Zróżnicowanie i sezonowa zmienność chemizmu wybranych źródeł zlewni Potoku Olczyskiego w Tatrach

• Authors: Sabina Wójcik
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W pracy przedstawiono wpływ budowy geologicznej oraz warunków meteorologicznych na zróżnicowanie i sezonową zmienność chemizmu trzech źródeł w lewobrzeżnej części zlewni Potoku Olczyskiego. Podczas prac terenowych zmierzono podstawowe cechy fizyczno-chemiczne wody oraz wydajność źródeł metodą wolumetryczną, a w laboratorium IGiGP UJ metodą chromatografii jonowej oznaczono stężenie jonów, w tym jonów głównych, związków biogennych i mikroelementów. Stwierdzono wpływ budowy geologicznej na skład chemiczny badanych wód oraz zmienność ich chemizmu w ciągu roku, spowodowaną głównie opadami deszczu i topnieniem pokrywy śnieżnej.

EN

The paper presents the influence of two factors: geology and meteorological conditions on the differentiation and the seasonal variability of the head waters chemism in the Olczyski Stream catchment in the Tatra Mts. During field work basic physico-chemical properties of water and the springs discharge were measured using the volumetric method. In the hydro-chemical laboratory of the IGiGP UJ were marked the ion concentration: Ca2+, Mg2+, Na+, K+, NH4+, Li+, HCO3-, SO42-, Cl-, NO3-, NO2-, F-, Br- (DIONEX ISC-2010). The total hardness (To), carbonate (Tw), not carbonate (Tnw) mineralization (M) and concentrations H+ were calculated. The characterized physico-chemical properties were analysed both for the passive (I–III, X–XII) and active (IV–IX) periods of the year. Water of the investigated sources is low alkaline, normal, soft and sweet. According to Mainzer’s efficiency classification the Eliasz springs belong to class V, while that No. 3 to class VI (Pazdro 1977). According to the Szczukariew-Prikłoński classification these waters belongs to the HCO3–Ca–Mg type (Maciaszczyk 1987). Minimum average values of ion concentrations were found during the active period, maximum – during the passive one; however these values in both the periods are similar. The research showed the occurrence of spatial differentiation and seasonal variability of water physico-chemical properties of the investigated springs. In the spatial differentiation of these properties appeared the influence of geology of the springs alimony area. In turn, the seasonal variability of physico-chemical properties derives from meteorological conditions before and during fieldwork. The highest concentrations of most ions occurred during autumn and winter low waters, while the lowest ones during high waters caused be snow melting and rainfall. Similar results were by A. Wolanin and M. Żelazny (2010), which allows to state that the studied springs are characterized with a typical reaction to atmospheric conditions.

Keywords

PL

źródło; cechy fizyczno-chemiczne wód; Tatry

EN

spring; water physico-chemical properties; Tatra Mountains

• Publisher: Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Prace Geograficzne
• Year: 2012
• Issue: 128
• Pages: 65-80

Dates

published

2012

online

2012-07-16

Contributors

author

Sabina Wójcik

Identifiers

DOI

10.4467/20833113PG.12.006.0355