Szkoła Juliusza Nowaka-Dłużewskiego. Powinowactwa historycznoliterackie

• Authors: Wojciech J. Podgórski

Title variants

EN

Juliusz Nowak-Dłużewski's School. Historical-Literary Connections

Abstracts

EN

Juliusz Nowak-Dłużewski (31.03.1893, Goszcza – 19.04.1972, Warszawa), a literary scholar and historian, a teacher in secondary schools in Kielce and Warszawa. He did Polish Studies and his PhD in 1932 at the Jagiellonian University in the care of his promoter, Professor Ignacy Chrzanowski. During World War II he lectured at Kielce branch of Polish Studies of University of Western Lands. After the war he habilitated in Toruń on the basis of his monograph dedicated to priest Stanisław Konarski, afterwards, he took a job as a substitute for a Professor at Catholic University of Lublin and as an associate professor at University of Warsaw. His teaching and pedagogic service bore fruit in 1938 in the form of the Gold Cross of Merits. Post-war frameworks of reconstruction and the effort of the preservation from destruction of post-courtly collections from the position of the director of the National Museum in Kielce resulted in the Order of Polonia Restituta (1963). Finally, Nowak-Dłużewski’s research and development works met with recognition from the jury of the Włodzimierz Pietrzak Literary Award two times (1964, 1967). The memoir dedicated to Professor J. Nowak-Dłużewski develops from his student’s conviction about the perfection of his didactic and educational mission performed by him with devotion during the difficult times when Communism was on the rampage. We experienced Professor’s special care and foresight in the last decade of his life (1962-1972), when he resolved to “remake us into angels” by destining us for creative work in conditions close to monastic closure – in the team of a PhD seminary. A doubtless protagonist of the given text is our Master, Professor Juliusz Nowak-Dłużewski. For this reason, the references include only articles and utterances of particular people with the intention of underlining our interpersonal master-pupils bond. To my mind, this aspect appears to excuse the author in the eyes of Colleagues as well as Readers.

PL

Juliusz Nowak-Dłużewski (31 III 1893 - 19 IV 1972), historyk literatury, absolwent filologii polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, uczeń i doktorant prof. Ignacego Chrzanowskiego, nauczyciel Gimnazjum Jana Zamoyskiego w Warszawie, a podczas II wojny światowej organizator i wykładowca filii kieleckiej Tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich – po pięknych zasługach w powojennym ratowaniu bibliotek dworskich i dzieł sztuki współtworzył Muzeum Świętokrzyskie i Bibliotekę Wojewódzką w Kielcach. W 1951 r. habilitował się u prof. Konrada Górskiego w Toruniu, obejmując stanowisko zastępcy profesora KUL, a następnie od roku akad. 1956/57 – profesora nadzwyczajnego Uniwersytetu Warszawskiego. W stolicy witali go bardzo serdecznie dawni jego uczniowie. „Kochał bardzo młodzież i dobrze ją rozumiał” – napisze potem z oddali emigracyjnej prof. Wiesław Strzałkowski, żołnierz PSZ na Zachodzie, lecz przede wszystkim poeta, z nabożeństwem dedykujący Profesorowi własne wiersze. W 1962 roku, gdy Nowak-Dłużewski, powołując seminarium doktoranckie, podjął „świętą wojnę” z ostracyzmem komunistycznym, garnęli się doń przybysze z całego kraju. Gdyby nie przyjął pomocy Instytutu Wydawniczego „PAX” ze strony przedwojennych uczniów, byłby jako badacz narażony na intelektualny niebyt. Dwukrotnie wzmocniły go Nagrody im. Włodzimierza Pietrzaka (1964, 1967). Czytelnikom dał się poznać odkrywczym opus vitae, 6-tomową syntezą „Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce” (1963-1980). Wychował grono doktorów, ucząc ich wiary i nadziei, a także odporności na ciśnienie obcej ideologii. O tych niełatwych latach – i o wspólnym zwycięstwie – pisze jeden z nich.

Keywords

EN

Nowak-Dłużewski Juliusz; history of Polish literature; university didactics

PL

Nowak-Dłużewski Juliusz; historia literatury polskiej; dydaktyka szkoły wyższej

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Tematy i Konteksty
• Year: 2013
• Volume: 8
• Issue: 3
• Pages: 363-374

Dates

published

2013

Contributors

author

Wojciech J. Podgórski

• Uniwersytet Warszawski

Identifiers

Biblioteka Nauki

27311210