Implikacje procesu saltacji wykrotowej w biomechanicznym przekształcaniu pokryw stokowych i mikrorzeźby stoku w piętrze regla górnego Karkonoszy Polskich

• Authors: Łukasz Pawlik
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Karkonosze są masywem w granicach Sudetów, w którym powierzchniowe procesy degradacyjne są najbardziej aktywne. Dotyczy to przede wszystkim obszarów powyżej górnej granicy lasu, powierzchni stoków przekształconych antropogenicznie i koryt rzecznych. W dotychczasowych badaniach nie brano pod uwagę procesu saltacji wykrotowej, a domena morfogenetyczna piętra leśnego rzadko była przedmiotem szczegółowych analiz geomorfologicznych. Wyniki prezentowanych tu badań sugerują, że saltacja wykrotowa powodowana przede wszystkim przez częste epizody wiatru fenowego jest prawdopodobnie najważniejszym czynnikiem prowadzącym do biomechanicznego przekształcania pokryw stokowych w reglu górnym Karkonoszy. Może być czynnikiem inicjującym nie tylko szereg dalszych procesów geomorfologicznych (erozji, odpadania, osypywania i in.) w obrębie karp i zagłębień posaltacyjnych, ale również glebotwórczych, w tym regresyjnego przemodelowania profili glebowych.

EN

The Karkonosze Massif as a part of the Sudety Mts is frequently considered as a mountain range where surficial degradation processes are most active. It is especially true for the area above the upper timber line (subalpine and alpine zone), anthropogenically altered slope surfaces and stream channels, and so far it has been proved by numerous analytical studies. However, in many of these studies the process of tree uprooting has not been takien into account and the forest belt zone has been rarely a subject of detailed geomorphological research. Results of the present study suggest that tree uprooting, in the Karkonosze Mts mostly caused by frequent episodes of high foehn winds, is probably the most important single factor of biomechanical alteration of soil mantle in the upper forest belt of the massif. It is also an agent which initiates further geomorphological processes within root plates and tree throw pits, as well as changes of pedogenetic meaning, including regressive remodeling of soils.

Keywords

PL

wiatrował; saltacja wykrotowa; pokrywa stokowa; regiel górny; Karkonosze

EN

windthrow; tree uprooting; slope cover; upper forest belt; Karkonosze

• Publisher: Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Prace Geograficzne
• Year: 2013
• Issue: 135
• Pages: 41 – 56

Dates

published

2013

online

2013-07-16

Contributors

author

Łukasz Pawlik

Identifiers

DOI

10.4467/20833113PG.13.022.1550