Miencielowie (Mięcielowie) – dzieje chłopskiego rodu z Marklowic koło Cieszyna od XVIII do początku XX wieku

• Authors: Michael Morys-Twarowski

Title variants

EN

The Mienciel Family (the Mięciel Family) – the History of a Peasant Family from Marklowice near Cieszyn from the 18th to the Early 20th Century

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia zarys dziejów chłopskiego rodu Miencielów/Mięcielów, przede wszystkim skupiając się na linii osiadłej od 1720 roku w Marklowicach koło Cieszyna. Jej najbardziej znanym przedstawicielem był Paweł (ur. 1881), nauczyciel w Międzyświeciu i Gruszowie, dyrektor Publicznej Szkoły Ludowej (ewangelickiej) we Lwowie, przed 1920 rokiem działacz proniemieckiej Śląskiej Partii Ludowej. Zebrany materiał może być wykorzystany do badań między innymi nad imiennictwem chłopów i przebiegiem kontrreformacji na Śląsku Cieszyńskim (Miencielowie przeszli z protestantyzmu na katolicyzm, ale jeden z przedstawicieli rodu po 1781 roku, zapewne pod wpływem matki-luteranki, przeszedł na protestantyzm).

EN

The article presents an outline of the history of the peasant family named Mienciel/Mięciel, primarily focusing on the line settled in 1720 in Marklowice near Cieszyn. Its most famous representative was Paweł (born in 1881), a teacher in Międzyświeć and Gruszów and a headmaster of the People's (Evangelical) School in Lviv, who before 1920 was an activist of the pro-German Silesian People's Party. The collected material can be used for research, among others, over the peasant family names and the course of the Counter-Reformation in Cieszyn Silesia (the Mienciel family converted from Protestantism to Catholicism, but after 1781 one of the family members, probably under the influence of the Lutheran mother, converted to Protestantism).

Keywords

EN

Cieszyn Silesia; genealogy; peasants

PL

Śląsk Cieszyński; genalogia; chłopi

• Publisher: Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
• Journal: Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
• Year: 2018
• Volume: 6
• Issue: 6
• Pages: 53-79

