stanowi potencjalne paliwo dla bezpiecznych i wysokoefektywnych reaktorów termojądrowych nowej generacji. W artykule omówiono zarówno możliwości jego pozyskiwania - ze szczególnym uwzględnieniem eksploatacji księżycowego regolitu - jak i techniczne oraz ekonomiczne wyzwania związane z jego wykorzystaniem. Przeanalizowano również dynamiczny kontekst geopolityczny związany z wyścigiem państw o dostęp do zasobów helu-3 w przestrzeni kosmicznej, wskazując na ryzyko eskalacji napięć międzynarodowych oraz niedostosowanie obecnych ram prawa kosmicznego. Wykazano, że rozwój technologii opartych na helu-3 może nie tylko przyczynić się do transformacji systemu energetycznego, lecz także stać się jednym z kluczowych czynników kształtujących przyszłe relacje międzynarodowe.

Keywords

EN

energy security; technologies; helium-3; space race

PL

bezpieczeństwo energetyczne; technologie; hel-3; wyścig kosmiczny

• Publisher: Polskie Towarzystwo Geopolityczne
• Journal: Przegląd Geopolityczny
• Year: 2025
• Issue: 53
• Pages: 69-88

Dates

published

2025

Contributors

author

Marcin P. Rydzek

• Akademia Piotrkowska

• https://orcid.org/0000000203671358

References

• Baker, H., 2024. Russia and China announce plan to build shared nuclear reactor on the moon by 2035, 'without humans', https://www.space.com/russia-china-shared-nuclear-reactor-2035-moon, [dostęp: 02.12.2024].
• Bentoumi, G., Didsbury, R., Jonkmans, G., RodrigoSur, L. B., 2013. Direct harvesting of Helium-3 (3He) from heavy water nuclear reactors. Aecl. Nucl. Rev. 2, 109-112. https://doi.org/10.12943/ANR.2013.00010
• Brunn, S. D., 2015. Geopolitics in a topsy-turvy world: ten futuristic perspectives, European Journal of Geopolitics, 3, pp. 21-49.
• Cymes, B.A., Burgess, K.D. & Stroud, R.M., 2024. Helium reservoirs in iron nanoparticles on the lunar surface. Commun Earth Environ 5, 189. https://doi.org/10.1038/s43247-024-01349-z
• Doehring, J., 2024. Space Habitats, https://lifeboat.com/ex/spacehabitats, [dostęp: 02.12.2024].
• Kaczorowska, U., 2023. Jak wydobywać minerały na Księżycu - Polacy wynaleźli specjalny przyrząd, https://wszystkoconajwazniejsze.pl/pepites/ [dostęp: 29.11.2024].
• Kanawka, K., 2024. Udany powrót Chang'e 6 na Z,iemię, https://kosmonauta.net/2024/06/, [dostęp: 02.12.2024].
• Myers, K., i in., 2021. Consensus revisited: quantifying scientific agreement on climate change and climate expertise among Earth scientists 10 years later, Environ. Res. Lett. 16 104030. DOI 10.1088/1748-9326/ac2774.
• Olson, P.L., Sharp, Z.D., 2022. Primordial Helium-3 Exchange Between Earth's Core and Mantle, Geochemistry, Geophysics, Geosystems, 23, s. 1-18.
• Rydzek, M. P., 2024. Kreowanie bezpieczeństwa globalnego w oparciu o transformację technologiczną, Wydawnictwo Naukowe Akademii Piotrkowskiej, Piotrków Trybunalski.
• Soroka, P., 2016. Rola nowoczesnych technologii w wyścigu zbrojeń, Przegląd Geopolityczny, 16, s. 77-86.
• Wilczyński, P.L., 2020. Rozwój sił zbrojnych ChRL w ujęciu geostrategicznym, Przegląd Geopolityczny, 34, s. 52-79.
• Wilczyński, W. J., 2015. An examination of geography and geopolitics in the light of technological development, European Journal of Geopolitics, 3, pp. 69-92.
• Zhang, Qian W. L. i in., 2024. Lunar farside volcanism 2.8 billion years ago from Chang'e-6 basalts, https://doi.org/10.1038/s41586-024-08382-0, [dostęp: 02.12.2024].

Identifiers

Biblioteka Nauki

63518017