Geneza społeczeństwa w myśli Bernarda Mandeville’a

• Authors: Agnieszka Droś

Title variants

EN

The Genesis of Society in the Thought of Bernard Mandeville

Abstracts

EN

The article presents the paradox of private vices and public benefits of Bernard Mandeville on the example of his views on the genesis of society, based mainly on the second volume of Fable of the Bees and The Origin of Honor and the Usefulness of Christianity in War. The evolutionary process of the development of society presented in the text differs from the views presented by the author in the first volume of The Fable, because it emphasizes the long-term and spontaneous nature of the progress made by people with unremarkable minds. In his deliberations, Mandeville remains on the key topic of human nature and the importance of human vices in the proper functioning of social groups. He continues the deliberations started in the first volume of Fable about who man really is. The theme of the emergence of society fits in with the declared goal of making people understand themselves better.

PL

W artykule przedstawiono sformułowany przez Bernarda Mandeville’a paradoks prywatnych przywar i korzyści publicznych, korzystając z jego poglądów na genezę społeczeństwa głównie na podstawie drugiego tomu Bajki o pszczołach i The Origin of Honour and the Usefulness of Christianity in War. Ewolucyjny proces rozwoju społeczeństwa ukazany w tekście różni się od poglądów prezentowanych przez autora w pierwszym tomie Bajki, kładzie bowiem nacisk na długotrwały i spontaniczny charakter postępu dokonanego przez ludzi o niewybitnych umysłach. W swoich rozważaniach Mandeville pozostaje przy kluczowym dla siebie temacie natury ludzkiej i istotności ludzkich przywar w poprawnym funkcjonowaniu grup społecznych. Kontynuuje dywagacje rozpoczęte w pierwszym tomie Bajki nad tym, kim człowiek w rzeczywistości jest. Temat powstania społeczeństwa wpisuje się w deklarowany przez niego cel, jakim jest sprawienie by ludzie lepiej rozumieli samych siebie.

Keywords

PL

Bernard Mandeville; Oświecenie angielskie; geneza społeczeństwa; powstanie języka; historia spekulatywna; natura ludzka; Bajka o pszczołach

EN

Bernard Mandeville; English Enlightenment; the genesis of society; the origin of language; conjectural history; human nature; The Fable of the Bees

• Publisher: Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
• Journal: Filozoficzne Aspekty Genezy
• Year: 2019-2020
• Issue: 16-17
• Pages: 135-154

