Adaptive and Maladaptive Pathways of Self-Development: Mental Health and Interactions Among Personality Systems

• Authors: Julius Kuhl
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Prekursorzy rozwojowej koncepcji „w pełni funkcjonującej osoby” (Rogers) nie przykładali zbyt wiele systematycznej uwagi ani do psychologicznych badań, ani do teorii osobowości i jej rozwoju. Podobnie warunki rozwojowe dla nieadaptacyjnego funkcjonowania osobowości i kształtowania symptomów psychologicznych nie były pierwotnym celem badań w psychologii klinicznej w ostatnich dekadach. Na podstawie teorii osobowości, która precyzuje funkcjonalną konstrukcję osobowości (tzn. teorii interakcji systemów osobowości: teorii PSI), zostały opisane drogi rozwoju, które sprzyjają skutecznemu bądź wadliwemu rozwojowi zintegrowanego selfu, co odgrywa główną rolę w teorii PSI. Adaptacyjne, rozwojowe ścieżki zostały opisane w kategoriach warunków rozwojowych, sprzyjających zdolności do inicjowania nieatrakcyjnych instrumentalnych aktywności (kontrola działania) i integracji przykrych doświadczeń w stale wzrastającą podstawę wiedzy osobistej (rozwój selfu). Nieadaptacyjne ścieżki zostały przedstawione poprzez opis warunków rozwojowych dwóch głównych form zaburzeń psychicznych: symptomów związanych z osłabieniem kontroli działania (tzn. zwlekania [z działaniem], zaburzeń łaknienia, depresji), a także symptomów związanych z osłabieniem samorozwoju (tzn. sztywności, niepowodzeń w uczeniu się na własnych błędach, objawów psychosomatycznych). Każda teoria osobowości powinna umożliwiać wyjaśnienie adaptacyjnych i nieadaptacyjnych form rozwoju osobowości. Ta kwestia nie należy jednak do podstawowych celów przedsięwzięć badawczych podejmowanych w dziedzinie osobowości, rozwoju czy psychologii klinicznej. Natomiast konkurencyjne hipotezy są wyprowadzane z globalnych konstruktów takich jak własna skuteczność, myślenie irracjonalne, obniżona samoocena itp. Typowe pytania wyłaniające się z tego podejścia, dotyczącego tych globalnych konstruktów, to np.: Czy mężczyzna, który ma problemy w inicjowaniu prostych czynności w domu (pomimo swej sprawności działania w pracy), cierpi z powodu osłabionej własnej skuteczności, obniżonej samooceny, czy po prostu ma szowinistyczną postawę wobec swej żony? Globalne konstrukty są także oferowane przez dwie główne szkoły myślenia w psychologii, np.: Czy z psychoanalitycznego punktu widzenia kobiece przejadanie się może być spowodowane przez „oralną regresję”, która dyktuje jej zachowanie, aby jeść tak impulsywnie, jak oralne potrzeby kierują dziecięcymi emocjami podczas oralnego stadium rozwoju? W przeciwieństwie do tego behawiorystyczna teoria uczenia się mogłaby odnosić te i inne symptomy, jak zaburzenia snu, osłabienie funkcji immunologicznej, zależny od stresu ból, taki jak ból głowy, bóle pleców, do nabycia myślenia irracjonalnego lub nieadaptacyjnych zachowań, które mogą być leczone przez nagradzające, bardziej adekwatne zachowania.

EN

The developmental precursors of the “fully functioning person” (Rogers) have not received much systematic attention neither in psychological research nor in theories of personality and its development. Likewise, the developmental conditions for maladaptive personality functioning and the formation of psychological symptoms have not been the primary target of research in clinical psychology during the past decades (Castonguay, 2011). On the basis of a theory of personality that specifies a functional architecture of personality (i.e., personality systems interactions theory: PSI theory) developmental pathways are described that promote successful or impaired development of the integrated self which plays a pivotal role in PSI theory. Adaptive developmental pathways are described in terms of the developmental conditions promoting the ability to initiate unattractive instrumental activities (action control) and the integration of self-alien and painful experiences into an ever growing personal knowledge base (self-development). Maladaptive pathways are proposed to describe the developmental conditions for two major forms of psychological disorders: symptoms related to impaired action control (e.g., procrastination, eating disorders, depression) and symptoms related to impaired self-growth (e.g., rigidity, failure to learn from mistakes, psychosomatic symptoms). Any theory of personality should be able to explain adaptive and maladaptive forms of personality development. However, this issue does not belong to the prime targets of research efforts made in personality, developmental, or clinical psychology. Instead, competing hypotheses are derived from global constructs such as self-efficacy, irrational thinking, poor self-esteem and the like. Typical questions arising from this globalconstruct approach are: Does a man who has problems initiating simple activities at home (despite his efficient performance at his work) suffer from impaired self-efficacy, poor selfesteem, or does he simply have chauvinistic attitudes against his wife? Global constructs are also offered by the two major schools of thinking in psychology: From a psychoanalytic point of view, a woman’s overeating may be caused by an “oral regression” which dictates her behavior to eat as impulsively as oral needs drive baby’s feelings during the oral stage of development? In contrast, behavioristic learning theory would attribute those and other symptoms such as disturbed sleep, impaired immune function and stress-dependent pain like headache or backpain to the acquisition of irrational thinking or maladaptive behaviors that can be remedied by rewarding more appropriate behaviors.

Keywords

PL

depresja; funkcjonowanie osobowościowe; psychopatologia rozwoju; regulacja afektywna; rozwój selfu; samoregulacja; symptomy psychosomatyczne; zaburzenia łaknienia; zdrowie psychiczne; zwlekanie

EN

affect regulation; depression; developmental psychopathology; eating disorders; mental health; personality functioning; procrastination; psychosomatic symptoms; self-development; self-regulation

• Publisher: Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Psychologia Rozwojowa
• Year: 2011
• Volume: 16
• Issue: 4
• Pages: 9-31

Dates

published

2011

online

2011-09-04

Contributors

author

Julius Kuhl

Identifiers

DOI

10.4467/20843879PR.11.021.0194