Przemiany starych miast przemysłowych w kontekście koncepcji zależności od ścieżki (path dependence). Przykład Saint-Étienne i Wałbrzycha

• Authors: Emilia Jaroszewska , Monika Wieczorek
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest prześledzenie ścieżek powojennego rozwoju dwóch starych miast przemysłowych – Saint-Étienne we Francji oraz Wałbrzycha w Polsce, w oparciu o niektóre elementy koncepcji zależności od ścieżki (path dependence). W pierwszej części artykułu omówiono przemiany starych miast przemysłowych związane z upadkiem dominujących zakładów przemysłowych, w tym jego główne przyczyny i skutki, oraz rolę koncepcji zależności od ścieżki w wyjaśnianiu przebiegu i kierunku rozwoju tego typu miast. W drugiej części artykułu podjęto próbę chronologicznej analizy najważniejszych wydarzeń, wyborów i decyzji od zakończenia II wojny światowej, mających wpływ na przemiany tytułowych miast. Artykuł kończy podsumowanie, w którym dokonano porównania ścieżek rozwoju analizowanych miast.

Keywords

PL

stare miasta przemysłowe; ścieżka rozwoju; Saint-Étienne; Wałbrzych

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna
• Year: 2015
• Issue: 32
• Pages: 107-122

Dates

published

2015-11-16

Contributors

author

Emilia Jaroszewska

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej

author

Monika Wieczorek

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej

References

• Arthur B. 1994. Increasing Returns and Path Dependence in the Economy. University of Michigan Press, Ann Arbor.
• Beauregard R.A. 2003. Voices of Decline. The Post-war Fate of US Cities. Routledge, London–New York.
• Bontje M. 2004. Facing the challenge of shrinking cities in East Germany: the case of Leipzig. GeoJournal, 61(1): 13–21.
• Bontje M., Musterd S. 2012. Understanding Shrinkage in European Regions. Built Environment, 38/2: 153–161.
• Boschma R.A., Lambooy J.G. 1999. Evolutionary economics and economic geography. Journal of Evolutionary Economics, 9: 411–429.
• Cunningham-Sabot E., Jaroszewska E., Fol S., Roth S., Stryjakiewicz T., Wiechmann T. 2010. Processus de decroissance urbaine. [W:] M. Baron, E. Cunningham-Sabot, C. Grasland, D. Riviere, G. Van Hamme (red.), Ville et regions europeennes en decroissance. Lavoisier, Paris, s. 187–212.
• Cunningham-Sabot E., Roth H. 2014. Growth paradigm against urban shrinkage: a standardised fight? The cases of Glasgow (UK) and Saint-Etienne (France). [W:] K. Pallagst, T. Wiechmann, C. Martinez-Fernandez (red.), Shrinking cities – international perspectives and policy implications. Routledge, New York, s. 99–124.
• David P.A. 2001. Path Dependence, Its Critics and the Quest for “Historical Economics. [W:] P. Garrouste, S. Ioannides (red.), Evolution and Path Dependence in Economic Ideas: Past and Present. Elgar, Cheltenham, s. 15–40.
• Domański B. 2000. The impact of spatial and social qualities on the reproduction of local economic success: the case of the path dependent development of Gliwice. Studies in local and regional development. Prace Geograficzne, 106: 35–53.
• Gajda M. 2010. Wałbrzych naznaczony węglem. Od etosu górnika do stygmatu bieda szybownika. [W:] K. Kamińska (red.), Miejskie wojny. Edukacyjne dyskursy przestrzeni. Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław, s. 87–102.
• Grabher G. 1993. The Weakness of Strong Ties: The Lock-in of Regional Development in the Ruhr Area. [W:] G. Grabher (red.), The Embedded Firm: On the Socioeconomics of Industrial Networks. Routledge, London, s. 255–277.
• Gwosdz K. 2004. Ewolucja rangi miejscowości w konurbacji przemysłowej. Przypadek Górnego Śląska (1830–2000). Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Gwosdz K. 2014. Pomiędzy starą a nową ścieżką rozwojową. Mechanizmy ewolucji struktury gospodarczej i przestrzennej regionu tradycyjnego przemysłu na przykładzie konurbacji katowickiej po 1989 roku. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Haase A., Bernt M., Großmann K., Mykhnenko V., Rink D. 2013. Varieties of shrinkage in European cities. European Urban and Regional Studies, 12: 1–17.
• Jaroszewska E. 2014. Wałbrzych – dziedzictwo przeszłości a wyzwania przyszłości. [W:] T. Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 102–114.
