Leksyka muzyczna w Traktacie o łuskaniu fasoli Wiesława Myśliwskiego

• Authors: Wojciech Kuska

Title variants

EN

Musical vocabulary in the novel Traktat o łuskaniu fasoli by Wiesław Myśliwski

Abstracts

PL

Wieloaspektowe zjawisko muzyki jest konstytutywnym elementem wszystkich powieści Wiesława Myśliwskiego. W niniejszym opracowaniu skupiono się na podstawowej leksyce muzycznej w Traktacie o łuskaniu fasoli, która została sklasyfikowana podług trzech następujących kolekcji: 1) proces tworzenia muzyki, 2) instrumenty muzyczne oraz 3) muzyka jako sztuka. W obrębie każdej z nich wyekscerpowano leksykę odpowiadającą wskazanemu zbiorowi, co pozwoliło na bardziej precyzyjne pogrupowanie zebranego słownictwa, zaś każda z zaprezentowanych grup została poparta przykładami analizowanej powieści. Na przykład w klasyfikacji nazw instrumentów muzycznych przyjęto ich naukowy podział, polegający na przypisaniu do grupy wedle źródła dźwięku, a nazwy wykonawców muzyki przedstawiono w dwóch podstawowych zbiorach: 1) jako gremium wykonawcze, 2) indywidualni muzycy. Zwrócono również uwagę na istotną funkcję stylistyczną, nadaną zwłaszcza instrumentom zniszczonym wojenną pożogą – stanowią one metaforyczne odwołanie do ludzkiego losu.

EN

The multifaceted phenomenon of music is a constitutive element of all novels by Wiesław Myśliwski. This study focuses on the basic musical vocabulary of the Treatise on Shelling Beans, which has been classified into the following three collections: 1) the process of creating music, 2) musical instruments, and 3) music as art. Within each of them, the vocabulary corresponding to the indicated set was excerpted, which allowed for a more precise grouping of the collected vocabulary, and each of the presented groups was supported by examples of the analyzed novel. For example, in the classification of the names of musical instruments, a scientific division has been adopted, consisting in assigning to a group according to the source of sound, and the names of music performers are presented in two basic collections: 1) as an executive body 2) individual musicians. Attention was also paid to an important stylistic function, especially given to instruments destroyed by the fire of war – they constitute a metaphorical reference to human fate.

Keywords

PL

muzyka; instrumenty; muzycy; saksofon; muzyka w literaturze

EN

music; instruments; musicians; saxophone; music in literature

• Publisher: Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
• Journal: Język. Religia. Tożsamość
• Year: 2022
• Issue: 2 A (26)
• Pages: 39-53

Dates

published

2022

Contributors

author

Wojciech Kuska

• Akademia im. Jakuba z Paradyżaw Gorzowie Wielkopolskim

• https://orcid.org/0000000345565163

References

• Biłas-Pleszak E., „Saksofon to świat” – językowy obraz instrumentów w „Traktacie o łuskaniu fasoli” Wiesława Myśliwskiego, „Język Artystyczny” 2017, t. 16.
• Biłas-Pleszak E., Język a muzyka. Lingwistyczne aspekty związków intersemiotycznych, Katowice 2005.
• Boryś W., Kultura muzyczna dawnych Słowian w świetle słownictwa, [w:] idem, Etymologie słowiańskie i polskie. Wybór studiów z okazji 45-lecia pracy naukowej, red. W. Sędzik, Warszawa 2007.
• Czyżak A., Muzyka ocalona, muzyka ocalająca: o „Traktacie o łuskaniu fasoli” Wiesława Myśliwskiego, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2012, nr 1 (15).
• Dąbkowski G., Europejska terminologia muzyczna, Kielce 1997.
• Dąbkowski G., Polska terminologia z zakresu teorii muzyki, Kielce 1991.
• Dąbkowski G., Z zagadnień terminologii muzycznej, Kielce 1994.
• Edukacyjny Magazyn Muzyczny „Scala” 2016, nr 8.
• Jabłońska B., O społecznym charakterze muzyki. Szkic socjologiczny, „Pogranicze. Studia Społeczne” 2018, t. XXXIV.
• Kuć J., Wojtczuk K., Język a muzyka. Ujęcie filologiczne i muzykologiczne, Siedlce 2015.
• Leśniak A., Trudna sztuka gry na saksofonie, czyli Myśliwskiego lekarstwo dla duszy, [w:] Myśl Myśliwskiego, red. J. Olejniczak, Katowice 2018.
• Lewandowski M., Słownictwo muzyczne w socjolekcie punków, „Język, Komunikacja, Informacja” 2006, nr 1.
• Linde S.B., Słownik języka polskiego, t. III, Lwów 1857.
• Muzyka. Encyklopedia PWN, red. S. Żurawski, Warszawa 2007.
• Myśliwski W., W środku jesteśmy baśnią, Kraków 2022.
• Olędzki S., Polskie instrumenty ludowe, Kraków 1978.
• Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny; t. 22, red. H. Zgółkowa, Poznań 1999.
• Przedpełska-Bieniek M., Dźwięk i instrumenty muzyczne. Nauka o instrumentach, Warszawa 2011.
• Wiegandt E., Powieściowe traktaty Wiesława Myśliwskiego, [w:] O twórczości Wiesława Myśliwskiego. W siedemdziesiątą piątą rocznicę urodzin pisarza, t. 2, red. J. Pacławski, Kielce 2007.
• Wiśniewska H., Słownictwo muzyczne w lirykach Wespazjana Kochowskiego, „Przegląd Humanistyczny” 1995, nr 1.
• Żurowski S., W poszukiwaniu definicji „muzyki”, „LingVaria” 2008, nr 1 (5) / III.
• Rewizja klasyfikacji instrumentów muzycznych Hornbostela–Sachsa przez konsorcjum MIMO, przeł. B. Vogel: (https://imit.org.pl/uploads/materials/files/klasyfikacja%20instrument%C3%B3w%20Hornbostel–Sachs.pdf.

Identifiers

Biblioteka Nauki

11543521