Redukcja reakcji lękowych u osób ze spektrum autyzmu. Zastosowanie procedury stosowanej analizy zachowania

• Authors: Krzysztof Mocarski

Title variants

EN

Reducing anxiety reactions in individuals on the autism spectrum. Application of an applied behaviour analysis procedure

Abstracts

EN

The aim of this article is to present the application of an applied behaviour analysis procedure to reduce anxiety reactions in individuals on the autism spectrum. An analysis of the effects of applying this procedure reducing was carried out: anxiety reactions in individuals on the autism spectrum, the teaching of desired behaviours when exposed to an anxiety stimulus and the maintenance of the effects of the measures taken after therapy is presented.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie zastosowania procedury stosowanej analizy zachowania w celu redukcji reakcji lękowych u osób ze spektrum autyzmu. Dokonano analizy efektów zastosowania tej procedury: zmniejszenie reakcji lękowych u osób ze spektrum autyzmu, nauczenie zachowań pożądanych w sytuacji kontaktu z bodźcem lękowym oraz utrzymanie efektów podjętych działań po zakończeniu terapii.

Keywords

PL

autyzm; lęk; stosowana analiza zachowania

EN

autism; anxiety; applied behaviour analysis

• Publisher: Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku
• Journal: Zagadnienia Społeczne
• Year: 2023
• Volume: 1
• Issue: 18
• Pages: 154-172

