Kiedy państwo liberalne staje się nieliberalne?

• Authors: Artur Nowak-Far

Title variants

EN

When does a liberal state become an unliberal one?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Państwo liberalne staje się nieliberalne wtedy, gdy przestaje tworzyć ramy zaspokajania indywidualnych aspiracji, a zastępuje je programem budowania jakiejś określonej przez siebie wspólnoty, która niekoniecznie ma już obejmować wszystkich, a jedynie członków grup politycznie dowartościowywanych. W takim ujęciu to państwo ma być najdoskonalszym nośnikiem i społecznym modelem realizacji bytu wspólnoty. Zatem to jego interesy muszą przeważyć nad interesami jednostek. Musi ono być więc omnipotentne, albo choćby jedynie sprawiać wrażenie omnipotentnego – poprzez wytworzenie mechanizmów, w którym obywatele mieliby swoje miejsce w definiowanym przez państwo porządku – poprzez ponawiane rytuały symbolicznego świadczenia na rzecz władzy, udział w stale ponawianym sadystyczno-masochistycznym teatrze podległości państwu nawet w relacjach dnia powszedniego. Państwo nieliberalne rezygnuje z modelu wyboru publicznego, którego warunkiem jest swobodny i wolny od aksjomatów narzucanych przez władzę dyskurs publiczny ujawniający zagregowane interesy jednostek. Zamiast tego stara się raczej zidentyfikować interes wspólnoty rozumianej jako byt transcendentny, który ma również transcendentne i niepodlegające wyborowi publicznemu właściwości, wymagające przyjęcia takiego modelu realizacji, jaki nie może być już przedmiotem wyboru politycznego. Z uwagi na zjawisko malejących przychodów krańcowych taki model świadczenia staje się szybko nieefektywny, gdyż przestaje odzwierciedlać zmieniające się potrzeby i nie jest w stanie dostosować do nich samego mechanizmu świadczenia.

EN

A liberal state becomes an unliberal one whenever it ceases to provide for an effective framework of fulfillment of individual aspirations and, instead, commences a program of community-building in a setting, where the community is to fully include only somehow specified members of politically privileged group(s). In such a non-liberal model of state, the state is meant to be a perfect implementer and an ultimate model within which the very being of the community is to be realised. As a consequence, it is meant to give priority to communitarian needs, which are to prevail over individual ones. In such a setting, the state must seem, or if possible, be omnipotent, which implies that the state would have to be empowered to define each and every individual’s position in the community – conveyed to them through various rituals of symbolic provision for the power elite, including participation in the sado-masochistic theatre of submission and control. The non-liberal state defies public choice as a model for unconstrained and axiom-free selection of public provision which is meant to expose individual, yet aggregated, preferences. Instead, it gives the ruling elite the power to identify the interest of the community as a whole. This interest is defined as transcendent and not suitable for any public choice. This model, however, cannot be effective in the long run, because of diminishing returns and because of inability to adjust the state-provision mechanism to changing public preferences.

Keywords

PL

państwo nieliberalne; liberalizm; model państwa; mechanizm świadczeń publicznych; wybór publiczny

EN

non-liberal state; liberalism; state model; public provision mechanism; public choice

• Publisher: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
• Journal: Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace
• Year: 2018
• Issue: 4 (36)
• Pages: 11-28

Dates

published

2018-10-01

Contributors

author

Artur Nowak-Far