Obraz Matki Bożej Kodeńskiej ze zbiorów Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”

• Authors: Barbara Klajmon

Title variants

EN

The Painting of Matka Boża Kodeńska from the Collection of the Museum “Upper Silesian Ethnographic Park in Chorzów”

Abstracts

PL

Praca prezentuje analizę stylistyczną oraz zakres ingerencji konserwatorskiej anonimowego obrazu Matki Bożej Kodeńskiej ze zbiorów Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”. Oprócz opisu przeprowadzonych prac i wyzwań z nimi związanych, zawiera również odniesienia do historii pierwowzoru oraz próbę przypisania chorzowskiego obiektu do określonego środowiska twórczego. Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” nabyło obraz przedstawiający Matkę Bożą Kodeńską w 2013 roku. Wykonany na podłożu papierowym prezentował stan zachowania kwalifikowany jako głęboka destrukcja. Równolegle do prac konserwatorskich prowadzono badania nad ikonografią i proweniencją obiektu. Sam obraz przedstawia Madonnę ukazaną frontalnie, zgodnie z typem ikonograficznym, z Dzieciątkiem na lewym ręku i buławą w prawej. Postaci są umieszczone na jednorodnym złotym tle, które rozbijają nieliczne czerwone gwiazdki oraz konturowe, antropomorficzne wyobrażenia słońca i księżyca umieszczone w górnych narożnikach. Postaci Maryi i Dzieciątka są zgeometryzowane, indywidualnie zostały potraktowane jedynie twarze. Jednakże i one są linearne, przetworzone w stosunku do oryginału. Głowę Madonny nakrywa ciemna chusta zdobiona białymi wzorami, na której spoczywa zamknięta korona, z odchodzącymi od niej promieniami. Dzieciątko nosi koronę otwartą z prostymi, ostrymi zębami. Szaty postaci są złote, zdobione fakturowo wzorami pionowymi i półkolistymi. Dzięki temu zróżnicowaniu zaakcentowano odrębne elementy strojów utrzymanych w tej samej, złotej kolorystyce. Jedynym odmiennym akcentem dekoracyjnym są naszyjniki z krzyżykami z białych perełek, upięte kwiatami róży na piersiach Maryi i Jezusa. Przeprowadzone badania nie pozwoliły na jednoznaczną atrybucję i datowanie obrazu. Jednak efektem wykonanych prac jest uratowanie samego zabytku i przywrócenie mu utraconych walorów.

EN

The following work presents an analysis of the style and range of conservation interference in anonymous painting entitled: Matka Boska Kodeńska (Eng. Holy Mary of Kodeńsk) from the collections of the Museum “Upper Silesian Ethnographic Park in Chorzów”. Except for the description of the already conducted works and challenges associated with the painting, the article also contains some references to the history of the prototype and tries to classify this work of art and attribute in to a particular artistic community. The Museum “Upper Silesian Ethnographic Park in Chorzów” has been the owner of this image since 2013. It was made on a paper and its condition was described as serious and deep destruction. Simultaneously, to conservation works the object’s iconography and origin were tested. The painting itself shows the Madonna portrayed frontally, which is a characteristic feature of the iconographical style, with the Child on her left hand and baton in the right hand. The characters are situated on a homogenous gold background sparkled with a few red stars. The anthropomorphic imaginations of the sun and moon are placed in the upper corners of the image. Mary and the Child are geometric, only their faces are treated individually, but they are also linear in comparison to the original work. The Madonna’s head is covered with a dark cloth decorated with white patterns. She wears a closed crown with rays extending from it. The infant Christ wears an opened crown with straight, sharp endings. The characters are wearing gold robes decorated with textural vertical and semicircular patterns. Due to this diversification of patterns the separate elements of costumes in the same golden color are highlighted. Different necklaces with crosses of white pearls, pinned with rose flowers on the chest of Mary and Jesus are the only decorative accents. The already conducted researches did not allow for unambiguous attribution and dating of the painting. However, the result of the conservation works that were carried out so far include rescue of the painting and restoration of its lost values.

Keywords

EN

conservation; oil print; Museum “Upper Silesian Ethnographic Park in Chorzów”

PL

konserwacja; oleodruk; Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

• Publisher: Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
• Journal: Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
• Year: 2015
• Volume: 3
• Issue: 3
• Pages: 145-164

Dates

published

2015

Contributors

author

Barbara Klajmon

• Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

References

• Batko U., Najświętsza Panienka w sztuce ludowej, Bytom 2013.
• Biuletyn Sanktuarium Matki Bożej Kodeńskiej Królowej Podlasia-Matki Jedności
• Geresz J., Kodeńska Pani, Międzyrzecz Podlaski 1999.
• Gerlich H., Oleodruk – rzecz święta, Katowice 2007.
• Gomulak P, Obraz Matki Bożej Kodeńskiej zabezpieczony, [@:] http://kosciol.wiara.pl/doc/1583386.Obraz-Matki-Bozej-Kodenskiej-zabezpieczony
• Grajny L., Wizerunki Bożej Matki, Żywiec – Bielsko-Biała 1992.
• Jackowski A., Obrazy ludowe, Warszawa 1998.
• Kowalski F., Kodeń Marii, Kodeń 1927.
• Kunczyńska-Iracka A., Malarstwo ludowe kręgu częstochowskiego, Wrocław 1978.
• Maraśkiewicz J., Semeniuk A., Wódz S., Kodeń. Sanktuarium Maryjne, Biała Podlaska 2004.
• Mikroniuk-Nikolska A., Polska sztuka ludowa, Warszawa 2010.
• Nowakowski W., O cudownych obrazach w Polsce Przenajświętszej Matki Bożej, Kraków 1902.
• Oficjalska E., Obrazek dla każdego. Fabryczne obrazy w domach śląskich w latach 1880-1940, Opole 2009.
• Prószkowski J., Kodeń Sapiehów, Kraków 1898.
• Reinfuss R., Malarstwo ludowe, Kraków 1962.
• Reszka P., Kościół mija się z prawdą. Cudownego obrazu nikt nie ukradł, [@] http://lublin.gazeta.pl/lublin/1,48724,14110533,Kosciol_mija_sie_z_prawda__Cudownego_obrazu_nikt_nie.html
• Skrudlik M., Matka Boska Kodeńska. Szkic historyczno-ikonograficzny, Warszawa 1927.
• Wawoczny G. Zabytki powiatu raciborskiego, Racibórz 2007.
• Wawoczny G., Miejsca święte ziemi raciborskiej, Racibórz 2001.
• Widacka H. Matka Boska Kodeńska [@:] http://www.wilanow-palac.pl/matka_boska_kodenska.html

Identifiers

Biblioteka Nauki

2057019