Dates

published

2023

Contributors

author

Krzysztof Mocarski

• Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku, Katedra Psychologii

• https://orcid.org/0009000658325512

References

• American Psychiatric Association (red.). (2013), Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5 (5th ed). American Psychiatric Association.
• Anderson L.K. (2022), Autistic experiences of applied behavior analysis. Autism: The International Journal of Research and Practice, 13623613221118216.https://doi.org/10.1177/13623613221118216.
• Autism Genome Project Consortium, Szatmari P., Paterson A.D., Zwaigenbaum L., Roberts W., Brian J., Liu X.-Q., Vincent J.B., Skaug J.L., Thompson A.P., Senman L., Feuk L., Qian C., Bryson S.E., Jones M.B., Marshall C.R., Scherer S.W., Vieland V.J., Bartlett C., Meyer K.J. (2007), Mapping autism risk loci using genetic linkage and chromosomal rearrangements. Nature Genetics, 39(3), Article 3. https://doi.org/10.1038/ng1985.
• Bandura A. (2015), Teoria społecznego uczenia się (Wyd. 1, dodruk 1). Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bąbel P. (2011), Terapia behawioralna zaburzeń rozwoju z perspektywy analizy zachowania, „Psychologia Rozwojowa”, 16 (3), Article 3.
• Bąbel P., Ostaszewski P. (2008), Współczesna psychologia behawioralna: Wybrane zagadnienia (Wydanie I). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Bąbel P., Suchowierska-Stephany M., Ostaszewski P. (2016), Analiza zachowania: Vademecum (Wyd. 2), Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Bąbel P., Ziółkowska A.M. (2014), Terapia behawioralna zaburzeń lękowych, „Postępy Psychiatrii i Neurologii”, 23(1), Article 1. https://doi.org/10.1016/j.pin.2014.04.001.
• Butcher J.N., Mineka S., Sawicka-Chrapkowicz A., Pikiel S., Hooley J.M. (2018), Psychologia zaburzeń: DSM - 5, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Chand S.P., Marwaha R. (2022), Anxiety. W StatPearls. StatPearls Publishing. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470361/.
• Cierpiałkowska L., & Sęk, H. (2019), Psychologia kliniczna (Wydanie I, 3 dodruk). Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Clark R.E. (2004), The classical origins of Pavlov's conditioning. Integrative Physiological and Behavioral Science: The Official Journal of the Pavlovian Society, 39(4), Article 4. https://doi.org/10.1007/BF02734167.
• De Houwer J. (2020), Revisiting classical conditioning as a model for anxiety disorders: A conceptual analysis and brief review. Behaviour Research and Therapy, 127, 103558. https://doi.org/10.1016/j.brat.2020.103558.
• Denier N., Steinberg G., van Elst L.T., Bracht T. (2022), The role of head circumference and cerebral volumes to phenotype male adults with autism spectrum disorder. Brain and Behavior, 12(3), Article 3. https://doi.org/10.1002/brb3.2460.
• Eaton W.W., Bienvenu O.J., Miloyan B. (2018), Specific phobias. The Lancet. Psychiatry, 5(8), Article 8. https://doi.org/10.1016/S2215-0366(18)30169-X.
• Foxx R.M. (2008), Applied behavior analysis treatment of autism: The state of the art. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 17(4), Article 4. https://doi.org/10.1016/j.chc.2008.06.007.
• Frith U., Hernik M., Krajewski G. (2016), Autyzm: Wyjaśnienie tajemnicy. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Gałecki P., Bliźniewska-Kowalska K., Broniarczyk-Czarniak M., Chmielecki R., Filip M., Gałecka M., Jesionowska J., Kozłowiec M., Kuśmierek M., Lewandowska A. (2022), Badanie stanu psychicznego: Rozpoznania według ICD-11. Edra Urban & Partner.
• Hill A.P., Zuckerman K.E., Fombonne E. (2014), Epidemiology of Autism Spectrum Disorders. W Handbook of Autism and Pervasive Developmental Disorders, Fourth Edition. John Wiley & Sons, Ltd. https://doi.org/10.1002/9781118911389.hautc03.
• Hirota T., King B.H. (2023), Autism Spectrum Disorder: A Review. JAMA, 329(2), 157-168. https://doi.org/10.1001/jama.2022.23661.
• Joon P., Kumar A., Parle M. (2021), What is autism? Pharmacological Reports, 73(5), Article 5. https://doi.org/10.1007/s43440-021-00244-0.
• Maestrini E., Paul A., Monaco A.P., Bailey A. (2000), Identifying autism susceptibility genes. Neuron, 28(1), Article 1. https://doi.org/10.1016/s0896-6273(00)00081-7.
• Murphy E.S., Lupfer G.J. (2014), Basic Principles of Operant Conditioning. W The Wiley Blackwell Handbook of Operant and Classical Conditioning (s. 165-194). John Wiley & Sons, Ltd. https://doi.org/10.1002/9781118468135.ch8.
• O'Neill R., Horner R., Albin R., Sprague J., Storey K., Newton J. (1997), Functional assessment and program development for problem behavior: A practical handbook.
• Penninx B.W., Pine D.S., Holmes E.A., Reif A. (2021), Anxiety disorders. Lancet (London, England), 397(10277), Article 10277. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(21)00359-7.
• Pisula E. (2018), Autyzm: Przyczyny, symptomy, terapia, wyd. V, Wydawnictwo Harmonia.
• Roy M., Strate P. (2023), Autism Spectrum Disorders in AdulthoodSymptoms, Diagnosis, and Treatment. Deutsches Arzteblatt International, Forthcoming, Article Forthcoming. https://doi.org/10.3238/arztebl.m2022.0379.
• Samra C.K., Abdijadid S. (2022), Specific Phobia. W StatPearls. StatPearls Publishing. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499923/.
• Scott H.K., Jain A., Cogburn M. (2022), Behavior Modification. W StatPearls. StatPearls Publishing. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459285/.
• Skinner B.F., Miler K. (2022), Nauka i zachowanie człowieka (Wydanie I), Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Suchowierska-Stephany M., Ostaszewski P., Bąbel P. (2019), Terapia behawioralna dzieci z autyzmem: Teoria, badania i praktyka stosowanej analizy zachowania, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Urbaniak B. (2013), Skuteczność metod stosowanej analizy zachowania (SAZ) w rehabilitacji dzieci z autyzmem. https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/4534.
• Volker M.A., Lopata C. (2008), Autism: A review of biological bases, assessment, and intervention. School Psychology Quarterly, 23, 258- 270. https://doi.org/10.1037/1045-3830.23.2.258.
• Zeidan J., Fombonne E., Scorah J., Ibrahim A., Durkin M. S., Saxena S., Yusuf A., Shih A., Elsabbagh M. (2022), Global prevalence of autism: A systematic review update. Autism Research, 15(5), Article 5. https://doi.org/10.1002/aur.2696.

Identifiers

Biblioteka Nauki

59498035