Concept of Narrative Identity in Sociological Research of Religion and Morality

• Authors: Remigiusz Szauer
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, na ile w badaniach socjologicznych nad religijnością możliwe jest zastosowanie jako koncepcji teoretycznej, szczególnie dla badań jakościowych, koncepcji narracyjnej Charlesa Taylora. Badając jakikolwiek obszar życia społecznego, potrzebny jest kontekst teoretyczny, w którym zjawisko zostanie opisane poprzez adekwatne pojęcia i kategorie. W socjologii religii szczególnie przydatne dziś są koncepcje m.in. T. Luckmanna, P. Bergera, R. Starka czy Ch. Glocka. Wkład koncepcji Taylora do badań nad religijnością jest cenny z tego względu, że pozwala dodatkowo odkrywać nie tylko przejawy religijności w narracji człowieka, ale ukazywać związek religijności z tożsamością. Opracowanie podzielone jest na trzy części. W pierwszej z nich omówiona jest koncepcja Taylora od strony ogólnego spojrzenia, a następnie od strony poszczególnych pojęć kluczowych. Następnie zaproponowano sposób zastosowania badawczego koncepcji Taylora, wykorzystanych przez autora niniejszego artykułu do analizy narracyjnej konkretnych przykładów indywidualnych narracji.

EN

The article is an attempt to answer the question in what way Charles Taylor’s concept of narrative identity can be applied in sociological qualitative research on religiosity to reveal the relationship of religiosity to self-identity. A sense of self-identity is connected with solutions to multiple problems, e.g. an answer to the fundamental question: who am I? According to the author of Sources of the Self, people used to discover their identity through listening to stories about history and the past. Religious narration is one of the most important aspects of human narration. Taking into consideration various levels of a religious story, i.e. ritual narration or spiritual experience narration, the researcher may examine understanding and reasons for approval or rejection of a given religious narration. These explorations by means of the biographic-narrative-interpretative method may lead to a discovery of how religious narration influences self-identity. The article is divided into three parts. The first part discusses Taylor’s theory from the general perspective and the second part examines its particular key concepts. Finally the author indicates how to apply Taylor’s theory in the analysis of the individual narratives.

Keywords

PL

tożsamość; narracja; religijność; metoda biograficzno-narracyjna

EN

self-identity; narration; religiousness; biographic-narrative method

• Publisher: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Instytut Socjologii
• Journal: Konteksty Społeczne
• Year: 2015
• Volume: 3
• Issue: 1

Dates

published

2015

online

2020-11-19

Contributors

author

Remigiusz Szauer

References

• Arek. (2006, 14 sierpień). Pobrane z: http://www.apostazja.info/index.php/component/content/article?id=166:arek
• Baniak, J. (2010). Między ateizmem a pozorną religijnością. Polscy katolicy niewierzący lecz praktykujący religijnie. Studium socjologiczne. W: M. Libiszowska-Żółtkowska, S. Grotowska (red.), Religijność i duchowość – dawne i nowe formy (s. 184-205). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Berger P., Luckmann T. (2010). Społeczne tworzenie rzeczywistości. Traktat z socjologii wiedzy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Katechizm Kościoła Katolickiego. (1994). Poznań: Wydawnictwo Pallottinum.
• Konecki, K. (2013). Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Leszczyński, R. (2011, 21 luty). Apostazja R. Leszczyńskiego: druga wizyta na plebanii. Pobrane z: http://apostazja.info/index.php/teksty/19-swiadectwa/320-leszczynski2
• Lewandowska, W. J. (2013, 20 październik). Dlaczego młodzi przestają chodzić do kościoła? „Bo to same nudy”. Pobrane z: http://natemat.pl/78625,nie-chodzimy-do-kosciola-bo-jest-w-nim-nudno
• Lorenz, C. (1998). Can histories be true? Narrativism, positivism and “metaphoricalturn”. History and Theory, (37), 309-328.
• Mariański, J. (2010). Religia w społeczeństwie ponowoczesnym. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Merton, R. (1968/2002). Teoria socjologiczna i struktura społeczna (E. Morawska, J.Wertenstein-Żuławski, tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Mrozowicki, A., Li-Chuan, L. (2012). Biograficzno-narracyjna metoda interpretacyjna BNIM. W: K. Konecki, P. Chomczyński (red.), Słownik socjologii jakościowej (s. 43-45). Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• nastolatek. (2010, 12 sierpień). Wierzę w ciała zmartwychwstanie [Komentarz na forum internetowym]. Pobrane z: http://forum.wiara.pl/viewtopic.php?f=46&t=25876.
• Petrażycki, L. (1985). O nauce, prawie i moralności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Piwowarski, W. (1977). Religijność miejska w rejonie uprzemysłowionym. Studium socjologiczne. Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
• Rosner, K. (2003). Narracja, tożsamość i czas. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
• Snaevarr, S. (2007). Don Quixsote and the narrative self. Philosophy Now, (60), March/April, 7-8.
• Stark, R. Glock, Ch. Y. (2007). Wymiary zaangażowania religijnego. W: W. Piwowarski (wybór i wprowadzenie), Socjologia religii. Antologia tekstów (s. 182-187). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Szauer, R. (2013). Wpływ stylu życia na religijność młodzieży. W: J. Baniak (red.), Religia i Kościół w świadomości katolików świeckich w Polsce i w Niemczech. Kontynuacja czy zmiana nastawienia? (s. 89-104). Poznań: Wydawnictwo UAM.
• Szczepański, J. (1979). Elementarne pojęcia socjologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Świadectwo Eucharystii. (2013, 2 czerwca). Pobrane z: http://nowy.tezeusz.pl/blog/203749.html
• Taylor, C. (2003). Katolicka nowoczesność? Znak, (12), 20-32.
• Taylor, C. (2010). Nowoczesne imaginaria społeczne (A. Puchejda, K. Szymaniak, tłum.). Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Taylor, C. (2002). Oblicza religii dzisiaj. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Taylor, C. (2001). Źródła podmiotowości. Narodziny podmiotowości nowoczesnej (M. Gruszczyński, O. Latek i in., tłum.). Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe.
• Trzebiński, J. (2001). Narracyjne konstruowanie rzeczywistości. W: J. Trzebiński (red.), Narracja jako sposób rozumienia świata (s. 17-42). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Wyrwana z przedsionka piekła. (2011, 28 marzec). Pobrane z: http://www.znajomapolonia.com/czytelnia/swiadectwa/wyrwana-z-przedsionka-piekla-dostęp.
• Yinger, J. M. (2007). Religia, kultura, społeczeństwo. W: W. Piwowarski (wybór i wprowadzenie), Socjologia religii. Antologia tekstów (s. 297-315). Kraków: Wydawnictwo Nomos.
• Zaręba, S. H. (2008). W kierunku jakiej religijności. Studia nad katolicyzmem polskiej młodzieży. Warszawa: Zakład Wydawnictwo Statystycznych.