Dialog with a Ghost: Modern Nō Plays by Mishima Yukio on the Stages of the Polish Theatre

• Authors: Beata Kubiak Ho-Chi

Title variants

JA

霊魂との会話、ポーランドの劇場における三島由紀夫の近代能楽

Abstracts

JA

20世紀の日本の偉大な作家の一人である三島由紀夫（1925–1970）にとって、中世の能は重要な霊感の源であった。1950年から1962年にかけて、彼は九つの能作品を書き、これらを「近代能楽集」と名付けた。能とは呼ばれるものの、舞台は20世紀であり、登場人物は古典的な作品とは対照的に現代の話し言葉を用い、現代の観客が無理なく理解できるものとなっている。これらの作品は、日本のみならず、海外でも瞬く間に人気を得た。幾つかの作品は英語、ドイツ語、スペイン語、フランス語、そしてポーランド語にも翻訳され、1950年代からはアメリカおよびヨーロッパの舞台で成功を収めた。ポーランドの演出家もこれらの短い劇作品に魅せられ、幾度もポーランドの劇場で上演してきた。既に1965年に、タデウシュ・ウォムニツキは 三島由紀夫の三作品の近代能楽を演出し、それからおよそ30年後、1994年にアンジェイ・ワイダは四作品の舞台化を実現した。若い演出家達は、それによって能に興味を示すようになった。2007年には、アグニェシカ・オルステンとナタリア・ソウティシクの二人の演出家が、三島の能に対する彼女らの解釈を示した。 筆者はこの論文で二つの問題に取り組みたい。第一には、日本の劇作家によって書かれ、西洋とは異なると思われる表現や詩情に満ちた作品が、どのようにポーランドの重鎮とも言える演出家達や若手の関心をひいたのか。第二に、三島由紀夫はどのように中世の能の世界を自身の作品の中に反映させたのか。そしてポーランドの演出家達はこれらの三島作品をどのようにポーランドの文脈の中で発展させていったのかを考察したい。

Keywords

EN

Mishima Yukio; Tadeusz Łomnicki; Andrzej Wajda; Agnieszka Olsten; Natalia Sołtysik; Nō theatre; modern Nō plays; Polish theatre; shingeki

• Publisher: Polskie Stowarzyszenie Badań Japonistycznych
• Journal: Analecta Nipponica
• Year: 2014
• Issue: 4
• Pages: 11-29