Dates

published

2019-2020

Contributors

author

Agnieszka Droś

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• ALTER Stephen G., „Okręt Mandeville’a. Rola teistycznej idei projektu i inspiracje filozoficzne w Darwinowskiej wizji doboru naturalnego”, przeł. Grzegorz Malec, Filozoficzne Aspekty Gene¬zy 2019/2020, t. 16/17, s. 83-118, https://doi.org/10.53763/fag.2019-2020.16-17.7 [29.06.2020].
• BRAGA Joaquim, „Hypothetical Thought Mandeville’s Deconstructive Genealogy of Sociability”, I castelli di Yale online 2016, vol. 4, no. 2, s. 145-159, https://tiny.pl/95s9k [29.06.2020].
• HOBBES Tomasz, Lewiatan, przeł. Czesław Znamierowski, Biblioteka Klasyków Filozofii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1954.
• HÖPFL H.M., „From Savage to Scotsman: Conjectural History in the Scottish Enlightenment”, Journal of British Studies 1978, vol. 17, no. 2, s. 19-40.
• HORNE Thomas A., „Envy and Commercial Society: Mandeville and Smith on «Private Vices, Public Benefits»”, Political Theory 1981, vol. 9, no. 4, s. 551-569.
• JONES Tom, „Theories of Language in the Eighteenth Century”, https://tiny.pl/95s93 [29.06. 2020].
• KAYE Frederick B., „Introduction”, w: MANDEVILLE, The Fable of the Bees…, vol. I, s. CXLIIl-CXLIV, https://tiny.pl/95s9z [29.06.2020].
• KAYE Frederick B., „Mandeville on the Origin of Language”, Modern Language Notes 1924, vol. 38, no. 3, s. 136-142.
• KNOTT Martin O., „Mandeville on Governability”, The Journal of Scottish Philosophy 2014, vol. 12, no. 1, s. 19-49.
• LOVEJOY Arthur O., Reflections on Human Nature, Johns Hopkins University Press, Baltimore 1961.
• MANDEVILLE Bernard, A Treatise of the Hypochondriack and Hysterick Diseases (1730), ed. Sylvie Kleiman-Lafon, Springer, Cham 2017.
• MANDEVILLE Bernard, An Enquiry Into the Origin of Honour and the Usefulness of Christianity in War, London 2015.
• MANDEVILLE Bernard, Bajka o pszczołach, przeł. Agnieszka Glinczanka, Państwowe Wydawnic¬two Naukowe, Kraków 1957.
• MANDEVILLE Bernard, Skromna obrona domów publicznych, przeł. Marian Skrzypek, Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego, Warszawa 2016.
• MANDEVILLE Bernard, The Fable of the Bees, vol. I, Clarendon Press, Oxford 1988.
• MANDEVILLE Bernard, The Fable of the Bees, vol. II, Clarendon Press, Oxford 1988, https:// tiny.pl/95swh [29.06.2020].
• OSSOWSKA Maria, Motywy postępowania. Z zagadnień psychologii moralności, Książka i Wie¬dza, Warszawa 1958.
• PALMERI Frank, „Bernard de Mandeville and the Shaping of Conjectural History”, w: PIRES and BRAGA (eds.), Bernard de Mandeville’s Tropology of Paradoxes…, s. 15-24.
• PAXMAN David, „Language Theory and National Character in the Eighteenth Century”, s. 28-38, https://tiny.pl/95swm [29.06.2020].
• PIRES Edmundo B. and BRAGA Joaquim (eds.), Bernard de Mandeville’s Tropology of Para¬doxes: Morals, Politics, Economics, and Therapy, Springer, Cham 2015.
• PRENDERGAST Renee, „Accumulation of Knowledge and Accumulation of Capital in Early «Theo¬ries» of Growth and Development”, Cambridge Journal of Economics 2010, vol. 34, no. 3, s. 413-431.
• PRENDERGAST Renee, „Knowledge, Innovation and Emulation in the Evolutionary Thought of Bernard Mandeville”, Cambridge Journal of Economics 2014, vol. 38, no. 1, s. 87-107.
• PRIMER Irwin (ed.), Mandeville Studies - New Explorations in the Art and Thought of Dr. Bernard Mandeville (1670-1733), Springer, Haga 1975.
• ROGOWSKA Beata, „300 lat po wielkim skandalu. Wkład Bajki o pszczołach B. Mandeville’a do ekonomii”, Kwartalnik Historii Myśli Ekonomicznej 2014, nr 1, s. 85-112.
• ROUSSEAU George S., „Mandeville and Europe: Medicine and Philosophy”, w: Irwin PRIMER (ed.), Mandeville Studies…, s. 11-21. ROGOWSKA Beata, „300 lat po wielkim skandalu. Wkład Bajki o pszczołach B. Mandeville’a do ekonomii”, Kwartalnik Historii Myśli Ekonomicznej 2014, nr 1, s. 85-112.
• SCHREYER Rüdiger, „Condillac, Mandeville, and the Origin of Language”, Historiographia Linguistica 1978, vol. 5, no. 1-2, s. 15-43.
• SCHREYER Rüdiger, „The Origin of Language: A Scientific Approach to the Study of Man”, Topoi 1985, vol. 4, no. 2, s. 181-186, https://tiny.pl/911p8 [29.06.2020].
• SIMONAZZI Mauro, „Atheism, Religion and Society in Mandeville’s Thought”, w: PIRES and BRAGA (eds.), Bernard de Mandeville’s Tropology of Paradoxes…, s. 221-242.
• SIMONAZZI Mauro, „Bernard Mandeville on hypochondria and Self-Liking”, Erasmus Journal for Philosophy and Economics 2016, vol. 9, no. 1, s. 62-81.
• TOLONEN Mikko, „The Gothic Origin of Modern Civility: Mandeville and the Scots on Courage”, s. 1-16, https://tiny.pl/95s9n [29.06.2020].
• WINCH Donald, „Mandeville, Rousseau, and the Paradox in Favour of Luxury”, w: WINCH, Secret Concatenations…, s. 1-20, https://tiny.pl/911pl [15.08.2020].
• WINCH Donald, Secret Concatenations: Mandeville to Malthus, Oxford 1995.
• YURAN Noam, „A Moralistic Failure: Mandeville and the Obscene Origin of Economic Thought”, Social Research 2016, vol. 83, no. 3, s. 573-595.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2082430