Dates

published

2018

Contributors

author

Michael Morys-Twarowski

• Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Cieszynie

References

• Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Bielsku-Białej: Bezirkshauptmannschaft in Bielitz.
• Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Cieszynie: Bezirksgericht Teschen. Komora Cieszyńska.
• Biblioteka i Archiwum im. Tschammera w Cieszynie: Archiwum Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Cieszynie. Metryki chrztów, t. 2–5, 7–13. Metryki ślubów, t. 1–5. Metryki zgonów, t. 2–4.
• Książnica Cieszyńska w Cieszynie: Biblioteka Dekanatu Cieszyńskiego – Rękopisy.
• Parafia ewangelicko-augsburska w Skoczowie: Rejestr chrztów, t. 2 (1890–1933).
• Parafia rzymskokatolicka pw. św. Jana Nepomucena w Pogwizdowie: Metryki chrztów – Pogwizdów, Brzezówka, Marklowice 1785–1816/1821.
• Parafia rzymskokatolicka pw. św. Marii Magdaleny w Cieszynie: Metryki chrztów, t. 3, 4, 6–13. Metryki ślubów, t. 2–6, 7 A, 8 B. Metryki zgonów, t. 1, 2, 4 A, 4 B.
• Parafia rzymskokatolicka pw. św. Michała Archanioła w Goleszowie: Metryki chrztów, t. 3. Metryki ślubów, t. 3.
• Urząd Stanu Cywilnego w Cieszynie: Metryki chrztów parafii ewangelicko-augsburskiej w Cieszynie 1891–1893. Metryki chrztów parafii ewangelicko-augsburskiej w Cieszynie 1894–1896. Metryki chrztów parafii ewangelicko-augsburskiej w Cieszynie za 1890 rok.
• Zemský archiv v Opavě: Sbírka matrik Severomoravského kraje. Urbariální komise slezská. Ústřední správa statků Knížecí komory těšínské, Těšín. Zemský výbor slezský Opava.
• Szuścik J., Życiorys „Pamiętnik nauczyciela”, wyd. W. Marcoń, Toruń 2011.
• Urbarz Cieszyński z 1577 r., wyd. I. Panic, Cieszyn 2001.
• Urbarz Cieszyński z 1621 r., wyd. I. Panic, Cieszyn 2003.
• Urbarz cieszyńskiego klucza dóbr książęcych z 1646 roku, wyd. I. Panic, Cieszyn 2005.
• „Evangelische Kirchen-Zeitung für Österreich” 1911.
• „Głos Ludu Śląskiego” 1910, 1911.
• „Gwiazdka Cieszyńska” 1907, 1910, 1911.
• „Kurier Lwowski” 1911, 1912, 1916.
• „Nowy Czas” 1889, 1910.
• „Poseł Ewangelicki” 1910.
• „Przyjaciel Ludu” (Nawsie) 1885.
• Schlesischer Schul- undd Lehrer-Schematismus, Jägerndorf 1912.
• „Schlesisches Schulblatt” 1907.
• Sprawozdanie ze stanu Towarzystwa ewang. oświaty ludowej za rok 1889, Cieszyn 1890.
• „Silesia. Kalender für das Herzogthum Schlesien…” 1866, Teschen 1865.
• „Ślązak” 1910, 1911, 1918.
• Celej A., Bibliografia genealogii i heraldyki polskiej za lata 1980–2001, Warszawa 2006.
• Chlebowczyk J., Gospodarka Komory Cieszyńskiej na przełomie XVII–XVIII oraz w pierwszej połowie XVIII w., Wrocław 1966.
• Davídek V., O názvech a jménech Těšínska, Opava 1949.
• Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959.
• Górna K., Korgielowie z Pietny pod Krapkowicami w XVIII wieku, „Genealogia. Studia i Materiały Historyczne” 1999, 11.
• Jurek T., rec.: Celej A., Bibliografia genealogii i heraldyki polskiej za lata 1980–2001, Warszawa 2006, „Kwartalnik Historyczny” 2008, 115, nr 2.
• Kintzi L., Aus der Geschichte der Evangelischen Volksschule in Lemberg, [w:] Heimat Galizien. Ein Gedenkbuch, t. 1, red. J. Krämer, Stuttgart 1965.
• Koudelová J., Nástin vývoje domkářských usedlostí a každodenního života obyvatel Dolního a Horního Žukova v kontextu současného obrazu obcí, [w:] Śladami Polaków na czeskim/austriackim Śląsku. Stopami Poláků v českém/rakouském Slezsku, red. K. Czajkowski, A. Zářický, Częstochowa 2016.
• Łuc I., Słownik nazwisk mieszkańców południowego Śląska XIX wieku, Katowice 2016.
• Marcoń W., Szuścik Jan, pseud. J. Sz. (1879–1940), działacz polityczny, poseł na Sejm Śląski, pedagog, pisarz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 49, 2014.
• Miękina L., Po bobreckich śladach... W stulecie powstania cmentarza, kościoła, seminarium nauczycielskiego w Bobrku koło Cieszyna, Cieszyn 2010.
• Morys-Twarowski M., Dzieje rodu Morysów ze Śląska Cieszyńskiego od XVIII do początku XX wieku, Chorzów 2016.
• Morys-Twarowski M., Wójtowie na Śląsku Cieszyńskim 1864–1918. Studium prozopograficzne, t. 1, Kraków 2018.
• Mrowiec E.M., „Towarzystwo Ewangelickie Oświaty Ludowej” w Cieszynie (1881–1905) – stan badań, „Rocznik Teologiczny” 55, 2013, nr 1–2.
• Obetkon R., Ród Obetkonów na ziemi pszczyńskiej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 139, 2012.
• Olesiak I., Grajewski W., Trzy wieki rodu Wysłychów na Śląsku Cieszyńskim. Szkic genealogiczny, „Pamiętnik Cieszyński” 22, 2017.
• Paczyna A., Salamonowie z Połomii, „Rocznik Muzeum »Górnośląski Park Etnograficzny«” 2016, t. 4.
• Price-Robertson R., Ancestry, identity and meaning. The importane of biological ties in contemporary society, [w:] Families, policy and the law. Selected essays on contemporary issues for Australia, red. A. Hayes, D. Higgins, Melbourne 2014.
• Sławiczek J., Szkoła ewangelicka w Skoczowie, „Ewangelicki Poseł Cieszyński”, nr 35 z 26.08.1939.
• Spyra J., Śląsk Cieszyński w okresie 1653–1848, Cieszyn 2012 [Dzieje Śląska Cieszyńskiego od zarania do czasów współczesnych, t. 4].
• Szkutnik P., Rodzina chłopska w XIX wieku w okolicach Szadku, „Biuletyn Szadkowski” 4, 2004.
• Wróbel J., Z dziejów Mnisztwa, Cieszyn 1980.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2057172