Did God’s Luck Hold When He Invented Old Age? Reflections on Ageing in Relation to Sapiential Literature of the Hebrew Bible

• Authors: Sebastian Smolarz
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł opisuje rozwój motywu starości w literaturze sapiencjalnej Biblii hebrajskiej: Księdze Przysłów, Hioba oraz Koheleta. Autor argumentuje, że spojrzenie na podeszły wiek zmieniało się między tymi pismami, począwszy od opisów pozytywnych po te bardziej dyskusyjne i negatywne. Szczególna uwaga została poświęcona Koh 12, 1–7 w szerszym kontekście Poematu dotyczącego młodości i starości (11, 7–12, 8), a także w kontekstach Poematu o trudzie (1, 2–11) oraz głównego przesłania Księgi wyrażonego przez określenie heḇel. Autor sugeruje, że pomimo realistycznych i negatywnych opisów ułomności związanych z podeszłym wiekiem, Księga Koheleta oferuje ogólnie pozytywną perspektywę spojrzenia na ludzkie życie, które jest krótkie i nie do końca rozwikłane. Kohelet zachęca ludzi do korzystania z życia, póki można, a także do pamiętania o Stwórcy, który z jakiegoś powodu ustanowił zarówno dni dobre, jak i złe, zarówno młodość, jak i starość. Negatywne doświadczenie słabości w wieku podeszłym może być pochodną sądu wyrażonego w Rdz 3, 19. Na końcu artykułu postawione zostało pytanie, czy starość Panu Bogu się udała. Nie ma jednak na nie prostej odpowiedzi, ponieważ w świetle pism sapiencjalnych Biblii hebrajskiej człowiek musi nauczyć się żyć wobec samego dylematu życia, prawdopodobnie w wierze, że odpowiedzi pojawią się później, że przyjdą od Kogoś większego niż on sam. Odpowiedzi więc należy oczekiwać poza samą literaturą sapiencjalną Biblii.

EN

The article describes a development of the motif of old age in sapiential literature of the Hebrew Bible: Proverbs, Job, and Qoheleth. It is argued that the view on seniority had changed between those writings, from the positive to more controversial and negative. Special attention is given to Eccl 12:1–7 in a wider context of the Poem on Youth and Old Age (11:7–12:8), in the context of the Poem on Toil (1:2–11), and also in the context of the main idea of the book expressed by the word heḇel. It is suggested that despite the realistic and somewhat negative descriptions of the frailty of old age, the book offers a positive perspective on living an inextricable and quickly-passing life, as it is. Qoheleth encourages people to enjoy life when one can, and to remember their Creator, who for some reason invented both good and “evil days”, youth and old age alike. The negative experience of weaknesses in old age can give man a taste of judgement expressed in Gen 3:19. Finally, it is asked if God’s luck held when he invented old age. It is proposed that there is no straightforward answer to this question, but also that man has to learn to live in face of perplexity and perhaps in faith that there would be some answer to this riddle out there, coming from Someone greater than himself. That perhaps can be found beyond sapiential literature of the Hebrew Bible.

Keywords

PL

„dni złe”; Kohelet; mądrość; radość; starość

EN

“evil days”; joy; Qoheleth; old age; wisdom; ageing

• Publisher: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Instytut Socjologii
• Journal: Konteksty Społeczne
• Year: 2017
• Volume: 5
• Issue: 1

Dates

published

2017

online

2020-10-23

Contributors

author

Sebastian Smolarz

References

• (AEL) Ancient Egyptian Literature. An Anthology. (2001). Austin: University of Texas Press.
• Biblia Hebraica Stuttgartensia. (1990). wyd. 4. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft.
• Brzegowy, T. (2003). Pisma mądrościowe Starego Testamentu. Tarnów: Biblos.
• Clifford, R. J. (1998). The Wisdom Literature. Nashville: Abingdon Press.
• Crenshaw, J. L. (1988). Ecclesiastes: A Commentary. London: SCM Press.
• Crenshaw, J. L. (2013). Qoheleth: The Ironic Wink. Columbia: University of South Carolina.
• Dorsey, D. A. (1999). The Literary Structure of the Old Testament: A Commentary on Genesis-Malachi. Grand Rapids: Baker Books.
• Fox, M. V. (1999). A Time to Tear down „and a Time to Build up”: A Reading of Ecclesiastes. Grand Rapids: Eerdmans.
• Frydrych, T. (2002). Living under the Sun: Examination of Proverbs and Qoheleth. Leiden–Boston–Köln: Brill.
• Harris, J. G. (2008). Biblical Perspectives on Aging: God and the Elderly (2nd ed). New York: Routledge.
• de Jong, S. (1994). Qoheleth and the Ambitious Spirit of the Ptolemaic Period. Journal for the Study of the Old Testament, 64, s. 85-96.
• Kaiser O. (1995). Qoheleth. W: J. Day, R. P. Gordon, H. G. M. Williamson (eds.), Wisdom in Ancient Israel (83–93). Cambridge: Cambridge University Press.
• Kamano, N. (2002). Cosmology and Character: Qohelet’s Pedagogy from a Rhetorical-Critical Perspective. Berlin, New York: Walter de Gruyter.
• Krüger, T. (2004). Qoheleth: A Commentary. Hermeneia. Minneapolis: Fortress Press.
• Lohfink, N. (2003). Qoheleth. A Continental Commentary. Minneapolis: Fortress Press.
• Miller, D. B. (2002). Symbol and Rhetoric in Ecclesiastes: The Place of Hebel in Qohelet’s Work. Leiden, Boston, Köln: Brill.
• Murphy, R. E. (1992). Ecclesiastes.”Word Biblical Commentary 23A”. Dallas: Word Books.
• Murphy, R. E. (1993). Recent Research on Proverbs and Quoheleth. Currents in Research, (1), 119–140.
• Piwowar, A. (2014), Marność ludzkiego życia w Księdze Koheleta? Verbum Vitae, 24, s. 39-72.
• Ravasi, G. (2003). Kohelet. Najbardziej oryginalna i „skandaliczna” księga Starego Testamentu. Kraków: Salwator.
• Rosik, M. (2003), Apologia Koheleta. Próba interpretacji הֶבֶל u Eklezjastesa. Bielsko-Żywieckie Studia Teologiczne, 4, s. 247-259.
• Salyer, G. D. (2001), Vain Rhetoric: Private Insight and Public Debate in Ecclesiastes. Sheffield: Sheffield Academic Press.
• Seow, Ch.-L. (2008). Ecclesiastes: A New Translation with Introduction and Commentary. New Haven–London: Yale University Press.
• Smolarz, S. (2015). Pozytywne i negatywne odcienie starości w Biblii hebrajskiej. Theologica Wratislaviensia, (10), 99–108.
• Stagg, F. (1981). The Bible Speaks on Aging. Nashville: Broadman Press.
• Synowiec, J. S. (1997). Mędrcy Izraela, ich pisma i nauka (wyd. 2). Kraków: „Bratni Zew”.
• Wright, A. G. (1968). The Riddle of the Sphinx: The Structure of the Book of Quoheleth. The Catholic Biblical Quarterly, (3), 313–334.