Praktyczne możliwości wykorzystania genealogii genetycznej na przykładzie wstępnych wyników Projektu Silesia DNA

• Authors: Krzysztof Bulla

Title variants

EN

Practical Possibilities of Using Genetic Genealogy on the Example of Preliminary Results of the Silesia DNA Project

Abstracts

PL

W artykule przedstawione zostały możliwości praktycznego wykorzystania badań z zakresu genealogii genetycznej. Oparte zostały o dane uzyskane w ramach Projektu Silesia DNA. Genealogia genetyczna jest młodą nauką, która nie doczekała się dotąd w języku polskim zbyt wielu publikacji. Z tego powodu w tekście znajduje się krótkie omówienie podstawowych pojęć charakterystycznych dla tej dziedziny, takich jak haplogrupa, haplotyp, polimorfizm pojedynczego nukleotydu, polimorfizm mikrosatelitarny, a także rodzaje DNA wykorzystywane do badań (YDNA, mtDNA, atDNA). Omówiono także, czym są projekty instytucjonalne i nieinstytucjonalne. W dalszej części artykułu przedstawione zostały założenia i metodologia Projektu Silesia DNA, a także wstępna interpretacja uzyskanych wyników. Jego działania skupiają się między innymi na zebraniu i analizie próbek DNA osób, których przodkowie urodzili się na terenie Śląska przed wybuchem II wojny światowej. W niniejszym artykule przedstawione zostało studium przestrzennego rozmieszczenia chromosomu Y na badanym obszarze w oparciu o 166 próbek. Dostarcza ono wiedzy o tym, jak wygląda proporcja występowania haplogrup w czasach historycznych na tle innych regionów Europy. Ponadto przeprowadzone zostały dwie szczegółowe analizy rodów nazwiskowych (Jureczko, Mitrenga). Ukazują one, w jaki sposób na podstawie badań genetycznych można odtwarzać historię rodziny w czasach, dla których nie zachowały się materiały pisane.

EN

The article presents the possibilities of practical use of researches in the field of genetic genealogy. They are based on data obtained as part of the Silesia DNA Project. Genetic Genealogy is a young scientific discipline that has not yet been subject to many publications in Polish. For this reason, the text contains a short overview of the basic concepts of this field of science, such as the haplogroup, haplotype, single nucleotide polymorphism, microsatellite polymorphism, as well as the types of DNA used for research (YDNA, mtDNA, atDNA). Furthermore, the authors of the study also discuss institutional and non-institutional projects. Meanwhile, the later part of the article presents the assumptions and methodology of the Silesia DNA Project, as well as the preliminary interpretation of the obtained results. The research activities focus, among others, on the collection and analysis of DNA samples of people whose ancestors were born in Silesia before the outbreak of World War II. The article presents a study of the spatial distribution of the Y chromosome in the studied area based on 166 samples. It provides knowledge on the proportion of haplogroups in the discussed area in historical times compared to other European regions. In addition, two detailed analyzes of local families were conducted (Jureczko, Mitrenga). They show how the history of a family from times for which written sources has not been preserved can be recreated on the basis of genetic research.

Keywords

EN

genetic genealogy; genealogical-genetic project; Y-chromosome diversity; Silesia

PL

genealogia genetyczna; projekt genealogiczno-genetyczny; zróżnicowanie chromosomu Y; Śląsk

• Publisher: Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
• Journal: Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
• Year: 2018
• Volume: 6
• Issue: 6
• Pages: 80-120

Dates

published

2018

Contributors

author

Krzysztof Bulla

• Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”
• Górnośląskie Towarzystwo Genealogiczne „Silius Radicum“

References

• All About „Eve” – Genetic History, [@:] „tribunedigital-orlandosentinel”, http://articles.orlandosentinel.com/1989-03-26/news/8903270172_1_genes-roots-lucky-mother, dostęp: 7.06.2018; Genetic genealogy – ISOGG Wiki, [@:] https://isogg.org/wiki/Genetic_genealogy#cite_note-4, dostęp: 7.06.2018.
• An introduction to Genetic Genealogy, [@:] http://www.savin.org/dna/introduction.html, dostęp: 7.06.2018.
• A Genetic Genealogy Glossary, „The DNA Geek”, [@:] http://thednageek.com/a-genetic-genealogy-glossary/, dostęp: 7.06.2018.
• E.D. Aulicino, Genetic Genealogy: The Basics and Beyond, 2013, s. 1; Często zadawane pytania, [@:] http://www.genealogiagenetyczna.com/2016/04/czeste-pytania-faq-genealogia-genetyczna.html, dostęp: 7.06.2018.
• Genealogia genetyczna? Co to takiego?, [@:] https://www.deon.pl/inteligentne-zycie/lifestyle/art,306,genealogia-genetyczna-co-to-takiego.html, dostęp: 7.06.2018.
• Genetic genealogy – ISOGG Wiki; B. Małłek, Testy DNA – genealogia genetyczna / Tropem Korzeni, [@:] http://www.tropemkorzeni.pl/testy-dna-genealogia-genetyczna/, dostęp: 7.06.2018.
• M. Nowaczyk, Poszukiwanie przodków: genealogia dla każdego, Podkowa Leśna 2015, s. 206–233.
• A. Ornatowski, Genealogia genetyczna – to warto wiedzieć!, [@:] https://ornatowski.com/genealogia/genealogia-genetyczna/, dostęp: 15.10.2016.
• G.H. Reference, What is genetic ancestry testing, [@:] https://ghr.nlm.nih.gov/primer/dtcgenetictesting/ancestrytesting, dostęp: 7.06.2018.
• T.E. King, M.A. Jobling, What’s in a name? Y chromosomes, surnames and the genetic genealogy revolution, „Trends in Genetics” 2009, t. 25, nr 8.
• History of genetic genealogy, [@] https://isogg.org/wiki/Timeline:History_of_genetic_genealogy, dostęp: październik 2018.
• B. Bettinger, What is a Genetic Genealogist?, [@:] https://thegeneticgenealogist.com/2016/12/27/what-is-a-genetic-genealogist/, 27.12.2016, dostęp: 7.06.2018.
• M. Mitrenga, Genealogia świerklanieckiego rodu Mitręgów/Mitrengów, Chorzów 2018 [Monografie i Materiały MGPE, nr 11].
• A. Szalewicz, Rodopis Szalewiczów. Czy wszyscy pochodzimy od jednego przodka? Materiały źródłowe, Warszawa 2008.
• Genealogia genetyczna, Pierwszy polski blog o genealogii genetycznej, [@:] http://www.genealogiagenetyczna.com/, dostęp: sierpień 2018.
• B. Małłek, Testy DNA – genealogia genetyczna, [@:] http://www.tropemkorzeni.pl/testy-dna-genealogia-genetyczna/, dostęp: sierpień 2018.
• M. Oziembłowski, Genealogia genetyczna Oziembłowskich (Oziębłowskich), [@:] http://www.oziemblowski.eu/dna/index.htm, dostęp: sierpień 2018.
• G. Rychlik, Kolejność testowania DNA autosomalnego, [@:] https://praktykowaniegenealogii.wordpress.com/2018/03/05/kolejnosc-testowania-dna-autosomalnego/, dostęp: sierpień 2018.
• Facebook – grupa publiczna: Genealogia Genetyczna, [@:] https://www.facebook.com/groups/306712486185021/, dostęp: sierpień 2018.
• B.T. Bettinger, The family tree guide to DNA testing and genetic genealogy, [b.m.] 2016.
• B.T. Bettinger, D.P. Wayne, National Genealogical Society, Genetic genealogy in practice, [b.m.] 2016.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2057171