Dates

published

2014

Contributors

author

Beata Kubiak Ho-Chi

• Uniwersytet Warszawski: Wydział Orientalistyczny

References

• Bator, Bartosz 2008.12.08. “Czasami jestem naprawdę okropna” [sometimes I’m really awful]. Dziennik nr 286. In: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/63464.html (consulted: 2012.07.12).
• Bryś, Marta 2007.11.10. “Granice szaleństwa, rozmowa z Marzeną Sadochą” [the limits of madness, talking with Marzena Sadocha]. www.g-punkt. In: http://www.e-teatr.pl/en/artykuly/46959.html (consulted: 2012.07.12).
• Konishi Jin’ichi 1975, “Mishima Yukio to koten. Shinjitsu to kyogi no higan” [Yukio Mishima and classics. on the border of truth and falsehood]. In: Mishima Yukio. Nihon bungaku kenkyū shiryō sōsho [Yukio Mishima. The materials for study of Japanese literature]. Tōkyō: Yūseidō. Pp. 191-196. 小西甚一1975。三島由紀夫と古典。真実と虚偽の彼岸。三島由紀夫。日本文学研究資料叢書。東京：有精堂。191-196頁。
• Kopeć, Natalia 2007.02.16. “Nie do pary” [they do not belong together]. www.g-punkt. pl. In: http://www.e-teatr.pl/en/artykuly/35323.html (consulted: 2012.07.10).
• Kościelniak, Marcin 2007.02.20. “Miłosne szarady” [love charades]. Tygodnik Powszechny 8/25.02, 20.02.2007. In: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/35456. html?josso_assertion_id=591BD153680868AE (consulted: 2012. 07.10).
• 2012.07.26a. Interview (unpublished) by Beata Kubiak Ho-Chi with Natalia Sołtysik in Konstancin-Jeziorna.
• Kubiak Ho-Chi, Beata 2004a. Mishima Yukio. Estetyka klasyczna w prozie i dramacie 1941–1960 [Mishima Yukio: classical aesthetics in prose and drama. 1941–1960]. Kraków: Universitas.
• Kubiak Ho-Chi, Beata 1995b, Mishima Yukio.“Wachlarz”, “Szafa”, “Pani Aoi” i “Adamaszkowy bębenek”. Cztery współczesne sztuki Nō Yukio Mishimy w reżyserii Andrzeja Wajdy [„Fan”, „Wardrobe”, „The Lady Aoi” and The Damask Drum. four modern Nō plays by Mishima Yukio, directed by Andrzej Wajda]. „Japonica” No. 4. Pp. 142-144.
• Kyzioł, Aneta 2009.08.12. Na film do teatru [go to the movie in the theatre]. Polityka 34/22.08. In: http://www.e-teatr.pl/en/artykuly/77974.html (consulted: 2012.07.10).
• Matuszewska, Małgorzata 2007.02.08. Uczucie sterem i okrętem [feeling is my rudder and my ship], Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska 33. In: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/34960,druk.html (consulted: 2012.10.07).
• Mishima Yukio 1974a. Aoi no ue [The Lady Aoi]. In: Mishima Yukio zenshū [complete works of Mishima Yukio], vol. 21. Tōkyō: Shinchōsha. Pp.33-53. 三島由紀夫1974a。葵上。三島由紀夫全集21巻。東京：新潮社。33-53頁。
• Mishima Yukio 1975b. Aya no tsuzumi [The Damask Drum]. In: Mishima Yukio zenshū [complete works of Mishima Yukio], vol. 20. Tōkyō: Shinchōsha. Pp. 339-366. 三島由紀夫1975b。綾の鼓。三島由紀夫全集20巻。東京：新潮社。339-366頁。
• Mishima Yukio 1974c. Dōjōji [Dōjō Temple]. In: Mishima Yukio zenshū [complete works of Mishima Yukio], vol. 21. Tōkyō: Shinchōsha. Pp.579-602. 三島由紀夫1974c。道成寺。三島由紀夫全集21巻。東京：新潮社。579-602頁。
• Mishima Yukio 1974d. Genji kuyō [Memorial Service of The Tale of Genji]. In: Mishima Yukio zenshū [complete works of Mishima Yukio], vol. 23. Tōkyō: Shinchōsha. Pp. 7-22. 三島由紀夫1974d。源氏供養。三島由紀夫全集23巻。東京：新潮社。7-22頁。
• Mishima Yukio 1974e. Hanjo [The Waiting Lady with the Fan ]. In: Mishima Yukio zenshū [complete works of Mishima Yukio], vol. 21. Tōkyō: Shinchōsha. Pp. 297-314.
• 三島由紀夫1974e。班女。三島由紀夫全集21巻。東京：新潮社。279-314頁。
• Mishima Yukio 1975f. “Hanjo haiken” [a look at the Waiting Lady with the Fan]. In: Mishima Yukio zenshū [complete works of Yukio Mishima], vol. 25. Tōkyō: Shinchōsha. Pp. 532-537. 三島由紀夫1975f。班女拝見。三島由紀夫全集25巻。東京：新潮社。532-537頁。
