Natural Resources as an Example of Common-pool Resources. Conflicts Over Access to Common Goods and Their Importance for the Local and Regional Development

• Authors: Łukasz Piotr Wołyniec
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł traktuje zasoby przyrodnicze jako przykład dóbr typu CPR (common-pool resources). Omawiane są one w kontekście konfliktów o dostęp do zasobów na obszarach o szczególnych walorach przyrodniczych. Jeden z konfliktów sprowadza się potwierdzenia ważności służebności nadanych polskim chłopom przez rosyjskiego cara w XIX wieku. Ich potomkowie domagają się prawa do bezpłatnego połowu ryb w jeziorach. Drugi przykład konfliktu odnosi się do Puszczy Białowieskiej i rządowych propozycji powiększenia Biało­wieskiego Parku Narodowego. Zaobserwowane konflikty przypominają szeroko omawiane w literaturze dylematy CPR. Ich rozwiązanie będzie miało istotne znaczenie z punktu widzenia zapewnienia tym obszarom możliwości rozwoju.

EN

The article treats natural resources as an example of common-pool resources, which arediscussed in the context of conflicts over access to the resources located in areas of natural value. One of these conflicts comes down to confirmation of the validity of easements given toPolish peasants by the Russian Tsar in the 19th century. Their descendants demand the free access to fisheries in lakes. Another example of such conflict is related to the Białowiez ̇a Forrest and government proposals to enlarge the area of Białowiez ̇a National Park. Observed conflicts resemble CPR dilemmas widely discussed in the literature. The solution will be important toprovide opportunities for development in these areas.

Keywords

PL

zasoby przyrodnicze; zasoby wspólnej puli; konflikty; służebności

EN

natural resources; common-pool resources; conflicts; easements

• Publisher: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Instytut Socjologii
• Journal: Konteksty Społeczne
• Year: 2013
• Volume: 1
• Issue: 2

Dates

published

2013

online

2020-11-14

Contributors

author

Łukasz Piotr Wołyniec

References

• Ambrosiewicz, Maciej. 2002. Wigierskie serwituty, "Wigry" Kwartalnik Wigierskiego Parku Narodowego, nr 1 /2002, <http://www.wigry.win.pl/kwartalnik/nr5_serwituty.htm> dostęp 31 sierpnia 2012. CBOS, komunikat z badań. BS/155/2012.
• Chmielewski, Piotr. 2011. Homo agens. Instytucjonalizm naukach społecznych. Warszawa: Wydawnictwo POLTEXT.
• Hardin. Garret. 1968, The Tragedy of the Commons, "Science" nr 162, s. 1243-1248.
• Kamiński, Marek. 1992. Dylematy społeczne w ujęciu Elinor Osirom, "Kultura i Społeczeństwo”, nr 2/1992, s. 131-136.
• Kochanowicz, Joanna. i Pańków, Izabela. 1999, Gospodarowanie wspólnymi zasobami w sytuacji niedookreślenia reguł. Przypadek pracowniczych ogródków działkowych, "Studia Socjologiczne" nr 3/1999, s. 115-144.
• Kolasa-Nowak, Agnieszka. 2010. Zmiana systemowa w Polsce w interpretacjach socjologicznych. Lublin: Wydaw­nictwo UMCS.
• Kubaszewski. Tomasz. 2012. Rolnicy chcą łowić za darmo. "Gazeta Współczesna", 17 sierpnia 2012, <http://www.wspolczesna.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20120817/REG10/120819732>, dostęp 31 sierpnia
• 2012.
• Kubaszewski. Tomasz. 2012. Chcą łowić ryby na podstawie ... carskiego przywileju. Sąd przyznał im rację. "Ga­zeta Współczesna", 4 maja 2012, <http://www.wspolczesna.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20120504/REG10/120509900>, dostęp 31 sierpnia 2012.
• Mlicki, Marek. 1992. Konflikty społeczne. Pułapki i dylematy działań zbiorowych. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Niklewicz, Konrad. i Medek, Jakub. 2009. W Białowieskim Parku Narodowym - 100 mln zł za poszerzenie, "Gazeta Wyborcza", 10 grudnia 2009, <http://wyborcza.pl/2029020,75248,7134172.html>, dostęp 2 listopada 2012.
• Ostrom, Elinor., Cardner, Roy. i Walker, James. 1994. Rules, Games and Common-Pool Resources. University of Michigan Press.
• Ostrom, Elinor. 2008. Governing the commons. The evolution of institutions for collective action. New Your: Cambridge University Press.
• Ostrom, Vincent. 1994. Federalizm amerykański. Tworzenie społeczeństwa samorządnego. Olsztyn, Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
• Rybich, Zygmunt. (red.), 1980,Mała encyklopedia prawa, Warszawa: Wydawnictwo PWN. Warszawa:
• Sadowski, Andrzej. 2008. Zbiorowości lokalne w warunkach zrównoważonego rozwoju, W: J. Kurczewska (red.), Oblicza lokalności. Ku nowym formom życia lokalnego, Warszawa: Wydawnictwo IPiS PAN, ss. 89-103.
• Stanowisko wójtów i burmistrzów oraz zarządu powiatu hajnowskiego w sprawie propozycji Ministerstwa Środowiska dot. poszerzenia Białowieskiego Parku Narodowego, <http://www.dubicze-cerkiewne.pl/puszcza . pdf> dostęp 31 sierpnia 2012.
• Świętochowska, Małgorzata. 2002. Haczyk na rybaka. "Polityka", nr 48/2002, s. 86-87.