• Jaroszewska E., Stryjakiewicz T. 2012. Urban shrinkage in Poland in the context of the development pathways of winners and losesr in the post-socialist transition. Referat na 32. Kongresie Międzynarodowej Unii Geograficznej „Down to Earth”, Kolonia (Niemcy), 26–30 sierpnia 2012.
• Knox P.L., Pinch S. 2009. Urban social geography: an introduction. Pearson Education, London.
• Kuciński K. 2008, Miasto w procesie dezindustrializacji. [W:] W. Morawski, A. Zawistowski (red.), Stare okręgi przemysłowe dylematy industrializacji i dezindustrializacji. SGH, Warszawa, s. 161–179.
• Mahoney J. 2000. Path Dependence in Historical Sociology. Theory and Society, 29: 507–548.
• Majer A. 2014. Odrodzenie miast. Wydawnictwo UŁ, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa–Łódź.
• Oswalt P., Rieniets T. (red.) 2006. Atlas of Shrinking Cities. Hatje canz Verlag:, Ostfildern-Ruit.
• Pacione M. 2009. Urban Geography: A Global Perspective. Third Edition. Routledge, New York.
• Pallagst K. i in. (red.) 2009. The Future of Shrinking Cities – Problems, Patterns and Strategies of Urban Transformation in a Global Context. Center for Global Metropolitan Studies, UC Berkeley, Monograph Series.
• Pallagst K., Wiechmann T., Martinez-Fernandez C. (red.) 2013. Shrinking Cities. International Perspectives and Policy Implications. Routledge Advances in Geography. Routledge, New York.
• Parysek J.J. 2005. Miasta polskie na przełomie XX i XXI wieku. Rozwój i przekształcenia strukturalne. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Plan Local d’Urbanisme de Saint-Etienne – Rapport de présentation – volume 1 (http://www.plu.saint-etienne.fr/PDF/2-RP_01.pdf; dostęp: sierpień 2015).
• Power A., Plöger J., Winkler A. 2010. Phoenix Cities. The fall and rise of great industrial cities. Policy Press for Joseph Rowntree Foundation, Bristol.
• Rakowski T. 2009. Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy. Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk.
• Reckien D., Martinez-Fernandez C. 2011. Why do cities shrink? European Planning Studies, 9(8): 1375–1397.
• Roth H., Cunningham-Sabot E. 2012. Shrinking Cities in the Growth Paradigm: Towards Standardised Regrowing Strategies? [W:] R. Ganser, R. Piro (red.), Parallel Patterns of Shrinking Cities and Urban Growth : Spatial Planning for Sustainable Development of City Regions and Rural Areas. Ashgate, London, s. 59–71.
• Skiba L. (red.) 1997. Zagłębie węglowe w obliczu restrukturalizacji. Wydawnictwo Silesia, Wrocław.
• Stanilov K. (red.) 2007. The PostSocialist City: Urban Form and Space Transformations in Central and Eastern Europe After Socialism. Springer, Dordrecht.
• Stryjakiewicz T. 1999. Adaptacja przestrzenna przemysłu w Polsce w warunkach transformacji. Wyd. Naukowe UAM, Poznań.
• Stryjakiewicz T. (red.) 2014. Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Stryjakiewicz T., Ciesiółka P., Jaroszewska E. 2012. Urban Shrinkage and the Post-Socialist Transformation: The Case of Poland. Built Environment, 38(2): 197–213.
• Turok I., Mykhnenko V. 2007. The trajectories of European cities, 1960–2005. The International Journal of Urban Policy and Planning, 24(3): 165–182.
• Urbański M. 2004. Restrukturyzacja gospodarki regionu wałbrzyskiego: instrumenty, cele, środki. Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Poznań (praca magisterska).
• Węcławowicz G. 2013. Transnational development strategy for the post-socialist cities of Central Europe. Institute of Geography and Spatial Organisation, Polish Academy of Sciences, Warsaw.
• Winkler A. 2007. Saint Etienne City report. CASEreport 40. London School of Economics and Political Science, London.
• Strony internetowe
• ANRU – Agence Nationale pour la Rénovation Urbaine, 2013, Fiche: SAINT-ETIENNE: Quartiers Sud-Est, Montreynaud, Crêt de Roc, Tarentaize-Beaubrun-Séverine (www.anru.fr; dostęp: czerwiec 2015).
• GUS – Główny Urząd Statystyczny (www.stat.gov.pl; dostęp: czerwiec 2015).
• INSEE – The National Institute of Statistics and Economic Studies (www.insee.fr; dostęp: czerwiec 2015).
• Saint-Etienne Métropole (www.agglo-st-etienne.fr; dostęp: czerwiec 2015).
• Urząd Miejski w Wałbrzychu (www.um.walbrzych.pl; dostęp: czerwiec 2015).