• Mishima Yukio 1975g. “Jōen sareru watashi no sakuhin – Aoi no ue to Tada hodo takai mono wa nai” [my works played on scene – The Lady Aoi and Nothing is as Expensive as Gratis]. In: Mishima Yukio zenshū [complete works of Yukio Mishima], vol. 27. Tōkyō: Shinchōsha. Pp. 25-26. 三島由紀夫1975g。上演される私の作品 ―　葵上とこれほど高いものはない。三島由紀夫全集27巻。東京：新潮社。25-26頁。
• Mishima Yukio 1975h. Kantan [The Magic Pillow]. In: Mishima Yukio zenshū [complete works of Mishima Yukio], vol. 20. Tōkyō: Shinchōsha. Pp. 299-338. 三島由紀夫1975h。邯鄲。三島由紀夫全集20巻。東京：新潮社。299-338頁。
• Mishima Yukio 1975i. “Kindai nōgakushū ni tsuite” [on the collection of modern Nō plays]. In: Mishima Yukio Zenshū [complete works of Yukio Mishima], vol. 30. Tōkyō: Shinchōsha. Pp. 209-217. 三島由紀夫1975i。近代能楽集について。三島由紀夫全集30巻。東京：新潮社。209-217頁。
• Mishima Yukio 1976j. “Nō – sono kokoro ni manabu” [learning from Nō]. In: Mishima Yukio zenshū [complete works of Yukio Mishima], vol. 35. Tōkyō: Shinchōsha. Pp. 274-275. 三島由紀夫1976j。能　―　その心に学ぶ。三島由紀夫全集35。東京：新潮社。274-275頁。
• Mishima Yukio 1998k. Pani Aoi [The Lady Aoi], Henryk Lipszyc transl. In: Moi bitelsi. Wybór dramatów japońskich [my beetles: selection of Japanese dramas]. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog. Pp. 15-25.
• Mishima Yukio 1975l. Sotoba Komachi [Komachi at the Stupa]. In: Mishima Yukio zenshū [complete works of Mishima Yukio], vol. 20. Tōkyō: Shinchōsha. Pp. 381-401. 三島由紀夫1975l。卒塔婆小町。三島由紀夫全集20巻。東京：新潮社。381-401頁。
• Mishima Yukio 1975m. Yoroboshi [The Begging Monk]. In: Mishima Yukio zenshū [complete works of Mishima Yukio], vol. 22. Tōkyō: Shinchōsha. Pp. 365-388. 三島由紀夫1975m。弱法師。三島由紀夫全集22巻。東京：新潮社。365-388頁。
• Mishima Yukio 1975n. Yuya [Yuya]. In: Mishima Yukio zenshū [complete works of Mishima Yukio], vol. 22. Tōkyō: Shinchōsha. Pp. 161-180. 三島由紀夫1975n。熊野。三島由紀夫全集22巻。東京：新潮社。161-180頁。
• Mościcki, Tomasz 2008.01.07. “Oszczędne przedstawienie o morderczych namiętnościach” [frugal spectacle of murderous passions], Dziennik nr 5. In: http://www.e-teatr.pl/pl/ artykuly/49528.html (consulted: 2012.07.12).
• Przewoska, Halina 1965.04.04, “Koncert Ireny Eichlerówny”[Irena Eichlerówna koncert]. Stolica. In: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/122600.html (consulted: 2012.07.10).
• Sołtysik, Natalia 2012.07.26a. Interview (unpublished) by Beata Kubiak Ho-Chi with Natalia Sołtysik in Konstancin-Jeziorna.
• Sołtysik, Natalia 2012b. “Peruka Mishimy – szkice z pracy nad przedstawieniem Szafa według jednoaktówek Mishimy Yukio” (Mishima’s wig: sketches of working on the performance of The Wardrobe, a compilation piece based on the oneact plays of Mishima Yukio). In: Beata Kubiak Ho-Chi (ed.). Japonia w Polsce. W 90. rocznicę nawiązania stosunków oficjalnych między Polską i Japonią (Japan in Poland. Celebrating the 90th anniversary of the commencement of official relations between Poland and Japan). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Pp. 191-196.
• Strzemińska, Irena 1965.03.05. “Sztuki japońskie – rozmowa z Tadeuszem Łomnickim” [Japanese plays: conversation with Tadeusz Łomnicki]. Trybuna Ludu. In: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/66529.html?josso_assertion_id=CC8655193EEFBB32 (consulted: 2012.07.05).
• Wolska, Joanna 1995. “Cztery współczesne sztuki Nō Mishimy Yukio” [four modern Nō plays of Mishima Yukio]. Japonica 4. Pp. 144-145.
• Zagórski, Jerzy 1965.03.11. “Eichlerówna gra współczesną Japonkę” [Eichlerówna plays a contemporary Japanese woman]. Kurier Polski. In: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/66721.html (consulted: 2012.07.03).

Identifiers

Biblioteka Nauki

1810610