Dobrowolność w badaniach psychologicznych

• Authors: Marian Zdzisław Stepulak

Title variants

EN

Voluntariness in psychological research

Abstracts

EN

A specific problem in the work of a psychologist is caring for the voluntary participation of patients and clients in research. The first part of the article presents and scientifically analyzed the term "voluntary". The concept in opposition to voluntariness is arbitrariness. An arbitrary person is characterized by an optional attitude. Voluntariness, in turn, is an attitude of active participation in one's own life and the surrounding reality. The second part of the article deals with the issue of voluntariness in psychological research. The psychologist must obtain an informed and voluntary decision by the patient regarding his or her participation in the research. The examined person has the right to withdraw from the research at any time. People addicted to alcohol and drugs constitute a specific research group. In the third part of the article, attention was paid to voluntary research of students and children. A special place and significance is played by voluntary activity in research conducted by an academic psychologist on their own students. Voluntariness in children involves not only the cognitive but also the emotional sphere. Therefore, the psychologist must first obtain the child's parents' written consent to participate in the research.

Keywords

EN

psychological research; voluntary; children and students in research; ethics of psychological research; lawlessness

• Publisher: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie
• Journal: Scientific Bulletin of Chełm - Section of Pedagogy
• Year: 2022
• Issue: 1
• Pages: 39-51

Dates

published

2022

Contributors

author

Marian Zdzisław Stepulak

• The Mazovian Academy in Płock (Poland)

• https://orcid.org/0000000251449217

References

• American Psychological Association. (2010). Ethical Principles of Psychologist and Code of Conduct, www.apa.org/ethics/code/index.aspx., (access: 20.01.2022).
• Bednarek D. (2016). Zawód psychologa. Regulacje prawne i etyka zawodowa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Brzezińska A.I., Toeplitz Z. (ed.), (2007). Problemy etyczne w badaniach I interwencji psychologicznej wobec dzieci i młodzieży, Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.
• Brzeziński J. (1994). Testy psychologiczne i ich użytkownicy – analiza kontekstu etycznego. In: J. Brzeziński, W. Poznaniak (ed.), Etyczne problemy działalności badawczej i praktycznej psychologów. (p. 83-101). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
• Czerederecka A. (ed.) (2016). Standardy opiniowania psychologicznego w sprawach rodzinnych i opiekuńczych. Kraków: Wydawnictwo IES.
• Gawęda U. (2002). Wprowadzenie w błąd w badaniach psychologicznych a etyka kontaktu osobowego. In: M.Z. Stepulak (ed.), Dylematy etyczno-zawodowe psychologa. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Huss M.T. (2013). Forensis psychology. Research, clinical practice and applications. New York: Wiley.
• Klimowicz E. (1994). Dobrowolność. In: S. Jedynak (ed.), Mały słownik etyczny. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.
• Klinkosz W. (2002). Specyfika relacji terapeutycznej: psycholog – klient. In: M.Z. Stepulak (ed.), Dylematy etyczno-zawodowe psychologa. (p. 185-192). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Komitet Etyki w Nauce przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk (1994). Dobre obyczaje w nauce. Zbiór zasad i wytycznych. Warszawa.
• Lelonek-Kuleta B. (2013). Ucieczka od życia czy sposób na życie? Zachowania nałogowe jako sposób radzenia sobie ze współczesną rzeczywistością. In: Z.B. Gaś (ed.), Człowiek na rozdrożu. Zrozumieć, aby pomóc. Lublin: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie.
• Łosiak W. (2012). Psychologia emocji. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Łośgraf.
• Łuków P. (2005). Granice zgody: autonomia zasad i dobro pacjenta. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Maisto S.A., Krenek M. (2014). Historia używania i aktualne używanie substancji psychoaktywnych. In: P.M. Miller (ed.), Terapia uzależnień. Metody oparte na dowodach naukowych. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Margasiński A. (2011). Rodzina alkoholowa z uzależnionym w leczeniu. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Mariański J. (2006). Socjologia moralności. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Maryniak A., Święcicka M.(ed.), (2006). Problemy tożsamości i etyki zawodowej dziecięcego psychologa klinicznego, Warszawa: Wydawnictwo Emu, PTP..
• Nazar R., Popławski R. (1995). Etyka nauczyciela akademickiego. In: K. Kaszyński, I. Żuk – Łapińska (ed.), Etyka zawodu nauczyciela. Nauczanie etyki. Zielona Góra: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Paluchowski W.J. (2007). Diagnoza psychologiczna. Proces-narzędzia-standardy. Warszawa: WAiP.
• Polskie Towarzystwo Psychologiczne. (1992). Kodeks Etyczno-Zawodowy Psychologa, Warszawa.
• Poznaniak W. (1994). Podmiotowe i przedmiotowe aspekty pomagania psychologicznego. In: J. Brzeziński, W. Poznaniak (ed.), Etyczne problemy działalności badawczej i praktycznej psychologów. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
• Stepulak M.Z. (2007). Psycholog jako zawód zaufania społecznego. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Stepulak M.Z. (2014). Tajemnica zawodowa psychologa. Lublin: Innovatio Press Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji.
• Stepulak M.Z. (2015). Uzależnieni i bezrobotni. Siedlce: Wydawnictwo Diecezji Siedleckiej Unitas.
• Stepulak M.Z. (2020). Leksykon etyki zawodu psychologa. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Toeplitz-Winiewska M. (2017). Udzielanie pomocy psychologicznej. In: J. Brzeziński, B. Chyrowicz, Z. Toeplitz, M. Toeplitz-Winiewska (ed.), Etyka zawodu psychologa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Zarzycki S. (2008). Rozwój życia duchowego i afektywność, Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Strona Internetowa:
• https://www.terapiadbt.pl/dobrowolnosc-vs-samowolnosc-czyli-co-robic-gdy-przesadzamy-z-odpuszczaniem-lub-nadmierna-kontrola/, (access: 20.01.2022).

Identifiers

Biblioteka Nauki

2166270