Definicja ligi językowej / areału językowego. Zaproszenie do dyskusji

• Authors: Mateusz Urban
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł ten jest poświęcony dyskusji nad definicją ligi językowej. Choć pojęcie ligi / areału jest szeroko stosowane w językoznawstwie, brak powszechnie akceptowanej definicji. Różni autorzy w odmienny sposób definiują to pojęcie, nierzadko myląc je z innymi pokrewnymi klasami pojęć (np. substrat, adstrat czy izoglosa). W konsekwencji jest ono często stosowane do opisu znacząco różniących się od siebie zjawisk. Aby uniknąć dalszego mieszania pojęć, koniecznym wydaje się odgraniczenie ich poprzez zaproponowanie spójnej, przemyślanej definicji ligi / areału.W tabeli załączonej do artykułu znajduje się zestawienie czternastu klasycznych definicji. Tabela (w wierszach) analizuje definicje pod względem obecności w nich kryteriów najczęściej pojawiających się przy definiowaniu ligi (w kolumnach). Ma to na celu uświadomienie czytelnikowi, które z tych kryteriów mogą być traktowane jako inherentne elementy definicji ligi językowej. Definicje uwzględnione w tabeli są zacytowane w załączniku na końcu artykułu. Szybki ich przegląd uświadamia, że użyte w nich wyrażenia są często nieprecyzyjne i nie zawsze przystają do formuły tabeli. Dlatego też autor w kilku miejscach był zmuszony dostosować te sformułowania do schematu tabeli, jednocześnie starając się ograniczyć interpretację, tak by nie zmienić sensu oryginalnej definicji.Artykuł składa się z trzech części: w pierwszej (1-5) przedstawiona jest dyskusja kryteriów dotychczas branych pod uwagę przy definiowaniu ligi językowej. W części drugiej (6) zaproponowano nową definicję, która rozdziela pojęcia areał i liga. Pierwsze z nich autor rezerwuje dla grup składających się z dowolnej ilości języków, które zajmują określony obszar geograficzny i posiadają w wyniku kontaktów językowych między sobą dowolną liczbę cech wspólnych (przy czym mogą to być zarówno cechy leksykalne, jak i strukturalne, bądź też obydwa typy naraz). Pojęcie ligi odnosić się ma natomiast do grup języków, które mogą się wytworzyć w ramach areału w wyniku bardzo silnego, wielokierunkowego wpływu strukturalnego. Innymi słowy, dla ligi konieczny jest wpływ strukturalny i oddziaływanie wielokierunkowe. W części trzeciej (7) autor dokonuje weryfikacji i oceny nowej definicji, opierając się na lidze bałkańskiej.

Keywords

PL

• Publisher: Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis
• Year: 2007
• Volume: 124

Dates

published

2007

online

2015-02-25

Contributors

author

Mateusz Urban