PL
W artykule poruszono problem zasięgu eksplanacyjnego teorii stosowanych w naukach społecznych służących do opisu i wyjaśniania relacji międzykulturowych. Zaprezentowana, w oparciu o trójwymiarową teorię lokalizacji oraz autorską systematykę problematyki zderzenia kultur, koncepcja jest próbą kompromisowego pogodzenia spotykanych dotąd skrajnych perspektyw teoretyczno-badawczych przyjmujących albo uniwersalistyczny, ogólny charakter, albo też uwarunkowanych określonym kontekstem przestrzennym i tym samym zawężających wyniki badań jedynie do analizowanego przypadku kontaktu kulturowego osadzonego w określonych współrzędnych czasowo-przestrzennych.
EN
The article offers a discussion of the explanatory potential of different theories applied in social sciences in order to provide descriptions and interpretations of intercultural relations. Drawing on the three-dimensional theory of location and author's own categorisation of the problem of culture clash, the author presents an approach which is an attempted compromise between the opposite theoretical perspectives: the universalist ones adopting a generalized outlook, and those that focus on a particular spatial and temporal setting and limit the results of research only to particular cases of cultural contact under consideration.